Persoonlijke instellingen

Gotische bogen: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k (→‎De Gotische boog in model)
k (links toeg.)
 
(38 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige= E09.03.02 - Afspaninrichtingen in DIN en DLO
+
|Vorige= Afspaninrichtingen in DIN en DLO
−
|Volgende= E09.03.04 - Overige masten en portalen
+
|Volgende= Overige masten en portalen
 +
|VorigeMenu= Masten en portalen
 
|Auteur= Lex van Boetzelaer
 
|Auteur= Lex van Boetzelaer
 
|Auteur2= Ad Vink
 
|Auteur2= Ad Vink
−
|Niveau= Beginner
 
−
|Aantalwoorden= 00000
 
−
|Aantalplaatjes= 00
 
−
|Aantalfilmpjes= 09
 
 
}}
 
}}
−
{{Inhoudsopgave|Links|Klein}}
+
{{Inhoudsopgave||Klein}}
−
Door Maartensdijk loopt een spoorlijn (Utrecht — Hilversum) met unieke bovenleidingportalen. Het zijn de zogenaamde 'Gotische Bogen' waar de elektrische bedrading aan opgehangen is.
+
'''Gotische bogen''' zijn de betonnen portalen waar de [[Bovenleiding|bovenleiding]] aan opgehangen is in de lijn Utrecht — Hilversum.
−
Tijdens de oorlog zijn in Nederland bijna alle bovenleidingen van de spoorlijnen gebombardeerd. Omdat er in de oorlog heel veel staal voor oorlogsmaterieel gebruikt is, was daar bij de wederopbouw een tekort aan, waardoor het gebruik van staal te duur was. Boven een aantal spoorlijnen in Nederland zijn daarom betonnen in plaats van stalen bovenleidingportalen geplaatst. Het kerkraamvormige model, een zogenaamd 'drie-scharnierportaal' ofwel de Gotische boog die voor de lijn Utrecht — Hilversum gebruikt werd, is echter van begin af aan uniek geweest.
+
 
 +
Tijdens de 2e wereldoorlog zijn in Nederland bijna alle spoorlijnen gebombardeerd. Omdat er in de oorlog heel veel staal voor oorlogsmaterieel gebruikt is, was daar bij de wederopbouw een tekort aan, waardoor het gebruik van [[Woorden - S#Staal|staal]] te duur was. Boven een aantal spoorlijnen in Nederland zijn daarom [[Woorden - B#Beton|betonnen]] in plaats van stalen bovenleidingportalen geplaatst. Het kerkraamvormige model, een zogenaamd "driescharnierportaal" ofwel de Gotische boog die voor de lijn Utrecht — Hilversum gebruikt werd, is echter van begin af aan uniek geweest.
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
{{Afbeelding 3 naast elkaar
 
|Bestand= Gotischeboog-01.jpg
 
|Bestand= Gotischeboog-01.jpg
 
|Bestand2= Gotischeboog-02.jpg
 
|Bestand2= Gotischeboog-02.jpg
 
|Bestand3= Gotischeboog-03.jpg
 
|Bestand3= Gotischeboog-03.jpg
−
|Grootte= Zeer klein
+
|Grootte= 185px
−
|Grootte2= Zeer klein
+
|Grootte2= 231px
−
|Grootte3= Zeer klein
+
|Grootte3= 239px
−
|Volgnummer= E09.03.03-01
+
|Volgnummer= 01
−
|Volgnummer2= E09.03.03-02
+
|Volgnummer2= 02
−
|Volgnummer3= E09.03.03-03
+
|Volgnummer3= 03
 
|Omschrijving= Gotische bogen
 
|Omschrijving= Gotische bogen
 
|Omschrijving2= Gotische boog
 
|Omschrijving2= Gotische boog
 
|Omschrijving3= Uithouder aan Y-beugel
 
|Omschrijving3= Uithouder aan Y-beugel
−
|Maker= .
+
|Maker= Johan Sponselee
−
|Maker2= .
+
|Maker2= Johan Sponselee
−
|Maker3= .
+
|Maker3= Johan Sponselee
 +
|Tussenruimte= 10px
 +
|Tussenruimte2= 10px
 
