|
|
| (88 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven) |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | {{Koptekst | | {{Koptekst |
| − | |Vorige= E04.09.02.03 - Strabrecht van km... tot km... | + | |Vorige= Strabrecht van km... tot km... |
| − | |Volgende= E04.09.03 - Baanplannen N (Klein) | + | |Volgende= Baanplannen N klein |
| − | |Auteur= Hans van de Burgt | + | |VorigeMenu= Baanplannen H0 groot |
| − | |Niveau= Gevorderde | + | |Auteur= Joop Bluijs |
| − | |Aantalwoorden= 00000
| |
| − | |Aantalplaatjes= 15
| |
| − | |Aantalfilmpjes= 00
| |
| | }} | | }} |
| − | | + | {{Inhoudsopgave||Klein}} |
| − | {{Artikel nog niet af}}
| + | === Inleiding === |
| − | | + | Een baanplan hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn. Soms kan worden volstaan met een ovale baan. Zorg er dan voor, dat het (bijna) onmogelijk is om de baan in zijn geheel te overzien. Joop Bluijs heeft een baanplan uitgewerkt dat geïnspireerd is op de Haarlemmermeerspoorlijnen, "De '''Polderbaan'''". Dat is een groep voormalige spoorlijnen, aangelegd door de HESM (Hollandsche Electrische-Spoorweg-Maatschappij). Ondanks de naam "Electrische-Spoorweg", hebben er alleen stoomtreinen gereden. |
| − | <!-- eerstvolgende regel verwijderen alvorens te synchen. Zie ook bijbehorende Remark onderaan de pagina -->
| |
| − | | |
| − | {{Inhoudsopgave|Rechts|Klein}} | |
| − | === Introductie === | |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Treintafel 13.jpg | | |Bestand= Treintafel 13.jpg |
| | |Grootte= 500px | | |Grootte= 500px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-01 | + | |Volgnummer= 01 |
| | |Omschrijving= Baanplan | | |Omschrijving= Baanplan |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| | }} | | }} |
| − | Een baanplan hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn. Soms kan men volstaan met een ovale baan. Zorg er dan voor, dat het (bijna) onmogelijk is om de baan in zijn geheel te overzien. Joop Bluijs heeft een baanplan uitgewerkt dat geïnspireerd is op de Haarlemmermeerspoorlijnen. Dat is een groep voormalige spoorlijnen, aangelegd door de HESM (Hollandsche Electrische-Spoorweg-Maatschappij). Ondanks die naam '' 'Electrische-Spoorweg' '', hebben er alleen stoomtreinen gereden.<br />
| + | Deze modelspoorbaan is in schaal H0, gebouwd met Tillig rails en heeft een eenvoudig baanplan. Het gaat hier meer om het bouwen, dan om het rijden. |
| − | De modelspoorbaan van Joop is een baan in schaal H0. Ze is gebouwd met Tillig rails en heeft een eenvoudig railplan. Het gaat Joop meer om het bouwen, dan om het rijden.<br />
| |
| − | Het rollend materieel bestaat voornamelijk uit messing kits en twee zelfgemaakte locomotieven. De ruime treintafel biedt de mogelijkheid om de kleinschaligheid van de stoomtreinwereld in het begin van de vorige eeuw goed weer te geven. Naast fraaie polderlandschappen, biedt de modelspoorbaan enkele prachtige staaltjes van modelspoorbouw.
| |
| | | | |
| | + | Het rollend materieel bestaat voornamelijk uit messing kits en twee zelfgemaakte locomotieven. De ruime treintafel biedt de mogelijkheid om de kleinschaligheid van de stoomtreinwereld in [[Tijdperken|het begin van de vorige eeuw]] (tijdperk I) goed weer te geven. Naast fraaie polderlandschappen, biedt de modelspoorbaan enkele prachtige staaltjes van modelspoorbouw. |
| | === Geschiedenis === | | === Geschiedenis === |
| − | De Haarlemmermeerspoorlijnen lagen in het gebied tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden, Alphen aan den Rijn en Nieuwersluis. Deze spoorlijnen werden geopend tussen 1912 en 1918. Door de economische crisis van de jaren dertig werden diverse lijnen al binnen twintig jaar weer gesloten. Alleen de lijnen Amsterdam Haarlemmermeerstation — Amstelveen — Aalsmeer en Bovenkerk — Uithoorn — Nieuwersluis bleven nog voor reizigers- en goederenverkeer in gebruik.<br /> | + | De Haarlemmermeerspoorlijnen lagen in het gebied tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden, Alphen aan den Rijn en Nieuwersluis. Deze spoorlijnen werden geopend tussen 1912 en 1918. Door de economische crisis van de jaren dertig werden diverse lijnen al binnen twintig jaar weer gesloten. Alleen de lijnen Amsterdam Haarlemmermeerstation — Amstelveen — Aalsmeer en Bovenkerk — Uithoorn — Nieuwersluis bleven nog voor reizigers- en goederenverkeer in gebruik. |
| − | In 1950 reed hier de laatste reizigerstrein. In 1972 werden de lijnen gesloten, behalve het traject Amsterdam — Uithoorn, dat nog tussen 1976 en 1981 dienst deed als aanvoerlijn voor de nieuwe Schiphollijn en Uithoorn — Nieuwersluis. Dat laatste station bleef in gebruik tot 1986, o.a. voor het sloopbedrijf Koek te Mijdrecht, waar de NS veel materieel liet slopen. De lijnen zijn inmiddels allemaal opgebroken, behalve het traject Amsterdam — Amstelveen — Bovenkerk, dat tussen 1975 en 1997 is geëlektrificeerd. Deze lijn wordt gebruikt door de Electrische Museumtramlijn Amsterdam.
