Het perron: verschil tussen versies

Versie van 4 apr 2010 om 15:18

E07.01.04 - Het stationsgebouw - Vorige | Volgende - E07.02 - Huizen

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Ronald Koerts

Perrons

Een perron is bedoeld om reizigers gemakkelijk in- en uit de trein te laten stappen. De perrons in Nederland zijn meestal verhard met tegels of beton. In het buitenland komen ook perrons voor met een verharding van asfalt of een soort puinverharding.

Vormen

In de basis zijn er twee vormen van perrons, het ‘zijperron’ en het ‘eilandperron’. Veel grotere stations hebben een combinatie van verschillende typen perrons.

Zijperron.

Dit ligt langs één zijde aan het spoor. Het komt vooral voor bij stations langs de vrije baan. De sporen zijn meestal direct vanaf de openbare weg te bereiken, zonder dat het spoor overgestoken moet worden.

Eilandperron.

Dit perron ligt tussen de sporen in. Het in- en uitstappen kan aan beide zijde van het perron gebeuren. Het is alleen te bereiken door een spoor te kruisen. Dat kan gelijkvloers via een overweg, een (voetgangers)tunnel onder het spoor of een loopbrug over het spoor. Het perron is breder dan een zijperron en in sommige situaties staat ook het stationsgebouw op het perron.

Enkelzijdig eilandperron.

Dit is een eilandperron dat maar aan één zijde gebruikt wordt voor het in en uitstappen van reizigers. Als valbeveiliging is er een hek geplaatst tussen het niet gebruikte spoor en het perron. Het perron is meestal net zo breed als een normaal zijperron. Net als bij een eilandperron is het te bereiken door middel van een overweg, tunnel of loopbrug.

Perronhoogte

De standaard hoogte van een perron is in Nederland 840 mm boven BS (bovenkant spoor, =de kop van het spoor). In Europa is de standaard hoogte 760 mm boven bovenkant van het spoor, deze hoogte wordt in het merendeel van Europa toegepast. Behalve bij museumlijnen komen in Nederland geen lage perrons meer voor, maar wel in het buitenland. Ze hebben meestal een hoogte van 300 mm boven bovenkant spoor.

Perronlengte

De lengte van het perron bepaalt de maximale lengte van de trein dat er langs kan staan. De perronlengte is afhankelijk van de ruimte die beschikbaar is. Sinds enkele jaren is ProRail bezig om op veel stations het perron te verlengen. Hierdoor kunnen langere treinen met meer capaciteit ingezet worden. Op de zijlijnen en kleinere stations is een lengte van 160 tot 180 meter normaal.

Perronbreedte

In Nederland zijn geen harde eisen aan een breedte van een perron. Wel een minimale maat vanwege veiligheidseisen en inrichting van een perron. De uiteindelijke breedte wordt per situatie bepaald. De veiligheidseisen geven een minimale objectvrije ruimte van 2250 mm breed, dus moeten er nog banken, afvalbakken, enzovoort op het perron staan dan is een minimale breedte van 3.00 m nodig.

Perronoverkapping

In veel gevallen werd- en wordt een perron deels voorzien van een kap. Oftewel een dak over het perron. Deze kappen geven de reizigers, vracht en personeel beschutting tegen de elementen. Meestal is maar een deel van het perron voorzien van een kap. De rest van het perron ligt buiten de kap. We onderscheiden twee basisprincipes: Een kap die alleen het perron overkapt en een kap die naast het perron ook meerdere sporen overkapt. Combinatie van de twee vormen is mogelijk.

Verharding van het perron

Als verharding voor de meeste perrons in Nederland is tegels. Daarnaast komen op veel plaatsen betonnen perronverhardingen voor. In het buitenland komen nog steeds perrons met asfalt en grind als verharding. Vroeger werden oude spoorbielzen als zijkanten voor de perrons gebruikt. Later toen de hogere perrons in gebruik werden genomen is men overgestapt op betonnen keerwanden.