}}
 
}}
−
 
+
De geëlektrificeerde baanvakken Utrecht &mdash; Amersfoort en Utrecht &mdash; Hilversum werden op 4 mei 1942 geopend. Het traject Utrecht &mdash; Amersfoort heeft men nog wel geheel in staal kunnen afbouwen. Het driescharnierportaal is de betonnen uitvoering van een [[Woorden - P#Portaal|portaal]]ontwerp uit 1934-1935.<br>
−
De ge&euml;lektrificeerde baanvakken Utrecht &mdash; Amersfoort en Utrecht &mdash; Hilversum werden op 4 mei 1942 geopend. Het traject Utrecht &mdash; Amersfoort heeft men nog wel geheel in staal kunnen afbouwen. Het 'drie-scharnierportaal' is in feite de betonnen uitvoering van een portaalontwerp uit 1934-1935. Zeer kostbaar, moeilijk te plaatsen en ook moeilijk weg te nemen.
+
Nadelen van deze betonnen [[Bovenleiding|bovenleiding]]portalen zijn dat ze kostbaar zijn, moeilijk te plaatsen en ook moeilijk weg te nemen, storingsgevoeliger en onveiliger zijn. Bij een aanrijding knappen ze snel af, terwijl een stalen versie over het algemeen alleen meer- of minder verbogen raakt. Daarom zijn de betonnen versies in bijna heel Nederland ondertussen weer vervangen door stalen uitvoeringen.
−
 
 
−
Een nadeel van deze betonnen bovenleidingportalen is dat ze storingsgevoeliger en onveiliger zijn. Bij een aanrijding knappen ze namelijk snel af, terwijl een stalen versie over het algemeen all&eacute;&eacute;n meer- of minder verbogen raakt. Daarom zijn de betonnen versies in bijna heel Nederland ondertussen weer vervangen door stalen uitvoeringen.
 
−
 
 
−
 
 
 
=== Onderhoud en sloop ===
 
=== Onderhoud en sloop ===
−
Omdat er (zoals bij de stalen versie, geen stuk kan worden uitgesneden met een snijbrander, dient men met tenminste twee hijskranen tegelijk te werken bij het wegnemen van het portaal. Een hachelijke onderneming omdat iedere helft van het portaal veel zwaarder is dan de helft van een stalen 'drie-scharnierportaal'. Kritiek bij het wegnemen, is het moment dat iemand, nadat de bovenleiding is losgenomen en de beide hijskranen de beide helften via stroppen beetgepakt hebben, de pen van het scharnier bovenin, uit dit scharnier slaat. Want: zodra de pen er uit schiet, bewegen beide helften met een ruk, omdat hier, mede door de kranen, een enorme spanning op de beide helften staat. Ook met een hoogwerker blijft het een riskante onderneming.
+
Omdat er (zoals bij de stalen versie) geen stuk kan worden uitgesneden met een snijbrander, dient men met tenminste twee hijskranen tegelijk te werken bij het wegnemen van het portaal. Een hachelijke onderneming omdat iedere helft van het [[Woorden - P#Portaal|portaal]] veel zwaarder is dan de helft van een stalen driescharnierportaal. Kritiek moment bij het wegnemen is wanneer de pen van het scharnier bovenin uit dit scharnier wordt verwijderd. Zodra de pen er uit is, bewegen beide helften met een ruk omdat er een grote spanning op de beide helften staat. Ook met een hoogwerker blijft het een riskante onderneming.
−
 
 
−
 
 
 