| |
| | | | |
| − | Op veel plaatsen liggen er nog dijklichamen. Diverse stationsgebouwen zijn vaak ook nog herkenbaar en in gebruik als woning. Voorbeelden zijn de stations te Amsterdam, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn, Hoofddorp, Mijdrecht, Wilnis en Aarlanderveen.<br /> | + | In 1950 reed hier de laatste reizigerstrein. In 1972 werden bijna alle lijnen gesloten, behalve het traject Amsterdam — Uithoorn, dat nog tussen 1976 en 1981 dienst deed als aanvoerlijn voor de nieuwe Schiphollijn. Uithoorn — Nieuwersluis bleef in gebruik tot 1986, o.a. voor het sloopbedrijf Koek te Mijdrecht, waar de NS veel materieel liet slopen. De lijnen zijn inmiddels allemaal opgebroken, behalve het traject Amsterdam — Amstelveen — Bovenkerk, dat tussen 1975 en 1997 is geëlektrificeerd. Deze lijn wordt gebruikt door de Electrische Museumtramlijn Amsterdam. |
| − | De Amstelveenlijn maakt vanaf de bocht ten westen van de halte 'Spinnerij' tot en met de keersporen ten zuiden van eindhalte 'Westwijk', gebruik van een gedeelte van de spoordijk van de oude spoorlijn tussen Bovenkerk en Uithoorn. | + | |
| | + | Op veel plaatsen liggen er nog dijklichamen. Diverse stationsgebouwen zijn vaak ook nog herkenbaar maar nu in gebruik als woning. Voorbeelden zijn de stations te Amsterdam, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn, Hoofddorp, Mijdrecht, Wilnis en Aarlanderveen. |
| | + | |
| | + | De Amstelveenlijn maakt vanaf de bocht ten westen van de halte "Spinnerij" tot en met de keersporen ten zuiden van eindhalte "Westwijk" gebruik van een gedeelte van de spoordijk van de oude spoorlijn tussen Bovenkerk en Uithoorn. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Station Hoofddorp rond 1905.jpg | | |Bestand= Station Hoofddorp rond 1905.jpg |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-02 | + | |Volgnummer= 02 |
| | |Omschrijving= Station Hoofddorp rond 1905 | | |Omschrijving= Station Hoofddorp rond 1905 |
| − | |Bron= [http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org] | + | |Bron= [https://nl.wikipedia.org nl.wikipedia] [[Bestand:CCimage.jpg|15px|link=https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl]] |
| | }} | | }} |
| − |
| |
| | === Station Hoofddorp in model === | | === Station Hoofddorp in model === |
| − | Het eerste Station Hoofddorp lag aan de Haarlemmermeerspoorlijnen Aalsmeer — Haarlem en Hoofddorp — Leiden. Het station, van het Standaardtype HESM, werd geopend op 3 augustus 1912 en weer gesloten op 31 december 1935. Joop Bluys heeft dit oude station gebruikt als centraal thema op zijn modelspoorbaan. | + | Het eerste station Hoofddorp lag aan de Haarlemmermeerspoorlijnen Aalsmeer — Haarlem en Hoofddorp — Leiden. Het station, van het Standaardtype HESM, werd geopend op 3 augustus 1912 en weer gesloten op 31 december 1935. Dit oude station is gebruikt als centraal thema op deze modelspoorbaan. |
| − | | |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= JBl station hoofddorp 1905.jpg | | |Bestand= JBl station hoofddorp 1905.jpg |
| Regel 49: |
Regel 41: |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| | |Grootte2= 400px | | |Grootte2= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-03 | + | |Volgnummer= 03 |
| − | |Volgnummer2= E04.09.02.04-04 | + | |Volgnummer2= 04 |
| | |Omschrijving= Model van het oude Station Hoofddorp | | |Omschrijving= Model van het oude Station Hoofddorp |
| − | |Omschrijving2= In vogelvlucht; de groene personenwagons zijn van de HSM en SS | + | |Omschrijving2= In vogelvlucht; de groene rijtuigen zijn van de HSM en SS |
| − | |Maker= Joop Bluijs
| |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| | + | |Maker2= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| − | | + | Voor het station is gebruik gemaakt van muurplaten van de firma "Slaters Plastikard" (zie "Meer informatie"). De voegen zijn ingesmeerd met pasta van Anita Decor (zie: "Meer informatie").<br /> |
| − | Joop heeft voor zijn station gebruik gemaakt van muurplaten van de firma [http://slatersplastikard.com Slaters Plastikard]. De voegen zijn ingesmeerd met pasta van [http://www.anitadecor.nl Anita Decor].<br />
| |