Aankleding van het perron

Het perron is aangekleed met het nodige straatmeubilair. Hier onder vallen de vertrekstaten, de banken, de afvalbakken, de telefooncellen, de rookzuilen, de schuilplaatsen, verlichting, richtingaanwijzers, informatievoorzieningen, omroepinstallatie, enzovoort. Tegenwoordig hebben alle perrons in Nederland dezelfde aankleding en uitstraling.

Perrons in model?

Alle kleine en grote fabrikanten leveren onderdelen voor perrons. Van platen met tegelverharding tot complete verhoogde platforms met overkappingen. Zelfbouw van een perron is ook heel goed zelf te doen. Een perron in model is concessies doen, vooral in de lengte en breedte van het perron ten opzichte van de werkelijkheid.

Lengte perron

Een perron met een lengte van 170 meter is in het echt een klein perron, bedoeld voor de zijlijnen. In H0 is 170 meter 1.95 meter, in N is dat 1.06 meter, daar kan je op schaal een trein met maximaal 5 rijtuigen met een exacte lengte van 303 mm en een loc langs zetten. Dus je zult je treinlengte moeten aanpassen aan je perronlengte.

Breedte perron

Een standaard zijperron heeft in Nederland een minimale breedte van 3.00 meter. Dat is in de schaal H0 35 mm en in N ongeveer 19 mm. Voor een eilandperron moet je toch wel 8 meter rekenen, in H0 is dat 92 mm. Net als in het echt kan smaller geen probleem zijn, bijvoorbeeld station Beesd.

Hoogte perron

De standaard Europese maat vanaf bovenkant spoor (BS) in H0 is 9 mm. Nederlandse perrons zouden in H0 ongeveer een millimeter hoger moeten zijn. Een laag perron van 300 mm zal in H0 ongeveer 4 mm zijn.

Materialen:

Het perron kan opgebouwd worden uit hout, gips, (poly)styreenplaten, messing, karton. Natuurlijk is een combinatie van materialen geen enkel probleem.

Overzicht maten
Hieronder vindt u een overzicht van de belangrijkste maten van een perron:

Onderdeel	Schaal 1:1 (ware grootte)	Schaal H0 1:87	Schaal N 1:160
Lengte perron	170 meter	1950 millimeter	1060 millimeter
Breedte zijperron	3.00 meter	35 millimeter	19 millimeter
Breedte eilandperron 'smal'	8.00 meter	92 millimeter	50 millimeter
Breedte eilandperron 'breed'	12.00 meter	138 millimeter	75 millimeter
Hoogte perron Nederlandse norm vanaf BS	840 millimeter	10 millimeter	6 millimeter
Hoogte perron Europese norm vanaf BS	760 millimeter	9 millimeter	5 millimeter
Hoogte perron laag vanaf BS	300 millimeter	4 millimeter	2 millimeter

(BS=bovenkant spoor)

Aankleding van het perron in model

Op de website beneluxspoor.net wordt door een gebruiker speciaal voor perrons diverse onderdelen aangeboden. Deze worden gemaakt door middel van 3D-printen. Onder andere zijn dit de bekende CTA-bakken en de banken op de perrons. Deze moeten dan nog beschilderd worden en kunnen dan zo op het perron gezet worden.

Praktijkvoorbeeld van het perron in model

Remco Poppen heeft een uitgebreid verslag van zijn bouwkunsten voor een Nederlands perron gegeven. Hier kun je zijn verslag lezen.

Meer informatie en downloads:

Hieronder staan een aantal links naar meer informatie over perrons op het internet.

Algemeen:

Wikipedia over perrons: http://nl.wikipedia.org/wiki/Perron_%28platform%29

Zelfbouw:

Belgische website: http://www.meb.gerolf.be/spoorweg/station/nkappen.htm

Gerco van Beelen: http://www.sleutelspoor.nl/projecten/perron.html

Fabrikanten:

Faller: http://www.faller.de

Vollmer: http://vollmer-online.de/