=== Verschillende modellen ===
 
=== Verschillende modellen ===
−
De afspanportalen zijn zwaarder van uitvoering en niet 'doorzichtig' zoals de normale 'vrije-baan-portalen'. Voor emplacementen heeft men een aantal verlengstukken gemaakt die het mogelijk maken &eacute;&eacute;n van de spanten 1,50 meter naar buiten te plaatsen. Dit om te voorkomen dat er opnieuw een (zeer kostbare) betonmal moest worden gemaakt. Het verlengstuk zit bovenin het portaal, ter plaatse van het scharnier.
+
De afspanportalen zijn zwaarder van uitvoering en niet "doorzichtig" zoals de normale vrije-baan-portalen. Voor  
 +
[[Woorden - E#Emplacement|emplacementen]] heeft men een aantal verlengstukken gemaakt die het mogelijk maken één van de spanten 1,50 meter naar buiten te plaatsen. Dit om te voorkomen dat er opnieuw een (zeer kostbare) betonmal moest worden gemaakt. Het verlengstuk zit bovenin het [[Woorden - P#Portaal|portaal]], ter plaatse van het scharnier.
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar  
 
|Bestand= Gotischeboog-04.gif
 
|Bestand= Gotischeboog-04.gif
 
|Bestand2= Gotischeboog-05.gif
 
|Bestand2= Gotischeboog-05.gif
−
|Grootte= Zeer Klein  
+
|Grootte= Klein  
−
|Grootte2= Zeer Klein  
+
|Grootte2= Klein  
−
|Volgnummer= E09.03.03-04  
+
|Volgnummer= 04  
−
|Volgnummer2= E09.03.03-05
+
|Volgnummer2= 05
−
|Omschrijving= .
+
|Omschrijving= Portaal met binnenliggende versterkingsdraden
−
|Omschrijving2= .
+
|Omschrijving2= Portaal met buitenliggende versterkingsdraden
 
|Type= Tekening
 
|Type= Tekening
 
|Type2= Tekening
 
|Type2= Tekening
−
|Maker= .
+
|Maker= Johan Sponselee 
−
|Maker2= .
+
|Maker2= Johan Sponselee
 +
|Tussenruimte= 12px
 
}}
 
}}
−
 
 
=== De Gotische boog in model ===
 
=== De Gotische boog in model ===
−
Om de Gotische portalen op uw modelspoorbaan toe te passen, moet u rekening houden met de geometrie van het door u gekozen railsysteem, en het voorgeschreven vrije ruimteprofiel (Zie hiervoor [[E04.01 - Modelbaan normen (NEM/MOROP en NMRA)|artikel E04.01]]).
+
Om de Gotische portalen op de modelspoorbaan toe te passen, moet rekening worden gehouden met de geometrie van het gekozen railsysteem en het voorgeschreven profiel van vrije ruimte (zie hiervoor het artikel [[Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN]]).<br>
−
 
+
In H0 model wordt de afstand tussen de [[Woorden - P#Portaal|portaal]]mast en het hart van het spoor steeds op 30 mm gehouden. Ook bij de toepassing van de Gotische boog wordt uitgegaan van het profiel van vrijeruimte wat is vastgelegd in NEM 103. In onderstaande schaaltekening is de basisvorm van de Gotische boog te zien. Vanaf het hart van het spoor resteert een ruimte tussen beide sporen van 45 mm. Omgerekend is dat dus bijna vier meter in werkelijkheid.
−
De afstand tussen de portaalmast en het hart van het spoor wordt steeds op 30 mm gehouden. Ook bij de toepassing van de Gotische boog gaan we uit van het vrij ruimte profiel wat is vastgelegd in NEM 103. In onderstaande schaaltekening ziet u de basisvorm van de Gotische boog. Bij een afstand van 30 mm vanaf het hart van het spoor, resteert een ruimte tussen beide sporen van 45 mm. Omgerekend is dat dus bijna vier meter conform de werkelijkheid.
 