| | Er is veel aandacht besteed aan details. Let bijvoorbeeld op de fraaie gootsteunen. | | Er is veel aandacht besteed aan details. Let bijvoorbeeld op de fraaie gootsteunen. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= JBl detail station hoofddorp 1905.jpg | | |Bestand= JBl detail station hoofddorp 1905.jpg |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-05 | + | |Volgnummer= 05 |
| | |Omschrijving= Detail model Station Hoofddorp | | |Omschrijving= Detail model Station Hoofddorp |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| − |
| |
| | === Gemaal De Cruquius === | | === Gemaal De Cruquius === |
| | + | Gemaal "De Cruquius" uit 1849 is een van de drie gemalen waarmee de Haarlemmermeer tussen 1849 en 1852 is ingepolderd. Bovendien was het de grootste stoommachine ter wereld. Het is genoemd naar de Nederlandse waterbouwkundige Nicolaus Samuelis Cruquius. De Cruquius is een industrieel archeologisch monument van wereldformaat, en is thans opgenomen in de Europese Industrieel Erfgoed.<br>Zie ook "Haarlemmermeer" in de Wikipedia voor meer informatie. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| − | |Bestand= 800px-Pumping engine Cruquius.jpg | + | |Bestand= 800px-Pumping_engine_Cruquius.jpg |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-06 | + | |Volgnummer= 06 |
| | |Omschrijving= Gemaal De Cruquius | | |Omschrijving= Gemaal De Cruquius |
| − | |Bron= [http://nl.wikipedia.org nl.wikipedia.org] | + | |Bron= [https://nl.wikipedia.org nl.wikipedia] [[Bestand:CCimage.jpg|15px|link=https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/nl]] |
| | }} | | }} |
| − | | + | De droogmaking op stoomkracht werd een prestigeproject dat Nederland het industriële tijdperk inloodste. Nog voordat het meer was omsloten met een ringvaart, startte de bouw van drie stoomgemalen: De Leeghwater, De Lijnden en de Cruquius. In 1852 was de polder drooggelegd. Het gemaal Cruquius deed sinds 1912 dienst als reservegemaal. In 1932 werd het definitief stilgelegd. De stoomketels werden als [[Woorden - S#Schroot|schroot]] afgevoerd. Het gebouw van de Cruquius stond een tijdje stil en leeg en er waren plannen om het gemaal te slopen. Dat ging echter niet door. Na een restauratieproject van 20 jaar, werd in 2002 de machine opnieuw (nu hydraulisch) in beweging gesteld. |
| − | Gemaal ''De Cruquius'' uit 1849 is een van de drie gemalen waarmee de Haarlemmermeer tussen 1849 en 1852 is ingepolderd. Bovendien is het de grootste stoommachine ter wereld. Het gemaal is daarna nooit gemoderniseerd en is in 1933 buiten werking gesteld. Het is genoemd naar de Nederlandse waterbouwkundige Nicolaus Samuelis Cruquius, geboren als Nicolaas Kruik in 1678 te Vlieland. De Cruquius is een industrieel archeologisch monument van wereldformaat. Het gemaal heeft op zijn beurt de naam Cruquius gegeven aan het dorp in de nabijheid.<br />
| |
| − | Zie ook [http://nl.wikipedia.org/wiki/Haarlemmermeer]
| |
| − | Na twee gevaarlijke stormen in 1834 en 1836, besloot koning Willem I in 1837 tot het instellen van een staatscommissie die de droogmakingsplannen van het Haarlemmermeer moest beoordelen. Er ontbrandde een felle strijd tussen de voorvechters van de windmolen en die van de stoommachine. Koning Willem I besloot voor de vooruitgang: de stoommachine. De droogmaking op stoomkracht werd een prestigeproject dat Nederland het industriële tijdperk inloodste. Men had uitgerekend dat er drie stoomgemalen nodig waren om het meer leeg te malen. In 1840 ging de eerste spade de grond in voor de 63 kilometer lange ringvaart en ringdijk. Nog voordat het meer was omsloten startte de bouw van drie stoomgemalen: De Leeghwater in 1845, De Lijnden en de Cruquius - beide in 1847. Ze werden voltooid in 1849. Na drie jaar en drie maanden was 800 miljoen kubieke meter water opgepompt. In 1852 was de polder gereed. De droogmaking kostte ruim 10 miljoen gulden. In tegenstelling tot De Lijnden en De Leeghwater is de Cruquius later niet gemoderniseerd. Het gemaal deed geen actieve dienst meer sinds 1912, en was enkel nog maar een reservegemaal. In 1932 werd het definitief stilgelegd - de officiële sluiting vond plaats op 10 juni 1933. De stoomketels werden verschroot. De andere twee gemalen waren wel gemoderniseerd, en konden vanaf die tijd ook zonder De Cruquius de polder drooghouden.
