Chemicaliën en modelspoor: verschil tussen versies

Versie van 9 okt 2016 om 19:33

<!-

Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Dick van der Knaap

Inhoud

1 Inleiding
2 Schoonmaakvloeistoffen

Inleiding

Regelmatig komt het voor, dat oplosmiddelen en andere stoffen door de modelspoorder voor de meest uiteenlopende doeleinden worden gebruikt. Daarover worden, meestal door onwetendheid en ondeskundigheid, de meest wilde verhalen op fora opgehangen. U kunt daarom het beste vóóraf lezen wat daadwerkelijk gevaren en gebruiks(on)mogelijkheden zijn. U kunt er vanuit gaan, dat waarschuwingen niet voor niets worden gegeven. Denk dus niet, dat het allemaal wel zal meevallen. Wees dus zo verstandig om, waar nodig, handschoenen te dragen, oude kleren aan te trekken, de werkruimte te ventileren, niet te roken, eten of drinken als u met chemicaliën werkt. Bewaar deze zaken buiten het bereik van kinderen, in goed geëtiketteerde flesjes/potjes en in beperkte hoeveelheden. Denk aan het brandgevaar. Vaak kunt u de samenstellende bestanddelen van allerlei handelsproducten met de bijbehorende veiligheidsgegevens achterhalen. Binnen Europa mag namelijk een stof of mengsel niet worden verkocht zonder een MSDS (Material Safety Data Sheet). Dat kunt u meestal op internet vinden door te zoeken op de combinatie MSDS + productnaam. U komt er zo ook achter dat een product vaak onder dezelfde naam verkocht wordt door verschillende fabrikanten, maar dat de samenstelling nog weleens verschillend is. Laat u dus niet op het verkeerde been zetten. Zo zijn er bijvoorbeeld allerlei vloeistoffen, welke als thinner verkocht worden, maar die onderling zeer verschillend zijn van samenstelling en mate van bruikbaarheid. Een ander voorbeeld is rookvloeistof. Die, welke modelspoorders gebruiken, is een vloeistof welke door middel van elektriciteit wordt verhit en verdampt. In rookmachines (theaters) wordt een waterige vloeistof gebruikt, die daarom juist voor gebruik in een modelspoorloc onbruikbaar is en uw dure inbouwrookontwikkelaar onherstelbaar beschadigt.

Schoonmaakvloeistoffen

Benzine

Nooit gebruiken, want er zitten allerlei verbeteraars en dergelijke in (aromaten), die na verdampen van de vluchtige bestanddelen op het te ontvetten voorwerp achter blijven.

Wasbenzine

Dat is eveneens een aardoliedestillaat, maar dan aromaatvrij en veel minder ongezond. Het laat bij verdampen géén residu achter. Goed ventileren!

Terpentijn

Destillaat verkregen uit sommige bomen. Bevat onverzadigde verbindingen, die onder invloed van lucht taaie polymeren vormen, welke als residu achterblijven. Niet gebruiken, dus.

Terpentine

Niet verwarren met terpentijn! Deze vloeistof is een syntheseproduct van de aardolie-industrie. Er blijven géén resten achter. Is goed bruikbaar in de modelspoor.

Alcohol

Andere naam ethanol. Goed oplosmiddel, dat restloos verdampt. Door de hoge accijns op alcohol, zal de zuivere vloeistof niet gebruikt worden voor schoonmaakdoeleinden. De goedkope variant is spiritus. Dit is ondrinkbaar gemaakt door bijmengen van het zeer gezondheidsschadelijke methylalcohol (methanol) en een kleurstof. Ook zit er in spiritus meestal 10-15 % water, wat bij mengen problematisch kan zijn. Ook bij de naam 'alcohol' kan verwarring optreden. Ze wordt namelijk door sommigen ook wel gebruikt voor de stof isopropanol (isopropylalcohol, IPA, 2-propanol), ook bekend als ruitenwisservloeistof in auto’s om bevriezing in de winter te voorkomen. Is bijvoorbeeld geschikt om de airbrush na afloop schoon te maken, en is volledig met water mengbaar.

Aceton

Synoniemen dimethylketon, 2-propanon, nagellakremover. Dat moet u niet inademen, maar is goed bruikbaar als redelijk agressief schoonmaakmiddel. Polystyreen wordt aangetast (opgelost), metalen echter niet. Penselen die na gebruik niet schoongemaakt werden, kunnen van verfresten worden ontdaan en weer soepel gemaakt door behandelen met aceton. Nadeel is, dat de vloeistof snel verdampt.

MEK

Synoniemen methylethylketon, 2-butanon. Dit heeft een ongeveer 30 graden hoger kookpunt, verdampt daarom iets minder snel. Het kan beschouwd worden als het 'grotere broertje' van aceton, met een kenmerkende zoete geur. Mits spaarzaam aangebracht, is het bijna ideaal om polystyreen te lijmen. De in de handel gebruikte 'plasticlijmen' bestaan vaak uit deze vloeistof, verdikt door erin opgelost polystyreen.

Hoofdpagina Categorie-index Index Menu