−
 
 
−
Echter, als u deze standaard Gotische boog wilt toepassen op uw modelspoorbaan, zult u de beide parallelsporen aanzienlijk krapper tegen elkaar aan moeten leggen, dan op grond van het gekozen railsysteem en de daarbij behorende railgeometrie gebruikelijk is.
 
−
 
 
−
Een paar voorbeelden:
 
−
* M&auml;rklin C-rails: 64,3 mm
 
−
* M&auml;rklin K-rails: 57,0 mm
 
−
* Fleischmann Profi-Rails: 63,5 mm
 
−
* Roco Line: 62,0 mm
 
−
* Peco Streamline: 52,0 mm
 
  
 +
Echter, als deze standaard Gotische boog wordt toegepast op de modelspoorbaan, zullen beide parallelsporen aanzienlijk krapper tegen elkaar aan moeten komen te liggen dan op grond van het gekozen railsysteem en de daarbij behorende railgeometrie gebruikelijk is. Een paar voorbeelden:
 +
* Märklin C-rails: 64,3 mm.
 +
* Märklin K-rails: 57,0 mm.
 +
* Fleischmann Profi-Rails: 63,5 mm.
 +
* Roco Line: 62,0 mm.
 +
* Peco Streamline: 52,0 mm.
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Gotischeboog-06.png
 
|Bestand= Gotischeboog-06.png
−
|Grootte= Zeer Groot
+
|Grootte= Groot
−
|Volgnummer= E09.03.03-06
+
|Volgnummer= 06
 
|Type= Tekening
 
|Type= Tekening
 
|Omschrijving= Maatvoering
 
|Omschrijving= Maatvoering
 
|Maker= Hans van de Burgt
 
|Maker= Hans van de Burgt
 
}}
 
}}
−
 
+
Er kan natuurlijk voor gekozen worden om de modelrails op een onderlinge afstand van 45 mm te leggen. Dit kan dan echter uitsluitend op een recht baanvak omdat er anders grote aanpassingen gedaan (en kosten gemaakt) -moeten worden om e.e.a. in te passen in de standaard railgeometrie. Gelukkig is onder de standaard Gotische boog net voldoende voorgeschreven vrije ruimte, zie  tekening 07:
−
U kunt er natuurlijk voor kiezen om uw modelrails op een onderlinge afstand van 45 mm te leggen. We adviseren u dit uitsluitend te doen op een recht baanvak, omdat u anders met grote aanpassingen (en kosten) te maken krijgt, om e.e.a. in te passen in de standaard railgeometrie. Gelukkig hebt u onder de standaard Gotische boog n&egrave;t voldoende voorgeschreven vrije ruimte.<br />
+
{{Afbeelding
−
(Zie onderstaande tekening:)
+
|Bestand= Gotischeboog-07.png
−
 
+
|Grootte= Groot
−
[[bestand:Gotischeboog-07.png]]<br />
+
|Volgnummer= 07
−
<i><small>E09.03.03-07<br />
+
|Type= Tekening
−
Tekening: Hans van de Burgt.</small></i>
+
|Omschrijving= Profiel van vrije ruimte (PVR)
−
 
+
|Maker= Hans van de Burgt
−
Een fraaiere oplossing is het gebruik van een verlengstuk. Hierboven werd uitgelegd dat dit verlengstuk dient om ruimte te cre&eacute;ren voor een emplacement. U kunt het echter - met even veel recht - ook toepassen om de onderlinge railafstand aan te passen aan de railgeometrie van het door u gekozen railsysteem. In onderstaande schaaltekening ziet u een uitwerking hiervan voor het Fleischmann Profi-Railsysteem.
+
}}
−
 
+
Een fraaiere oplossing is het gebruik van een verlengstuk. Hierboven werd uitgelegd dat dit verlengstuk dient om ruimte te creëren voor een emplacement. Het kan echter - met even veel recht - ook worden toegepast om de onderlinge railafstand aan te passen aan de railgeometrie van het gekozen railsysteem. In onderstaande schaaltekening is een uitwerking hiervan voor het Fleischmann Profi-Railsysteem gegeven.
−
[[bestand:Gotischeboog-08.png]]<br />
+
{{Afbeelding
−
<i><small>E09.03.03-08<br />
+
|Bestand= Gotischeboog-08.png
−
Tekening: Hans van de Burgt.</small></i>
+
|Grootte= 430px
−
 