| |
| − | | |
| − | De Cruquius stond een tijdje stil en leeg, en er waren plannen om het gemaal te slopen. De sloop ging echter niet door. Na een restauratieproject van 20 jaar, werd op 4 juni 2002 de machine door prins Willem-Alexander opnieuw (nu hydraulisch) in beweging gesteld. De Cruquius is thans opgenomen in de Europese Industrieel Erfgoed.
| |
| − | | |
| − | Joop Bluijs heeft het gemaal treffend nagebouwd, op basis van tekeningen uit het Noord Hollands Archief te Haarlem. Deze tekeningen zijn digitaal op te vragen tegen een kleine vergoeding. Als aandrijving voor de mechanische constructie, heeft hij gebruik gemaakt van een Faller motor. De armen gaan allemaal tegelijk omhoog en omlaag; dit komt omdat alle armen vast zitten aan één cilinder. Het model is een exacte weergave van de werkelijk. Het water is gemaakt door drie lagen glansverf van een wat vaal bruine kleur te laten mengen in de verfwinkel.
| |
| − | | |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= JBl cruqiuis gemaal-01.jpg | | |Bestand= JBl cruqiuis gemaal-01.jpg |
| Regel 89: |
Regel 72: |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| | |Grootte2= 400px | | |Grootte2= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-07 | + | |Volgnummer= 07 |
| − | |Volgnummer2= E04.09.02.04-08 | + | |Volgnummer2= 08 |
| | |Omschrijving= Model van het Gemaal De Cruquius | | |Omschrijving= Model van het Gemaal De Cruquius |
| | |Omschrijving2= Detail van het model | | |Omschrijving2= Detail van het model |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| − | |Maker= Joop Bluijs | + | |Maker2= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| | + | Het gemaal is nagebouwd op basis van originele tekeningen van 1852 die in bezit zijn van het Museum De Cruquius. Geïnteresseerden kunnen deze fraai gedetailleerde tekeningen verkrijgen via de website van het Noord Hollands Archief te Haarlem (zie "Meer informatie"). |
| | | | |
| − | Het model van Joop Bluijs is gemaakt naar de oorspronkelijke tekening uit 1852. | + | Als aandrijving voor de mechanische constructie is gebruik gemaakt van een Faller motor. De armen gaan allemaal tegelijk omhoog en omlaag, omdat ze allemaal aan één cilinder vastzitten. Het model is een exacte weergave van de werkelijkheid. Het water is gemaakt door drie lagen glansverf van een wat vaalbruine kleur over elkaar aan te brengen. De verf kan gemengd worden in de verfwinkel. |
| − | | |
| − | {{Afbeelding
| |
| − | |Bestand= tekening-Cruquius.jpg
| |
| − | |Grootte= 800px
| |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-09
| |
| − | |Omschrijving= Historische tekening van het Gemaal De Cruquius
| |
| − | |Maker= Joop Bluijs
| |
| − | }}
| |
| | | | |
| | === Scenery === | | === Scenery === |
| − | De serene rust van het Hollandse polderlandschap is treffend weergegeven rond de waterpartij en brug.<br /> | + | De serene rust van het Hollandse polderlandschap is treffend weergegeven rond de waterpartij en brug. Het schip rondt de scène helemaal af. Het effect van een 3D-schilderij wordt versterkt door het gebruik van een neutrale achtergrond. Hier is gebruik gemaakt van een lichtblauw/grijs geschilderd vlak, met aan de onderzijde wat vage contouren. Het lijkt net of de horizon in de mist verdwijnt. Het schip - een zogenaamde tjalk - is van "Artitec"; de molen een bouwpakket van Faller (zie "Meer informatie"). |
| − | Let ook op het schip, dat de scène helemaal afrondt. Het effect van een 3D-schilderij wordt versterkt door het gebruik van een neutrale achtergrond. Hier is gebruik gemaakt van een lichtblauw/grijs geschilderd vlak, met aan de onderzijde wat vage contouren. Het lijkt net of de horizon in de mist verdwijnt.
| |
| − | Het schip - een zogenaamde Tjalk - is overigens van [http://www.artitec.nl Artitec]; de molen een bouwpakket van [http://www.faller.de Faller]. | |
| − | | |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= JBl scenery-01.jpg | | |Bestand= JBl scenery-01.jpg |
| Regel 117: |
Regel 90: |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| | |Grootte2= 400px | | |Grootte2= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-10 | + | |Volgnummer= 10 |
| − | |Volgnummer2= E04.09.02.04-11 | + | |Volgnummer2= 11 |
| | |Omschrijving= Modelbouw of Hollandse Meester? | | |Omschrijving= Modelbouw of Hollandse Meester? |
| | |Omschrijving2= Liefde voor details | | |Omschrijving2= Liefde voor details |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| − | |Maker= Joop Bluijs | + | |Maker2= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| | | | |
| − | | + | === Rollend materieel === |
| − | === Rijdend materieel === | + | Een modelspoorbaan anno 1905 vraagt om heel specifieke schaalmodellen. Op deze modelspoorbaan rijden dan ook twee stoomlocomotieven, die gebouwd zijn uit kits van MK Modelbouwstudio's (zie "Meer informatie"). Ook de rijtuigen op foto 04 zijn vervaardigd uit kits van MK. |
| − | Joop heeft het zichzelf niet gemakkelijk gemaakt. Een modelspoorbaan anno 1905 vraagt om heel specifieke schaalmodellen. Op deze modelspoorbaan rijden dan ook twee stoomlocomotieven die gebouwd zijn uit kits van [http://www.mkmodelbouwstudio.nl MK Modelbouwstudio's]. Ook de personenwagens op foto E04.09.02.04-04 zijn vervaardigd uit kits van MK.
