|
|
| (36 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | {{Koptekst | | {{Koptekst |
| | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie | | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie |
| − | |Volgende= Diodeschakeling voor aanpassen snelheid van analoge loc's en treinstellen | + | |Volgende= Diodeschakeling voor aanpassen snelheid van analoge locs en treinstellen |
| | |VorigeMenu= Elektronica analoog | | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
| | |Auteur= Marten Weistra | | |Auteur= Marten Weistra |
| − | |Auteur2= Ruurd de Jong
| |
| − | |Bewerking= Fred Eikelboom
| |
| | }} | | }} |
| − | {{Inhoudsopgave||Klein}}
| + | (een eerdere versie van dit artikel verscheen in Railhobby 92/12) |
| − | <br />
| |
| − | :<big><big><big>Iedere loc een goede start.</big></big></big>
| |
| | | | |
| | + | Het onverwacht grote succes van de oorspronkelijke publicatie van de '''[[snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie]]''' in Railhobby 84/10 is op zeker moment aanleiding geweest te onderzoeken of het mogelijk is zelfs de meest nukkige tractievoertuigen tot een acceptabel rijgedrag te brengen, zonder aan de eigenlijke regelaar of het printontwerp iets te veranderen. |
| | | | |
| − | === Inleiding ===
| + | Een tamelijk effectieve remedie bleek te bestaan uit het tussen de [[Woorden - P#Puls|pulsen]] toevoegen van een paar volt gelijk[[Woorden - S#Spanning|spanning]]. |
| − | Onder de titel 'Een goede start met een bijzondere pulsbreedte regelaar' publiceerde Railhobby in oktober 1984 een door Marten Weistra ontworpen rijregelaar. Sedertdien is deze regelaar door duizenden lezers nagebouwd en met succes toegepast. Tijdens RAIL'92 nog was het Rob Hol die de bezoekers met zijn demonstratie van een gemodificeerde versie van deze regelaar versteld deed staan. Die modificatie vindt u in dit artikel, samen met het schema van het oorspronkelijk ontwerp uit 1984.
| |
| | | | |
| | + | Om dit effect te realiseren werd een passief "filter" ontworpen dat parallel aan de uitgang van de oorspronkelijke regelaar wordt geschakeld (afbeelding 01). |
| | | | |
| − | === Sprong in de acceleratiecurve ===
| + | Hierdoor verdwijnt het in hardnekkige gevallen optredende sprongetje in de acceleratie, of het verschuift naar een zo lage snelheid dat het nauwelijks nog storend is. Voor goed rijdende modellen verandert er niets, al kan de regelaar in deze vorm iets directer aanvoelen (desgewenst schakelen we het filter uit door de verbinding aan één zijde te onderbreken). |
| | + | |
| | + | Waar precies we de onderdelen tussen beide rij[[Woorden - S#Stroom|stroom]]draden monteren is onbelangrijk, als het maar vóór een eventuele [[Woorden - O#Ompolen|ompool]]schakelaar is! |
| | + | |
| | + | Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, wordt aangeraden de gevoeligheid van de [[Woorden - K#Kortsluiting|kortsluit]]beveiliging te verminderen door alle zes weerstanden R9 te monteren (zie [[Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie|hoofdartikel]], afbeelding 05 of 06). |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| − | |Bestand= Weistra-regelaar06.gif | + | |Bestand= Weistra-regelaar07a.jpg |
| − | |Grootte= 605px | + | |Grootte= Groot |
| | |Volgnummer= 01 | | |Volgnummer= 01 |
| − | |Omschrijving= Het complete schema | + | |Omschrijving= De praktische realisatie van de modificatie |
| − | |Bron= Marten Weistra<br /><br /><!-- zorgt voor witruimte onder de afbeelding --> | + | |Bron= Marten Weistra.<br />Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom |
| − | |Type= Schema
| |
| − | |Positie= Rechts
| |
| − | }}
| |
| − | Het ontwerp van de regelaar is door zijn eenvoud nog steeds actueel. Inmiddels is er de nodige informatie over problemen met regelen van bepaalde locomotieven verkregen. Zo wordt er melding gemaakt van loc's die een duidelijke sprong in de acceleratiecurve vertonen. Dit verschijnsel, dat inherent blijkt aan het toepassen van pulsfrequenties beneden 50 Hz, komt eigenlijk alleen voor bij modellen met een te hoge snelheid.
