Brontekst bekijken van Een pannendak

{{Koptekst
|Vorige= Papier en karton
|Volgende= Werken met papier en karton
|VorigeMenu= Papier en karton
|Auteur= Dick van der Knaap
}}
{{Inhoudsopgave||Klein}}
=== Een pannendak. ===
Bij het maken van een pannendak voor een huis, kunt u goed gebruik maken van golfkarton. Dit is in allerlei maten en 'golflengtes' te koop in de winkel voor hobbybenodigdheden, of wordt soms  gewoon als verpakkingsmateriaal gebruikt. Dat laatste is vaak ook te recyclen.
Voor een pannendak heeft u fijn golfkarton nodig. Deze pannen hebben een raster (schaal H0) van 3,3 mm hoog en 2,28 mm breed. Iets groter lijkt geen probleem te zijn, dus voor de maten houdt u 3,5 en 2,5 mm aan.
Uit een geschikt stuk golfkarton van ongeveer de juiste kleur snijdt u een passend dakstuk. Hierbij is het raadzaam om eerst een mal te maken uit dun, glad karton en te kijken of die passend is. Meestal zult u meerdere pogingen nodig hebben v&oacute;&oacute;rdat dat daadwerkelijk het geval is. Nauwkeurig meten leidt sneller tot resultaat.

{{Afbeelding
|Bestand= Pannendakgolfkarton.jpg
|Grootte= 600px
|Volgnummer= 01
|Omschrijving= Dak uit golfkarton
|Maker= Wim Wiessner. Model gebouwd door Klaas Hamstra.<br /><br />
|Type= Foto
|Positie= Rechts
}}
Zodra u tevreden bent over het resultaat, gaat u verder met de volgende stap. Vanaf de toekomstige bovenkant (nokkant) trekt u over de golfjes met een dun, fijn, (vul)potlood evenwijdig aan de bovenkant lijntjes met 3,5 mm tussenruimte, totdat u de onderrand (gootkant) bereikt. Deze lijntjes komen dus haaks op de golfjes van het karton. Aan de onderkant komt u misschien niet precies uit, maar dat wordt door middel van een regenwaterafvoer (regengoot) later gecamoufleerd. De getrokken lijntjes dienen nu als richtlijnen voor het vervolg. Met een zo dun mogelijk mesje (scalpel, afbreekmesje) snijdt u het golfkarton langs de lijntjes in, maar ZONDER te diep te snijden. De vlakke achterkant van het golfkarton moet namelijk heel blijven om het dakstuk later te bevestigen.

Dan komt het moeilijkste en arbeidsintensiefste deel: het op kleur brengen van de pannen. Dit doet u bijvoorbeeld met aquarelverf. Op foto 1 ziet u steenrode pannen die al langer liggen. Nieuwe pannen zijn wat lichter gekleurd, maar ook donkergrijs komt voor. Soms zijn pannen door nieuwe vervangen, of is er een naam op het dak aangebracht door middel van pannen van afwijkende kleur. Verouderen kunt u met poeders doen, of pastelkrijtschraapsel. Vergeet daarbij niet om vochtige plekken van mos te voorzien.

Kortom, dat vraagt om studie van de werkelijkheid. Bedenk daarbij dat de gemiddelde toeschouwer of modelspoorliefhebber onze gebouwen vaak 'in vogelvlucht' bekijkt. Daardoor zijn de daken van gebouwen vaak blikvangers.


=== Afwerking. ===
Pannendaken worden afgewerkt met nokvorsten. Nadat de dakdelen zijn aangebracht, ziet u op de plaatsen waar ze aan elkaar grenzen, meestal een randje van een ongewenste kleur. Dit wordt weggewerkt door er een dun stripje papier op te plakken. Dat krijgt naderhand dezelfde kleur als de pannen. Fijne, zwarte, streepjes om de 4 mm wekken dan de indruk dat er nokvorsten zijn aangebracht.
Op de plaats waar schoorstenen het dak doorbreken, is een eventuele spleet afgedekt met een loodslab. Aan de schuine zijden van de schoorsteen zitten zogenaamde loodloketten, die elkaar overlappen. Dit lood is z&oacute; dun, dat volstaan kan worden met een streepje grijze (metaalkleurige) verf (ongeveer 2 mm).
Tenslotte zijn er de windveren. Deze planken zitten aan de schuine randen van het dak. Hun doel is, om te voorkomen dat de wind onder de pannen slaat. Meestal krijgen ze een verfje in &eacute;&eacute;n van de hoofdkleuren van het houtwerk van het gebouw. Op de foto is daarvoor traditioneel donkergroen gebruikt.

De regengoten kunnen verschillende vormen hebben. Soms hebben zij een halve cirkel als doorsnede, soms een rechthoek. Maar er zijn ook, meestal overstekende, daken zonder goot. Dat is allemaal tevens afhankelijk van waar het water vervolgens blijft. Zakt het in de grond, wordt het afgevoerd naar een sloot, komt het in het riool.  Soms is er een regenton. Gebouwen met meerdere verdiepingen hebben vaak een interne afvoer, waar u dus helemaal niets van ziet.
Bij dakgoten zijn er in elk geval steeds afvoerpijpen aanwezig, meestal op de hoeken van gebouwen. Die kunnen ideaal dienen om de haaks op elkaar staande muurnaden te camoufleren.

Voor vele voorbeelden van pannen, zie: 'Meer informatie'.

{{Linkssectie begin
|Box= AlleenInfo
}}
{{Linkssectie tussenkop 
|Koptekst= Encyclopedie: 
}} 
{{Link intern
|Link= Dakpannen
|Linknaam= Dakpannen
}}
{{Link intern
|Link= Het rieten dak
|Linknaam= Het rieten dak 
}}
{{Link intern
|Link= Golfplaten
|Linknaam= Golfplaten
}}
{{Link intern
|Link= Zelfbouw plasticard of polystyreen
|Linknaam= Zelfbouw plasticard of polystyreen
}}
{{Linkssectie scheiding}}
{{Linkssectie tussenkop
|Koptekst= Beneluxspoor.net:
}}
{{Link Forum-Meerkeuze
|Volgnr = 148
|ExtraInfo= over dakpannen voor NL gebouwen.
}}
{{Linkssectie scheiding}}
{{Linkssectie tussenkop
|Koptekst= Externe websites:
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 429
|ExtraInfo= Diverse voorbeelden van dakpannen, o.a. kruispannen.
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 436 <!-- joostdevree -->
|ExtraInfo= Meer over loodslab en loketten.
}}
{{Link Algemeen-Meerkeuze
|Volgnr= 437<!-- joostdevree -->
|ExtraInfo= Meer over de windveer.
}}
{{Linkssectie einde}} 

{{Voettekst
|Vorige= Papier en karton
|Volgende= Werken met papier en karton
|VorigeMenu= Papier en karton
}}

[[Categorie: Alles|E]]
[[Categorie: Artikel|Een pannendak]]
[[Categorie: Gebouwen|E]]
[[Categorie: Materialen|E]]
[[Categorie: Praktijk|E]]
[[Categorie: Scenery|E]]
[[Categorie: Technieken|E]]

[[Categorie: Dick van der Knaap|E]]