| |
| − | | |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= JBl-P1070083.jpg | | |Bestand= JBl-P1070083.jpg |
| Regel 134: |
Regel 105: |
| | |Grootte= 400px | | |Grootte= 400px |
| | |Grootte2= 400px | | |Grootte2= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-12 | + | |Volgnummer= 12 |
| − | |Volgnummer2= E04.09.02.04-13 | + | |Volgnummer2= 13 |
| − | |Omschrijving= Rijdend materieel | + | |Omschrijving= Rollend materieel |
| | |Omschrijving2= Zelfbouw op basis van kits van MK Modelbouwstudio's | | |Omschrijving2= Zelfbouw op basis van kits van MK Modelbouwstudio's |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| − | |Maker= Joop Bluijs | + | |Maker2= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| | | | |
| Regel 146: |
Regel 117: |
| | |Bestand= JBl-P1190145.jpg | | |Bestand= JBl-P1190145.jpg |
| | |Bestand2= JBl-P1190143.jpg | | |Bestand2= JBl-P1190143.jpg |
| − | |Grootte= 400px | + | |Grootte= 225px |
| | |Grootte2= 400px | | |Grootte2= 400px |
| − | |Volgnummer= E04.09.02.04-14 | + | |Volgnummer= 14 |
| − | |Volgnummer2= E04.09.02.04-15 | + | |Volgnummer2= 15 |
| − | |Omschrijving= Zelfgemaakt Armsein | + | |Omschrijving= Zelfgemaakt armsein |
| | |Omschrijving2= Verhoogd seinhuis | | |Omschrijving2= Verhoogd seinhuis |
| | |Maker= Joop Bluijs | | |Maker= Joop Bluijs |
| − | |Maker= Joop Bluijs | + | |Maker2= Joop Bluijs |
| | }} | | }} |
| − | | + | Op een modelspoorbaan anno 1905 passen uiteraard alleen maar klassieke armseinen. Deze zijn zelf gemaakt op basis van de in het artikel "Zelfbouw armseinen" van Huib Maaskant beschreven methode. De modelspoorbaan is verder ook voorzien van een verhoogd seinhuis, zoals beschreven in het artikel "Zelfbouw seinpost". Het seinhuis is trouwens uit een kit van Tilly Models (het oude seinhuis te Boxtel). |
| − | Op een modelspoorbaan anno 1905 passen uiteraard alleen maar klassieke armseinen. Joop heeft deze zelf gemaakt op basis van de in het artikel [[E08.01.07.03 - Zelfbouw armseinen |Zelfbouw armseinen]] van Huib Maaskant beschreven methode. De modelspoorbaan is verder ook voorzien van een verhoogd seinhuis, zoals beschreven in artikel [[E08.01.07.05 - Zelfbouw seinpost|Zelfbouw seinpost]]. Het seinhuis van Joop is trouwens uit een kit van [http://www.tillymodels.nl Tilly Models] (Het oude seinhuis te Boxtel). | |
| | ---- | | ---- |
| − | [[Bestand:Downloads.png|150px|thumb|left|AnyRail-bestand <br />Klik op: [http://encyclopedie.beneluxspoor.eu/images/1/1b/Polderbaan.any Polderbaan.any]]]
| + | {{Download |
| − | <br clear='all'>
| + | |Tekst= Anyrail-bestand |
| − | ----
| + | |LinkNaam= Polderbaan.any |
| − | | + | |BestandsNaam= Polderbaan.any |
| − | === Meer informatie === | + | |Breedte= 160px |
| − | <small>
| + | |TekstErNaast= Nee |
| − | * [[E07.01 - Station en omgeving]]
| + | }} |
| − | * [[E07.02 - Huizen]]
| + | {{Linkssectie begin |
| − | * [[E07.03 - Industrie]]
| + | |Box= AlleenInfo |
| − | * [[E07.05 - Molens]]
| + | }} |
| − | <br /> | + | {{Linkssectie tussenkop |
| − | {| class="wikitable" style="text-align:left;" | + | |Koptekst= Encyclopedie: |
| − | | | + | }} |
| − | '''Bronnen:'''
| + | {{Link intern |
| − | * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorlijnen_in_Nederland#Lijst Lijst van spoorlijnen in Nederland] | + | |Link= Huizen |
| − | * [http://nl.wikipedia.org/wiki/Standaardstations_van_de_Haarlemmermeerspoorlijnen#Standaardstations Standaardstations van de Haarlemmermeerspoorlijnen] | + | |Linknaam= Huizen |
| − | * [http://www.haarlemmermeerspoor.nl De Haarlemmermeerspoorlijnen] | + | }} |
| − | * [http://www.stationsweb.nl/mts.asp?rec=26 Stationsweb] | + | {{Link intern |
| − | * '' 'De Haarlemmermeerspoorlijnen in oude ansichten' ''. Auteur: A.W.J. de Jonge. Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1982 / 2000. ISBN 90-288-1960-6 | + | |Link= Industrie |