| |
| − | | |
| − | Gelukkig is er voor dit probleem een tamelijk effectieve remedie ontdekt. Het merendeel van de geteste modellen blijkt goed op halve kracht te rijden als aan de uitgangsspanning van de regelaar een paar Volt gelijkspanning wordt toegevoegd. De sprong in de acceleratiecurve verdwijnt dan, of verschuift naar een zo lage snelheid, dat het nauwelijks nog storend is. Goed rijdende modellen ondervinden geen voor- of nadelen van deze modificatie.
| |
| − | <br clear="all" />
| |
| − | | |
| − | === Het schema ===
| |
| − | Als uitvoeringsvorm is gekozen voor een passief filter, dat parallel aan de uitgang van de regelaar wordt geschakeld, en de ruimte tussen de pulsen bij toenemende snelheid steeds verder opvult. De karakteristiek van de handregelaar is hierdoor duidelijk minder 'hol' geworden, wat op zich al een verbetering is. Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, is het aan te bevelen de gevoeligheid van de kortsluitbeveiliging te verminderen door al de zes weerstanden R9 te plaatsen. Door de geschetste uitvoeringsvorm kunnen de vele reeds gebouwde regelaars probleemloos uitgebreid worden, en hoeft er niets aan de print te worden veranderd.
| |
| − | | |
| − | Het complete schema van de regelaar inclusief uitbreiding vindt u in afbeelding 01. Wie echter iets meer wil weten over het ontwerp, moet de vorige pagina nog maar eens raadplegen. Afbeelding 03 laat zien hoe de onderdelen van het filter op de regelaar moeten worden aangesloten. Afbeelding 02 toont de opstelling van de onderdelen op de print. De op die opstelling aangegeven onderdelen C3, R11, R12, R13 en T5 mogen niet geplaatst worden, ze horen bij de in RH84/10 beschreven spanningsgestuurde regelaar.
| |
| − | | |
| − | Nog een paar opmerkingen. Na de afregeling van P2 moet deze uiteindelijk in de middenstand komen te staan. Bij een grote afwijking is er iets mis en kan een andere 741 worden geprobeerd.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | === De voedingsspanning ===
| |
| − | Als voedingsspanning kan het best een gestabiliseerde voeding worden gebruikt. Als advies kan gelden:
| |
| − | * voor schaal H0: 12 Volt;
| |
| − | * voor schaal TT en N: 10 Volt;
| |
| − | * en voor schaal Z: 7 Volt.
| |
| − | | |
| − | {{Afbeelding 2 naast elkaar
| |
| − | |Bestand= Weistra-print04.jpg
| |
| − | |Bestand2= Weistra-regelaar07.jpg
| |
| − | |Grootte= Zeer klein
| |
| − | |Grootte2= Klein
| |
| − | |Volgnummer= 02
| |
| − | |Volgnummer2= 03
| |
| − | |Omschrijving= De onderdelenopstelling. C3, R11, R12, R13 en T5<br />(hier in blauw aangegeven) moeten weggelaten worden
| |
| − | |Omschrijving2= De praktische realisatie van de modificatie<br />
| |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| − | |Type2= Schema
| + | }} |
| − | |Bron= Marten Weistra/Rail Hobby<br /><br />
| |
| − | |Bron2= Marten Weistra/Rail Hobby<br /><br />
| |
| − | |Tussenruimte= 25px
| |
| − | }} | |
| − | | |
| − | | |
| − | === Afregeling ===
| |
| − | Begin de afregeling met P1 en P2 helemaal naar rechts te draaien, en sluit de regelaar aan op een nog niet ingeschakelde voeding of rijtrafo, en op de rails. Plaats een niet te kleine loc op de rails. De loc moet na inschakeling van de voeding met een realistische topsnelheid rijden, zo niet, dan moet de voedingsspanning aangepast worden. Probeer dit ook met andere loc's. Snellopers kunnen eventueel getemd worden door antiparallel geschakelde diodes in serie met de motor te monteren. Zet vervolgens P2 in de middenstand en P1 geheel links-om dichtgedraaid. De lok moet dan geheel of nagenoeg stilstaan. P2 wordt nu, indien nodig, zo afgeregeld dat de loc niet alleen net niet rijdt, maar ook geen hoorbare pulsen ontvangt.
