|
|
| Regel 13: |
Regel 13: |
| | | | |
| | === Inleiding === | | === Inleiding === |
| − | Onder de titel 'Een goede start met een bijzondere pulsbreedte regelaar' publiceerde Railhobby in oktober 1984 een door Marten Weistra ontworpen rijregelaar. Sedertdien is deze regelaar door duizenden lezers nagebouwd en met succes toegepast. Tijdens RAIL'92 nog was het Rob Hol die de bezoekers met zijn demonstratie van een gemodificeerde versie van deze regelaar versteld deed staan. Die modificatie vindt u in dit artikel, samen met het schema van het oorspronkelijk ontwerp uit 1984. | + | Onder de titel '' 'Een goede start met een bijzondere pulsbreedte regelaar' '' publiceerde Railhobby in oktober 1984 een door Marten Weistra ontworpen rijregelaar. Sedertdien is deze regelaar door duizenden lezers nagebouwd en met succes toegepast. Tijdens RAIL'92 nog, was het Rob Hol die de bezoekers met zijn demonstratie van een gemodificeerde versie van deze regelaar versteld deed staan. Die modificatie vindt u in dit artikel, samen met het schema van het oorspronkelijk ontwerp uit 1984. |
| | | | |
| | | | |
| Regel 26: |
Regel 26: |
| | |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| | }} | | }} |
| − | Het ontwerp van de regelaar is door zijn eenvoud nog steeds actueel. Inmiddels is er de nodige informatie over problemen met regelen van bepaalde locomotieven verkregen. Zo wordt er melding gemaakt van loc's die een duidelijke sprong in de acceleratiecurve vertonen. Dit verschijnsel, dat inherent blijkt aan het toepassen van pulsfrequenties beneden 50 Hz, komt eigenlijk alleen voor bij modellen met een te hoge snelheid. | + | Het ontwerp van de regelaar is door zijn eenvoud nog steeds actueel. Inmiddels is er de nodige informatie over problemen met het regelen van bepaalde locomotieven verkregen. Zo wordt er melding gemaakt van loc's die een duidelijke sprong in de acceleratiecurve vertonen. Dit verschijnsel, dat inherent blijkt aan het toepassen van pulsfrequenties beneden 50 Hz, komt eigenlijk alleen voor bij modellen met een te hoge snelheid. |
| | + | |
| | + | Gelukkig is er voor dit probleem een tamelijk effectieve remedie ontdekt. Het merendeel van de geteste modellen blijkt goed op halve kracht te rijden als aan de uitgangsspanning van de regelaar een paar Volt gelijkspanning wordt toegevoegd. De sprong in de acceleratiecurve verdwijnt dan, of verschuift naar een zo lage snelheid, dat het nauwelijks nog storend is. Goed rijdende modellen ondervinden geen voor- of nadelen van deze modificatie.<br clear="all" /> |
| | | | |
| − | Gelukkig is er voor dit probleem een tamelijk effectieve remedie ontdekt. Het merendeel van de geteste modellen blijkt goed op halve kracht te rijden als aan de uitgangsspanning van de regelaar een paar Volt gelijkspanning wordt toegevoegd. De sprong in de acceleratiecurve verdwijnt dan, of verschuift naar een zo lage snelheid, dat het nauwelijks nog storend is. Goed rijdende modellen ondervinden geen voor- of nadelen van deze modificatie.