| − | * '' 'Sporen: Een zoektocht langs de resten van de Haarlemmermeerlijnen' ''. Auteur: Wim Wegman. HDC Media, Alkmaar, 2007. ISBN 978-90-77842-04-1 | + | |Linknaam= Industrie |
| − | * '' 'Station Haarlem. Hollandsche sporen door Haarlem en omstreken' ''. Uitgeverij Spaar en Hout, Haarlem, 2006. ISBN 978-90-8683-004-6 | + | }} |
| − | | + | {{Link intern |
| − | '''Referenties:'''
| + | |Link= Station en omgeving |
| − | * [http://www.stationrijksstraatweg.nl Station Rijksstraatweg] | + | |Linknaam= Station en omgeving |
| − | * [http://slatersplastikard.com Slaters Plastikard] | + | }} |
| − | * [http://www.anitadecor.nl Anita Decor] | + | {{Link intern |
| − | * [http://www.artitec.nl Artitec] | + | |Link= Zelfbouw armseinen |
| − | * [http://www.faller.de Faller] | + | |Linknaam= Zelfbouw armseinen |
| − | * [http://www.mkmodelbouwstudio.nl MK Modelbouwstudio's] | + | }} |
| − | * [http://www.tillymodels.nl Tilly Models] | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Zelfbouw seinpost |
| | + | |Linknaam= Zelfbouw seinpost |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie scheiding}} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= Externe website: |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 62 |
| | + | |ExtraInfo= Railplanner. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-overige |
| | + | |Volgnr= 53 <!-- faller --> |
| | + | |ExtraInfo= |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-overige |
| | + | |Volgnr= 29 <!-- mk --> |
| | + | }} |
| | + | {{Link NL-Wikipedia-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 15 |
| | + | |ExtraInfo= Meer over de Haarlemmermeer. |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| | + | |Volgnr= 259 |
| | + | |ExtraInfo= Veel informatie over stations. |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie einde}} |
| | + | {{Appendix |
| | + | |1= bron |
| | + | |2= |
| | + | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Spoorlijnen_in_Nederland#Lijst Lijst van spoorlijnen in Nederland] |
| | + | * [https://nl.wikipedia.org/wiki/Standaardstations_van_de_Haarlemmermeerspoorlijnen#Standaardstations Standaardstations van de Haarlemmermeerspoorlijnen] |
| | + | * [https://www.haarlemmermeerspoor.nl/ De Haarlemmermeerspoorlijnen] |
| | + | * [https://www.stationsweb.nl/mts.asp?rec=26 Stationsweb] |
| | + | * [https://hdl.handle.net/21.12102/C033E88175EC723A9A6CE78C3C31D0E0 Museum De Cruquius] Bouwtekening van het Gemaal De Cruquius |
| | + | * "De Haarlemmermeerspoorlijnen in oude ansichten". Auteur: A.W.J. de Jonge. Europese Bibliotheek, Zaltbommel, 1982 / 2000. ISBN 90-288-1960-6. |
| | + | * "Sporen: een zoektocht langs de resten van de Haarlemmermeerlijnen". Auteur: Wim Wegman. HDC Media, Alkmaar, 2007. ISBN 978-90-77842-04-1. |
| | + | * "Station Haarlem. Hollandsche sporen door Haarlem en omstreken". Uitgeverij Spaar en Hout, Haarlem, 2006. ISBN 978-90-8683-004-6. |
| | + | ---- |
| | + | {{Referenties}} |
| | + | * [https://www.anitadecor.nl Anita Decor] |
| | + | * [https://www.artitec.nl Artitec] |
| | + | * [https://www.faller.de Faller] |
| | + | * [https://www.mkmodelbouwstudio.nl MK Modelbouwstudio's] |
| | + | * [https://www.stationrijksstraatweg.nl Station Rijksstraatweg] |
| | + | * [https://slatersplastikard.com Slaters Plastikard] |
| | + | * [https://www.tillymodels.nl Tilly Models] |
| | + | |LetterGrootte= 75% |
| | + | |KaderBreedte= 100% |
| | + | }} |
| | + | {{Voettekst |
| | + | |Vorige= Strabrecht van km... tot km... |
| | + | |Volgende= Baanplannen N klein |
| | + | |VorigeMenu= Baanplannen H0 groot |
| | + | }} {| width= "100%" |
| | + | |- valign= "top" |
| | + | ! scope= "row" width="70%" | |
| | + | | <small>Laatste wijziging: 27 aug 2024 11:59 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| − | </small>
| |
| − |
| |
| − | {{Voettekst
| |
| − | |Vorige= E04.09.02.03 - Strabrecht van km... tot km...