+
|Volgnummer= 08
 +
|Type= Tekening
 +
|Omschrijving= Portaal met binnenliggende versterkingsdraden,<br /> zoals gebruikt bij de perrons Hilversum Sportpark en Hollandsche Rading en nergens anders
 +
|Maker= Hans van de Burgt
 +
}}
 
=== Van theorie naar praktijk ===
 
=== Van theorie naar praktijk ===
−
Wilt u meer weten over de Gotische Boog, kijk dan eens op de website van ''De Gotischeboog''. Dit is een particulier uit Wemeldinge. Hij heeft een H0-modelspoorbaan gebouwd naar voorbeeld van de Midden-Nederlandse ''Oosterspoorweg Hilversum &mdash; Utrecht''. U vindt er prachtige voorbeelden van de hierboven beschreven betonnen bovenleidingportalen.
+
Kijk voor meer informatie over de Gotische Boog op de website van "De Gotischeboog". De webmaster daarvan is een particulier uit Wemeldinge. Hij heeft een H0-modelspoorbaan gebouwd naar voorbeeld van de Midden-Nederlandse "Oosterspoorweg Hilversum &mdash; Utrecht". Hier zijn voorbeelden te zien van de hierboven beschreven betonnen [[Bovenleiding|bovenleiding]]portalen.
−
 
+
{{Afbeelding
−
[[bestand:AVink-01.jpg]]<br />
+
|Bestand= AVink-01.jpg
−
<i><small>E09.03.03-09<br />
+
|Grootte= Groot
−
Foto: Ad Vink.</small></i>
+
|Volgnummer= 09
−
 
+
|Omschrijving= De Gotische boog op de modelbaan
−
----
+
|Maker= Ad Vink
−
====== <i>Voor meer informatie over de Gotische Boog, zie o.a.:</i> ======
+
}}
−
<small>
+
{{Linkssectie begin
−
:{|
+
|Box= AlleenInfo
−
|
+
}}
−
* [http://www.gotischeboog.com/ Website De Gotische Boog]
+
{{Linkssectie tussenkop
−
|-
+
|Koptekst= Encyclopedie:
−
|
+
}}
−
* [http://www.gotischeboog.com/pageID_9517947.html Website De Gotische Boog: Bovenleidingportaal]
+
{{Link intern
−
|-
+
|Link= Masten en portalen
−
|
+
|Linknaam= Masten en portalen
−
* [http://www.nicospilt.com/Utrecht_Hilversum.htm Website van Nico Spilt: Utrecht &mdash; Hilversum]
+
}}
−
|
+
{{Link intern
−
|}
+
|Link= Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN
−
</small>
+
|Linknaam= Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN
−
 
+
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Onderstations
 +
|Linknaam= Onderstations
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Voor meer informatie over de Gotische Boog, zie o.a.:
 +
|Lijn= Geen
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 224 <!-- gotischebo -->
 +
|ExtraInfo= "De Gotische Boog".
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 227 <!-- nicospilt -->
 +
|ExtraInfo= Baanvak "Utrecht &mdash; Hilversum".
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde}}
 
{{Gerelateerde termen
 
{{Gerelateerde termen
−
|Termen= Marklin, Maerklin, Mærklin}}
+
|Termen= Marklin, Maerklin, Märklin}}
−
 
 
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige= E09.03.02 - Afspaninrichtingen in DIN en DLO  
+
|Vorige= Afspaninrichtingen in DIN en DLO  
−
|Volgende= E09.03.04 - Overige masten en portalen
+
|Volgende= Overige masten en portalen
−
}}
+
|VorigeMenu= Masten en portalen
 +
}}{| width= "100%"
 +
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="70%" |
 +
| <small>Laatste wijziging: 23 sep 2024 10:15 (UTC)</small>
 +
|}
 