| |
| − | | |
| − | | |
| | {| class="wikitable" style="font-size: 83%;" | | {| class="wikitable" style="font-size: 83%;" |
| − | ! colspan="5" style="background:#E5E4E2;"| Onderdelenlijstje | + | ! colspan="2" style="background:#D1D1E1;"| Onderdelenlijst |
| | |- | | |- |
| − | | style="background: #E8E8E8;"| IC1 ||style="background:#E8E8E8;"| μA741 (8-pins) ||||style="background:#E8E8E8;" width="24"| R1, R8 ||style="background:#E8E8E8;"| 2K2 | + | | style="background:#E4E1E1;" width="25"| D5 ||style="background:#E4E1E1;"| 1N4001 of equivalent |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| T1 en T4 ||style="background:#E5E4E2;"| BC557B of C ||||style="background:#E5E4E2;" width="87"| R2, R3, R6 en R7 ||style="background:#E5E4E2;"| 1K | + | | style="background:#D1D1E1;"| R15 ||style="background:#D1D1E1;"| 22Ω 0,5 W |
| | |- | | |- |
| − | | style="background:#E8E8E8;"| T2 ||style="background:#E8E8E8;"| BC547B ||||style="background:#E8E8E8;"| R4 ||style="background:#E8E8E8;"| 22R | + | | style="background:#E4E1E1;"| C4 ||style="background:#E4E1E1;" width="280"| 470μ 25V (voor schaal H0 of probleemgevallen: 1000μ 25V) |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| T3 ||style="background:#E5E4E2;"| BD676, 678, 680, 682 of 684 ||||style="background:#E5E4E2;"| R5 ||style="background:#E5E4E2;"| 270K
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E8E8E8;"| P1 ||style="background:#E8E8E8;"| Potentiometer 10K lineair ||||style="background:#E8E8E8;"| R9 (a t/m f) ||style="background:#E8E8E8;" width="100"| 1R (zes stuks)
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| P2 ||style="background:#E5E4E2;" width="191"| Instelpotentiometer 10K 10mm. liggend ||||style="background:#E5E4E2;"| R10 ||style="background:#E5E4E2;"| 10K
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E8E8E8;" width="67"| D1, D3 en D5 ||style="background:#E8E8E8;"| 1N4001 ||||style="background:#E8E8E8;"| R15 ||style="background:#E8E8E8;"| 22R, 0,5 W.
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| D2, D4 ||style="background:#E5E4E2;"| 1N4148 ||||style="background:#E5E4E2;"| C1<sup>a</sup> ||style="background:#E5E4E2;"| 1000 μF 35V of 40V
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| T4 ||style="background:#E5E4E2;"| BC557 ||||style="background:#E8E8E8;"| C1<sup>b</sup> ||style="background:#E8E8E8;"| 1000 μF 35V of 40V
| |
| − | |-
| |
| − | |style="background:#E8E8E8;" width="58"| ||style="background:#E8E8E8;" width="121"| Alle weerstanden ¼ Watt, ||||style="background:#E8E8E8;"| C2 ||style="background:#E8E8E8;"| MKT, 100nF
| |
| − | |-
| |
| − | | style="background:#E5E4E2;"| ||style="background:#E5E4E2;"| tenzij anders vermeld. ||||style="background:#E8E8E8;"| C4 ||style="background:#E8E8E8;"| 470 — 1000 μF 25V
| |
| | |} | | |} |
| − | {{Tabelonderschrift
| + | <small>Tabel: 02</small> |
| − | |Volgnummer= 04
| |
| − | |Maker= Fred Eikelboom
| |
| − | }}
| |
| − | | |
| − | | |
| − | Marten P. Weistra en Ruurd de Jong. December 1992.
| |
| − | | |
| − | | |
| − | <small>Op de vorige pagina staat de beschrijving uit RH 1984 (zie: 'Meer informatie').</small> | |
| | | | |
| | + | Marten Weistra, november 2013 |
| | {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
| | |Box= AlleenInfo | | |Box= AlleenInfo |
| Regel 121: |
Regel 57: |
| | }} | | }} |
| | {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
| − | | + | {{Gerelateerde termen |
| | + | |Termen= pulsen-gladstrijker, afvlakker, PWM, PBM |
| | + | }} |
| | {{Appendix | | {{Appendix |
| | |1= bron | | |1= bron |
| | |2= | | |2= |
| − | * Marten Pieter Weistra | + | * Marten Pieter Weistra. |
| − | * Ruurd de Jong
| |
| − | * Maandblad [http://www.railhobby.nl Rail Hobby], 1992, no:12.