| |
| − | <br clear="all" />
| |
| | | | |
| | === Het schema === | | === Het schema === |
| | Als uitvoeringsvorm is gekozen voor een passief filter, dat parallel aan de uitgang van de regelaar wordt geschakeld, en de ruimte tussen de pulsen bij toenemende snelheid steeds verder opvult. De karakteristiek van de handregelaar is hierdoor duidelijk minder 'hol' geworden, wat op zich al een verbetering is. Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, is het aan te bevelen de gevoeligheid van de kortsluitbeveiliging te verminderen door al de zes weerstanden R9 te plaatsen. Door de geschetste uitvoeringsvorm kunnen de vele reeds gebouwde regelaars probleemloos uitgebreid worden, en hoeft er niets aan de print te worden veranderd. | | Als uitvoeringsvorm is gekozen voor een passief filter, dat parallel aan de uitgang van de regelaar wordt geschakeld, en de ruimte tussen de pulsen bij toenemende snelheid steeds verder opvult. De karakteristiek van de handregelaar is hierdoor duidelijk minder 'hol' geworden, wat op zich al een verbetering is. Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, is het aan te bevelen de gevoeligheid van de kortsluitbeveiliging te verminderen door al de zes weerstanden R9 te plaatsen. Door de geschetste uitvoeringsvorm kunnen de vele reeds gebouwde regelaars probleemloos uitgebreid worden, en hoeft er niets aan de print te worden veranderd. |
| | | | |
| − | Het complete schema van de regelaar inclusief uitbreiding vindt u in afbeelding 01. Wie echter iets meer wil weten over het ontwerp, moet de vorige pagina nog maar eens raadplegen. Afbeelding 03 laat zien hoe de onderdelen van het filter op de regelaar moeten worden aangesloten. Afbeelding 02 toont de opstelling van de onderdelen op de print. De op die opstelling aangegeven onderdelen C3, R11, R12, R13 en T5 mogen niet geplaatst worden, ze horen bij de in RH84/10 beschreven spanningsgestuurde regelaar. | + | Het complete schema van de regelaar inclusief uitbreiding vindt u in afbeelding 01. Wie echter iets meer wil weten over het ontwerp, moet de vorige pagina nog maar eens raadplegen. Afbeelding 03 laat zien hoe de onderdelen van het filter op de regelaar moeten worden aangesloten. Afbeelding 02 toont de opstelling van de onderdelen op de print. De op die opstelling aangegeven onderdelen C3, R11, R12, R13 en T5 mogen niet geplaatst worden, ze horen bij de in RH84/10 beschreven spanningsgestuurde regelaar. Zie daarvoor ook de voorgaande pagina. |
| − | | |
| − | Nog een paar opmerkingen. Na de afregeling van P2 moet deze uiteindelijk in de middenstand komen te staan. Bij een grote afwijking is er iets mis en kan een andere 741 worden geprobeerd.
| |
| − | | |
| | | | |
| − | === De voedingsspanning ===
| + | Nog een paar opmerkingen. Na de afregeling van P2 moet deze uiteindelijk in de middenstand komen te staan. Bij een grote afwijking is er iets mis en kan een andere 741 worden geprobeerd.<br /> |
| | Als voedingsspanning kan het best een gestabiliseerde voeding worden gebruikt. Als advies kan gelden: | | Als voedingsspanning kan het best een gestabiliseerde voeding worden gebruikt. Als advies kan gelden: |
| | * voor schaal H0: 12 Volt; | | * voor schaal H0: 12 Volt; |
| Regel 65: |
Regel 62: |