[[Categorie: Alles|G]]
 
[[Categorie: Alles|G]]
 
[[Categorie: Artikel|Gotische bogen]]
 
[[Categorie: Artikel|Gotische bogen]]
−
[[Categorie: Spoorwegbouw|Bovenleiding Gotische bogen]]
+
[[Categorie: Bovenleiding|G]]
−
[[Categorie: Bovenleiding|Gotische bogen]]
+
[[Categorie: Normen|G]]
−
[[Categorie: Scenery|Bovenleiding Gotische bogen]]
+
[[Categorie: Scenery|G]]
−
[[Categorie: Ad Vink]]
+
[[Categorie: Spoorwegbouw|G]]
−
[[Categorie: Lex van Boetzelaer]]
+
[[Categorie: Ad Vink|G]]
 +
[[Categorie: Lex van Boetzelaer|G]]

Huidige versie van 23 sep 2024 om 10:15

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Lex van Boetzelaer en Ad Vink

Gotische bogen zijn de betonnen portalen waar de bovenleiding aan opgehangen is in de lijn Utrecht — Hilversum.

Tijdens de 2e wereldoorlog zijn in Nederland bijna alle spoorlijnen gebombardeerd. Omdat er in de oorlog heel veel staal voor oorlogsmaterieel gebruikt is, was daar bij de wederopbouw een tekort aan, waardoor het gebruik van staal te duur was. Boven een aantal spoorlijnen in Nederland zijn daarom betonnen in plaats van stalen bovenleidingportalen geplaatst. Het kerkraamvormige model, een zogenaamd "driescharnierportaal" ofwel de Gotische boog die voor de lijn Utrecht — Hilversum gebruikt werd, is echter van begin af aan uniek geweest.

Gotischeboog-01.jpg Gotischeboog-02.jpg Gotischeboog-03.jpg
Afbeelding: 01 Afbeelding: 02 Afbeelding: 03
Gotische bogen Gotische boog Uithouder aan Y-beugel
Foto gemaakt door: Johan Sponselee Foto gemaakt door: Johan Sponselee Foto gemaakt door: Johan Sponselee

De geëlektrificeerde baanvakken Utrecht — Amersfoort en Utrecht — Hilversum werden op 4 mei 1942 geopend. Het traject Utrecht — Amersfoort heeft men nog wel geheel in staal kunnen afbouwen. Het driescharnierportaal is de betonnen uitvoering van een portaalontwerp uit 1934-1935.
Nadelen van deze betonnen bovenleidingportalen zijn dat ze kostbaar zijn, moeilijk te plaatsen en ook moeilijk weg te nemen, storingsgevoeliger en onveiliger zijn. Bij een aanrijding knappen ze snel af, terwijl een stalen versie over het algemeen alleen meer- of minder verbogen raakt. Daarom zijn de betonnen versies in bijna heel Nederland ondertussen weer vervangen door stalen uitvoeringen.

Onderhoud en sloop

Omdat er (zoals bij de stalen versie) geen stuk kan worden uitgesneden met een snijbrander, dient men met tenminste twee hijskranen tegelijk te werken bij het wegnemen van het portaal. Een hachelijke onderneming omdat iedere helft van het portaal veel zwaarder is dan de helft van een stalen driescharnierportaal. Kritiek moment bij het wegnemen is wanneer de pen van het scharnier bovenin uit dit scharnier wordt verwijderd. Zodra de pen er uit is, bewegen beide helften met een ruk omdat er een grote spanning op de beide helften staat. Ook met een hoogwerker blijft het een riskante onderneming.