| |
| | |LetterGrootte= 75% | | |LetterGrootte= 75% |
| | |KaderBreedte= 100% | | |KaderBreedte= 100% |
| − | }}
| |
| − |
| |
| − |
| |
| − | {{Gerelateerde termen
| |
| − | |Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin
| |
| | }} | | }} |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie | | |Vorige= Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie |
| − | |Volgende= Diodeschakeling voor aanpassen snelheid van analoge loc's en treinstellen | + | |Volgende= Diodeschakeling voor aanpassen snelheid van analoge locs en treinstellen |
| | |VorigeMenu= Elektronica analoog | | |VorigeMenu= Elektronica analoog |
| − | }} | + | }}{| width= "100%" |
| − | | + | |- valign= "top" |
| | + | ! scope= "row" width="70%" | |
| | + | | <small>Laatste wijziging: 21 apr 2024 11:12 (CET)</small> |
| | + | |} |
| | [[Categorie: Alles|S]] | | [[Categorie: Alles|S]] |
| − | [[Categorie: Artikel|Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie (deel 2)]] | + | [[Categorie: Artikel|Snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie naschrift]] |
| | [[Categorie: Baanbesturing|S]] | | [[Categorie: Baanbesturing|S]] |
| | + | [[Categorie: Bedrading|S]] |
| | [[Categorie: Elektronica|S]] | | [[Categorie: Elektronica|S]] |
| | [[Categorie: Elektronica analoog|S]] | | [[Categorie: Elektronica analoog|S]] |
| | [[Categorie: Praktijk|S]] | | [[Categorie: Praktijk|S]] |
| | + | [[Categorie: Technieken|S]] |
| | [[Categorie: Marten Weistra|S]] | | [[Categorie: Marten Weistra|S]] |
| − | [[Categorie: Ruurd de Jong|S]]
| |
| − | [[Categorie: Fred Eikelboom|S]]
| |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Marten Weistra
(een eerdere versie van dit artikel verscheen in Railhobby 92/12)
Het onverwacht grote succes van de oorspronkelijke publicatie van de snelheidsregelaar met pulsbreedtemodulatie in Railhobby 84/10 is op zeker moment aanleiding geweest te onderzoeken of het mogelijk is zelfs de meest nukkige tractievoertuigen tot een acceptabel rijgedrag te brengen, zonder aan de eigenlijke regelaar of het printontwerp iets te veranderen.
Een tamelijk effectieve remedie bleek te bestaan uit het tussen de pulsen toevoegen van een paar volt gelijkspanning.
Om dit effect te realiseren werd een passief "filter" ontworpen dat parallel aan de uitgang van de oorspronkelijke regelaar wordt geschakeld (afbeelding 01).
Hierdoor verdwijnt het in hardnekkige gevallen optredende sprongetje in de acceleratie, of het verschuift naar een zo lage snelheid dat het nauwelijks nog storend is. Voor goed rijdende modellen verandert er niets, al kan de regelaar in deze vorm iets directer aanvoelen (desgewenst schakelen we het filter uit door de verbinding aan één zijde te onderbreken).
Waar precies we de onderdelen tussen beide rijstroomdraden monteren is onbelangrijk, als het maar vóór een eventuele ompoolschakelaar is!
Omdat het filter een extra belasting voor de regelaar vormt, wordt aangeraden de gevoeligheid van de kortsluitbeveiliging te verminderen door alle zes weerstanden R9 te monteren (zie hoofdartikel, afbeelding 05 of 06).
|
| Afbeelding: 01
|
| De praktische realisatie van de modificatie
|
Bron: Marten Weistra.
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
| Onderdelenlijst
|
| D5 |
1N4001 of equivalent
|
| R15 |
22Ω 0,5 W
|
| C4 |
470μ 25V (voor schaal H0 of probleemgevallen: 1000μ 25V)
|
Tabel: 02
Marten Weistra, november 2013
Meer informatie
Gerelateerde termen: pulsen-gladstrijker, afvlakker, PWM, PBM
|
|
Laatste wijziging: 21 apr 2024 11:12 (CET)
|