| | Begin de afregeling met P1 en P2 helemaal naar rechts te draaien, en sluit de regelaar aan op een nog niet ingeschakelde voeding of rijtrafo, en op de rails. Plaats een niet te kleine loc op de rails. De loc moet na inschakeling van de voeding met een realistische topsnelheid rijden, zo niet, dan moet de voedingsspanning aangepast worden. Probeer dit ook met andere loc's. Snellopers kunnen eventueel getemd worden door antiparallel geschakelde diodes in serie met de motor te monteren. Zet vervolgens P2 in de middenstand en P1 geheel links-om dichtgedraaid. De lok moet dan geheel of nagenoeg stilstaan. P2 wordt nu, indien nodig, zo afgeregeld dat de loc niet alleen net niet rijdt, maar ook geen hoorbare pulsen ontvangt. | | Begin de afregeling met P1 en P2 helemaal naar rechts te draaien, en sluit de regelaar aan op een nog niet ingeschakelde voeding of rijtrafo, en op de rails. Plaats een niet te kleine loc op de rails. De loc moet na inschakeling van de voeding met een realistische topsnelheid rijden, zo niet, dan moet de voedingsspanning aangepast worden. Probeer dit ook met andere loc's. Snellopers kunnen eventueel getemd worden door antiparallel geschakelde diodes in serie met de motor te monteren. Zet vervolgens P2 in de middenstand en P1 geheel links-om dichtgedraaid. De lok moet dan geheel of nagenoeg stilstaan. P2 wordt nu, indien nodig, zo afgeregeld dat de loc niet alleen net niet rijdt, maar ook geen hoorbare pulsen ontvangt. |
| | | | |
| − | De print kunt u bestellen bij psd.nl (zie:'Meer informatie')
| |
| | | | |
| | {| class="wikitable" style="font-size: 83%;" | | {| class="wikitable" style="font-size: 83%;" |
| Regel 78: |
Regel 74: |
| | | style="background:#E5E4E2;"| T3 ||style="background:#E5E4E2;"| BD676, 678, 680, 682 of 684 ||||style="background:#E5E4E2;"| R5 ||style="background:#E5E4E2;"| 270K | | | style="background:#E5E4E2;"| T3 ||style="background:#E5E4E2;"| BD676, 678, 680, 682 of 684 ||||style="background:#E5E4E2;"| R5 ||style="background:#E5E4E2;"| 270K |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E8E8E8;"| P1 ||style="background:#E8E8E8;"| Potentiometer 10K lineair ||||style="background:#E8E8E8;"| R9 (a t/m f) ||style="background:#E8E8E8;" width="100"| 1R (zes stuks) | + | | style="background:#E8E8E8;"| T4 ||style="background:#E8E8E8;"| BC557 ||||style="background:#E8E8E8;"| R9 (a t/m f) ||style="background:#E8E8E8;" width="100"| 1R (zes stuks) |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| P2 ||style="background:#E5E4E2;" width="191"| Instelpotentiometer 10K 10mm. liggend ||||style="background:#E5E4E2;"| R10 ||style="background:#E5E4E2;"| 10K | + | | style="background:#E5E4E2;"| P1 ||style="background:#E5E4E2;" width="191"| Potentiometer 10K lineair ||||style="background:#E5E4E2;"| R10 ||style="background:#E5E4E2;"| 10K |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E8E8E8;" width="67"| D1, D3 en D5 ||style="background:#E8E8E8;"| 1N4001 ||||style="background:#E8E8E8;"| R15 ||style="background:#E8E8E8;"| 22R, 0,5 W. | + | | style="background:#E8E8E8;"| P2||style="background:#E8E8E8;"| Instelpotentiometer 10K 10mm. liggend ||||style="background:#E8E8E8;"| R15 ||style="background:#E8E8E8;"| 22R, 0,5 W. |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| D2, D4 ||style="background:#E5E4E2;"| 1N4148 ||||style="background:#E5E4E2;"| C1<sup>a</sup> ||style="background:#E5E4E2;"| 1000 μF 35V of 40V | + | | style="background:#E5E4E2;" width="67"| D1, D3 en D5 ||style="background:#E5E4E2;"| 1N4001 ||||style="background:#E5E4E2;"| C1<sup>a</sup> ||style="background:#E5E4E2;"| 1000 μF 35V of 40V |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| T4 ||style="background:#E5E4E2;"| BC557 ||||style="background:#E8E8E8;"| C1<sup>b</sup> ||style="background:#E8E8E8;"| 1000 μF 35V of 40V | + | | style="background:#E8E8E8;"| D2, D4 ||style="background:#E8E8E8;"| 1N4148 ||||style="background:#E8E8E8;"| C1<sup>b</sup> ||style="background:#E8E8E8;"| 1000 μF 35V of 40V |