| |
| − | |Volgende= E04.09.03 - Baanplannen N (Klein)
| |
| − | }}
| |
| | [[Categorie: Alles|P]] | | [[Categorie: Alles|P]] |
| | [[Categorie: Artikel|Polderbaan]] | | [[Categorie: Artikel|Polderbaan]] |
| − | [[Categorie: Baanplannen|Polderaan]] | + | [[Categorie: Baanplannen|P]] |
| − | [[Categorie: Baanplannen Groot H0|Polderbaan]] | + | [[Categorie: Baanplannen groot H0|P]] |
| − | [[Categorie: Spoorwegbouw|Polderbaan]] | + | [[Categorie: Gebouwen|P]] |
| − | [[Categorie: Technieken|Polderbaan]] | + | [[Categorie: Ontwerp modelbaan|P]] |
| | + | [[Categorie: Spoorwegbouw|P]] |
| | [[Categorie: Hans van de Burgt|P]] | | [[Categorie: Hans van de Burgt|P]] |
| | [[Categorie: Joop Bluijs|P]] | | [[Categorie: Joop Bluijs|P]] |
| − |
| |
| − | [[Categorie: Artikel niet gereed]]
| |
| − |
| |
| − | <!-- onderstaande liggende streepjes en het pijltje verwijderen alvorens te synchen -->
| |
| − |
| |
| − | -->
| |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Joop Bluijs
Inleiding
Een baanplan hoeft niet altijd ingewikkeld te zijn. Soms kan worden volstaan met een ovale baan. Zorg er dan voor, dat het (bijna) onmogelijk is om de baan in zijn geheel te overzien. Joop Bluijs heeft een baanplan uitgewerkt dat geïnspireerd is op de Haarlemmermeerspoorlijnen, "De Polderbaan". Dat is een groep voormalige spoorlijnen, aangelegd door de HESM (Hollandsche Electrische-Spoorweg-Maatschappij). Ondanks de naam "Electrische-Spoorweg", hebben er alleen stoomtreinen gereden.
|
| Afbeelding: 01
|
| Baanplan
|
| Tekening gemaakt door: Joop Bluijs
|
Deze modelspoorbaan is in schaal H0, gebouwd met Tillig rails en heeft een eenvoudig baanplan. Het gaat hier meer om het bouwen, dan om het rijden.
Het rollend materieel bestaat voornamelijk uit messing kits en twee zelfgemaakte locomotieven. De ruime treintafel biedt de mogelijkheid om de kleinschaligheid van de stoomtreinwereld in het begin van de vorige eeuw (tijdperk I) goed weer te geven. Naast fraaie polderlandschappen, biedt de modelspoorbaan enkele prachtige staaltjes van modelspoorbouw.
Geschiedenis
De Haarlemmermeerspoorlijnen lagen in het gebied tussen Amsterdam, Haarlem, Leiden, Alphen aan den Rijn en Nieuwersluis. Deze spoorlijnen werden geopend tussen 1912 en 1918. Door de economische crisis van de jaren dertig werden diverse lijnen al binnen twintig jaar weer gesloten. Alleen de lijnen Amsterdam Haarlemmermeerstation — Amstelveen — Aalsmeer en Bovenkerk — Uithoorn — Nieuwersluis bleven nog voor reizigers- en goederenverkeer in gebruik.
In 1950 reed hier de laatste reizigerstrein. In 1972 werden bijna alle lijnen gesloten, behalve het traject Amsterdam — Uithoorn, dat nog tussen 1976 en 1981 dienst deed als aanvoerlijn voor de nieuwe Schiphollijn. Uithoorn — Nieuwersluis bleef in gebruik tot 1986, o.a. voor het sloopbedrijf Koek te Mijdrecht, waar de NS veel materieel liet slopen. De lijnen zijn inmiddels allemaal opgebroken, behalve het traject Amsterdam — Amstelveen — Bovenkerk, dat tussen 1975 en 1997 is geëlektrificeerd. Deze lijn wordt gebruikt door de Electrische Museumtramlijn Amsterdam.
Op veel plaatsen liggen er nog dijklichamen. Diverse stationsgebouwen zijn vaak ook nog herkenbaar maar nu in gebruik als woning. Voorbeelden zijn de stations te Amsterdam, Amstelveen, Aalsmeer, Uithoorn, Hoofddorp, Mijdrecht, Wilnis en Aarlanderveen.
De Amstelveenlijn maakt vanaf de bocht ten westen van de halte "Spinnerij" tot en met de keersporen ten zuiden van eindhalte "Westwijk" gebruik van een gedeelte van de spoordijk van de oude spoorlijn tussen Bovenkerk en Uithoorn.
|
| Afbeelding: 02
|
| Station Hoofddorp rond 1905
|
Bron: nl.wikipedia 
|
Station Hoofddorp in model
Het eerste station Hoofddorp lag aan de Haarlemmermeerspoorlijnen Aalsmeer — Haarlem en Hoofddorp — Leiden. Het station, van het Standaardtype HESM, werd geopend op 3 augustus 1912 en weer gesloten op 31 december 1935. Dit oude station is gebruikt als centraal thema op deze modelspoorbaan.
|
|
|
| Afbeelding: 03
|
|
Afbeelding: 04
|
| Model van het oude Station Hoofddorp
|
|
In vogelvlucht; de groene rijtuigen zijn van de HSM en SS
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
|
Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Voor het station is gebruik gemaakt van muurplaten van de firma "Slaters Plastikard" (zie "Meer informatie"). De voegen zijn ingesmeerd met pasta van Anita Decor (zie: "Meer informatie").