| | |- | | |- |
| − | |style="background:#E8E8E8;" width="58"| ||style="background:#E8E8E8;" width="121"| Alle weerstanden ¼ Watt, ||||style="background:#E8E8E8;"| C2 ||style="background:#E8E8E8;"| MKT, 100nF | + | |style="background:#E5E4E2;" width="58"| ||style="background:#E5E4E2;" width="121"| Alle weerstanden ¼ Watt, ||||style="background:#E5E4E2;"| C2 ||style="background:#E5E4E2;"| MKT, 100nF |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| ||style="background:#E5E4E2;"| tenzij anders vermeld. ||||style="background:#E8E8E8;"| C4 ||style="background:#E8E8E8;"| 470 — 1000 μF 25V | + | | style="background:#E8E8E8;"| ||style="background:#E8E8E8;"| tenzij anders vermeld. ||||style="background:#E8E8E8;"| C4 ||style="background:#E8E8E8;"| 470 — 1000 μF 25V |
| | |} | | |} |
| | {{Tabelonderschrift | | {{Tabelonderschrift |
| Regel 96: |
Regel 92: |
| | |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| | }} | | }} |
| | + | |
| | + | === Print === |
| | + | De print kunt u bestellen bij psd.nl (zie:'Meer informatie') |
| | | | |
| | | | |
| Regel 142: |
Regel 141: |
| | }} | | }} |
| | | | |
| − |
| |
| − | {{Gerelateerde termen
| |
| − | |Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin
| |
| − | }}
| |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie | | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Marten Weistra en Ruurd de Jong - Bewerkt door Fred Eikelboom
- Iedere loc een goede start.
Inleiding
Onder de titel 'Een goede start met een bijzondere pulsbreedte regelaar' publiceerde Railhobby in oktober 1984 een door Marten Weistra ontworpen rijregelaar. Sedertdien is deze regelaar door duizenden lezers nagebouwd en met succes toegepast. Tijdens RAIL'92 nog, was het Rob Hol die de bezoekers met zijn demonstratie van een gemodificeerde versie van deze regelaar versteld deed staan. Die modificatie vindt u in dit artikel, samen met het schema van het oorspronkelijk ontwerp uit 1984.
Sprong in de acceleratiecurve
| 605px
|
| Afbeelding: 01
|
| Het complete schema
|
Bron: Marten Weistra
|
Het ontwerp van de regelaar is door zijn eenvoud nog steeds actueel. Inmiddels is er de nodige informatie over problemen met het regelen van bepaalde locomotieven verkregen. Zo wordt er melding gemaakt van loc's die een duidelijke sprong in de acceleratiecurve vertonen. Dit verschijnsel, dat inherent blijkt aan het toepassen van pulsfrequenties beneden 50 Hz, komt eigenlijk alleen voor bij modellen met een te hoge snelheid.
Gelukkig is er voor dit probleem een tamelijk effectieve remedie ontdekt. Het merendeel van de geteste modellen blijkt goed op halve kracht te rijden als aan de uitgangsspanning van de regelaar een paar Volt gelijkspanning wordt toegevoegd. De sprong in de acceleratiecurve verdwijnt dan, of verschuift naar een zo lage snelheid, dat het nauwelijks nog storend is. Goed rijdende modellen ondervinden geen voor- of nadelen van deze modificatie.
Het schema
Als uitvoeringsvorm is gekozen voor een passief filter, dat parallel aan de uitgang van de regelaar wordt geschakeld, en de ruimte tussen de pulsen bij toenemende snelheid steeds verder opvult. De karakteristiek van de handregelaar is hierdoor duidelijk minder 'hol' geworden, wat op zich al een verbetering is. Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, is het aan te bevelen de gevoeligheid van de kortsluitbeveiliging te verminderen door al de zes weerstanden R9 te plaatsen. Door de geschetste uitvoeringsvorm kunnen de vele reeds gebouwde regelaars probleemloos uitgebreid worden, en hoeft er niets aan de print te worden veranderd.
Het complete schema van de regelaar inclusief uitbreiding vindt u in afbeelding 01. Wie echter iets meer wil weten over het ontwerp, moet de vorige pagina nog maar eens raadplegen. Afbeelding 03 laat zien hoe de onderdelen van het filter op de regelaar moeten worden aangesloten. Afbeelding 02 toont de opstelling van de onderdelen op de print. De op die opstelling aangegeven onderdelen C3, R11, R12, R13 en T5 mogen niet geplaatst worden, ze horen bij de in RH84/10 beschreven spanningsgestuurde regelaar. Zie daarvoor ook de voorgaande pagina.
Nog een paar opmerkingen. Na de afregeling van P2 moet deze uiteindelijk in de middenstand komen te staan. Bij een grote afwijking is er iets mis en kan een andere 741 worden geprobeerd.
Als voedingsspanning kan het best een gestabiliseerde voeding worden gebruikt. Als advies kan gelden:
- voor schaal H0: 12 Volt;
- voor schaal TT en N: 10 Volt;
- en voor schaal Z: 7 Volt.
| 200px
|
|
300px
|
| Afbeelding: 02
|
|
Afbeelding: 03
|
De onderdelenopstelling. C3, R11, R12, R13 en T5
(hier in blauw aangegeven) moeten weggelaten worden
|
|
De praktische realisatie van de modificatie
|
Bron: Marten Weistra/Rail Hobby
|
|
Bron: Marten Weistra/Rail Hobby
|
Afregeling
Begin de afregeling met P1 en P2 helemaal naar rechts te draaien, en sluit de regelaar aan op een nog niet ingeschakelde voeding of rijtrafo, en op de rails. Plaats een niet te kleine loc op de rails. De loc moet na inschakeling van de voeding met een realistische topsnelheid rijden, zo niet, dan moet de voedingsspanning aangepast worden. Probeer dit ook met andere loc's. Snellopers kunnen eventueel getemd worden door antiparallel geschakelde diodes in serie met de motor te monteren. Zet vervolgens P2 in de middenstand en P1 geheel links-om dichtgedraaid. De lok moet dan geheel of nagenoeg stilstaan. P2 wordt nu, indien nodig, zo afgeregeld dat de loc niet alleen net niet rijdt, maar ook geen hoorbare pulsen ontvangt.
| Onderdelenlijstje
|
| IC1 |
μA741 (8-pins) |
|
R1, R8 |
2K2
|
| T1 en T4 |
BC557B of C |
|
R2, R3, R6 en R7 |
1K
|
| T2 |
BC547B |
|
R4 |
22R
|
| T3 |
BD676, 678, 680, 682 of 684 |
|
R5 |
270K
|
| T4 |
BC557 |
|
R9 (a t/m f) |
1R (zes stuks)
|
| P1 |
Potentiometer 10K lineair |
|
R10 |
10K
|
| P2 |
Instelpotentiometer 10K 10mm. liggend |
|
R15 |
22R, 0,5 W.
|
| D1, D3 en D5 |
1N4001 |
|
C1a |
1000 μF 35V of 40V
|
| D2, D4 |
1N4148 |
|
C1b |
1000 μF 35V of 40V
|
| |
Alle weerstanden ¼ Watt, |
|
C2 |
MKT, 100nF
|
| |
tenzij anders vermeld. |
|
C4 |
470 — 1000 μF 25V
|
|
|
| Tabel: 04
|
| Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Print
De print kunt u bestellen bij psd.nl (zie:'Meer informatie')
Marten P. Weistra en Ruurd de Jong. December 1992.
Op de vorige pagina staat de beschrijving uit RH 1984 (zie: 'Meer informatie').
Meer informatie
Bronnen
- Marten Pieter Weistra
- Ruurd de Jong
- Maandblad Rail Hobby, 1992, no:12.
|