Er is veel aandacht besteed aan details. Let bijvoorbeeld op de fraaie gootsteunen.
|
| Afbeelding: 05
|
| Detail model Station Hoofddorp
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Gemaal De Cruquius
Gemaal "De Cruquius" uit 1849 is een van de drie gemalen waarmee de Haarlemmermeer tussen 1849 en 1852 is ingepolderd. Bovendien was het de grootste stoommachine ter wereld. Het is genoemd naar de Nederlandse waterbouwkundige Nicolaus Samuelis Cruquius. De Cruquius is een industrieel archeologisch monument van wereldformaat, en is thans opgenomen in de Europese Industrieel Erfgoed.
Zie ook "Haarlemmermeer" in de Wikipedia voor meer informatie.
De droogmaking op stoomkracht werd een prestigeproject dat Nederland het industriële tijdperk inloodste. Nog voordat het meer was omsloten met een ringvaart, startte de bouw van drie stoomgemalen: De Leeghwater, De Lijnden en de Cruquius. In 1852 was de polder drooggelegd. Het gemaal Cruquius deed sinds 1912 dienst als reservegemaal. In 1932 werd het definitief stilgelegd. De stoomketels werden als schroot afgevoerd. Het gebouw van de Cruquius stond een tijdje stil en leeg en er waren plannen om het gemaal te slopen. Dat ging echter niet door. Na een restauratieproject van 20 jaar, werd in 2002 de machine opnieuw (nu hydraulisch) in beweging gesteld.
|
|
|
| Afbeelding: 07
|
|
Afbeelding: 08
|
| Model van het Gemaal De Cruquius
|
|
Detail van het model
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
|
Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Het gemaal is nagebouwd op basis van originele tekeningen van 1852 die in bezit zijn van het Museum De Cruquius. Geïnteresseerden kunnen deze fraai gedetailleerde tekeningen verkrijgen via de website van het Noord Hollands Archief te Haarlem (zie "Meer informatie").
Als aandrijving voor de mechanische constructie is gebruik gemaakt van een Faller motor. De armen gaan allemaal tegelijk omhoog en omlaag, omdat ze allemaal aan één cilinder vastzitten. Het model is een exacte weergave van de werkelijkheid. Het water is gemaakt door drie lagen glansverf van een wat vaalbruine kleur over elkaar aan te brengen. De verf kan gemengd worden in de verfwinkel.
Scenery
De serene rust van het Hollandse polderlandschap is treffend weergegeven rond de waterpartij en brug. Het schip rondt de scène helemaal af. Het effect van een 3D-schilderij wordt versterkt door het gebruik van een neutrale achtergrond. Hier is gebruik gemaakt van een lichtblauw/grijs geschilderd vlak, met aan de onderzijde wat vage contouren. Het lijkt net of de horizon in de mist verdwijnt. Het schip - een zogenaamde tjalk - is van "Artitec"; de molen een bouwpakket van Faller (zie "Meer informatie").
|
|
|
| Afbeelding: 10
|
|
Afbeelding: 11
|
| Modelbouw of Hollandse Meester?
|
|
Liefde voor details
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
|
Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Rollend materieel
Een modelspoorbaan anno 1905 vraagt om heel specifieke schaalmodellen. Op deze modelspoorbaan rijden dan ook twee stoomlocomotieven, die gebouwd zijn uit kits van MK Modelbouwstudio's (zie "Meer informatie"). Ook de rijtuigen op foto 04 zijn vervaardigd uit kits van MK.
|
|
|
| Afbeelding: 12
|
|
Afbeelding: 13
|
| Rollend materieel
|
|
Zelfbouw op basis van kits van MK Modelbouwstudio's
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
|
Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Klassieke beveiliging
|
|
|
| Afbeelding: 14
|
|
Afbeelding: 15
|
| Zelfgemaakt armsein
|
|
Verhoogd seinhuis
|
| Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
|
Foto gemaakt door: Joop Bluijs
|
Op een modelspoorbaan anno 1905 passen uiteraard alleen maar klassieke armseinen. Deze zijn zelf gemaakt op basis van de in het artikel "Zelfbouw armseinen" van Huib Maaskant beschreven methode. De modelspoorbaan is verder ook voorzien van een verhoogd seinhuis, zoals beschreven in het artikel "Zelfbouw seinpost". Het seinhuis is trouwens uit een kit van Tilly Models (het oude seinhuis te Boxtel).
Meer informatie
Externe website:
|
|
|
Railplanner.
|
|
|
|
|
|
|
Meer over de Haarlemmermeer.
|
|
|
Veel informatie over stations.
|
|
|
Laatste wijziging: 27 aug 2024 11:59 (CET)
|