Verschillende modellen

De afspanportalen zijn zwaarder van uitvoering en niet "doorzichtig" zoals de normale vrije-baan-portalen. Voor emplacementen heeft men een aantal verlengstukken gemaakt die het mogelijk maken één van de spanten 1,50 meter naar buiten te plaatsen. Dit om te voorkomen dat er opnieuw een (zeer kostbare) betonmal moest worden gemaakt. Het verlengstuk zit bovenin het portaal, ter plaatse van het scharnier.

Gotischeboog-04.gif Gotischeboog-05.gif
Afbeelding: 04 Afbeelding: 05
Portaal met binnenliggende versterkingsdraden Portaal met buitenliggende versterkingsdraden
Tekening gemaakt door: Johan Sponselee Tekening gemaakt door: Johan Sponselee

De Gotische boog in model

Om de Gotische portalen op de modelspoorbaan toe te passen, moet rekening worden gehouden met de geometrie van het gekozen railsysteem en het voorgeschreven profiel van vrije ruimte (zie hiervoor het artikel Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN).
In H0 model wordt de afstand tussen de portaalmast en het hart van het spoor steeds op 30 mm gehouden. Ook bij de toepassing van de Gotische boog wordt uitgegaan van het profiel van vrijeruimte wat is vastgelegd in NEM 103. In onderstaande schaaltekening is de basisvorm van de Gotische boog te zien. Vanaf het hart van het spoor resteert een ruimte tussen beide sporen van 45 mm. Omgerekend is dat dus bijna vier meter in werkelijkheid.

Echter, als deze standaard Gotische boog wordt toegepast op de modelspoorbaan, zullen beide parallelsporen aanzienlijk krapper tegen elkaar aan moeten komen te liggen dan op grond van het gekozen railsysteem en de daarbij behorende railgeometrie gebruikelijk is. Een paar voorbeelden:

  • Märklin C-rails: 64,3 mm.
  • Märklin K-rails: 57,0 mm.
  • Fleischmann Profi-Rails: 63,5 mm.
  • Roco Line: 62,0 mm.
  • Peco Streamline: 52,0 mm.
Gotischeboog-06.png
Afbeelding: 06
Maatvoering
Tekening gemaakt door: Hans van de Burgt

Er kan natuurlijk voor gekozen worden om de modelrails op een onderlinge afstand van 45 mm te leggen. Dit kan dan echter uitsluitend op een recht baanvak omdat er anders grote aanpassingen gedaan (en kosten gemaakt) -moeten worden om e.e.a. in te passen in de standaard railgeometrie. Gelukkig is onder de standaard Gotische boog net voldoende voorgeschreven vrije ruimte, zie tekening 07:

Gotischeboog-07.png
Afbeelding: 07
Profiel van vrije ruimte (PVR)
Tekening gemaakt door: Hans van de Burgt

Een fraaiere oplossing is het gebruik van een verlengstuk. Hierboven werd uitgelegd dat dit verlengstuk dient om ruimte te creëren voor een emplacement. Het kan echter - met even veel recht - ook worden toegepast om de onderlinge railafstand aan te passen aan de railgeometrie van het gekozen railsysteem. In onderstaande schaaltekening is een uitwerking hiervan voor het Fleischmann Profi-Railsysteem gegeven.

Gotischeboog-08.png
Afbeelding: 08
Portaal met binnenliggende versterkingsdraden,
zoals gebruikt bij de perrons Hilversum Sportpark en Hollandsche Rading en nergens anders
Tekening gemaakt door: Hans van de Burgt

Van theorie naar praktijk

Kijk voor meer informatie over de Gotische Boog op de website van "De Gotischeboog". De webmaster daarvan is een particulier uit Wemeldinge. Hij heeft een H0-modelspoorbaan gebouwd naar voorbeeld van de Midden-Nederlandse "Oosterspoorweg Hilversum — Utrecht". Hier zijn voorbeelden te zien van de hierboven beschreven betonnen bovenleidingportalen.

AVink-01.jpg
Afbeelding: 09
De Gotische boog op de modelbaan
Foto gemaakt door: Ad Vink

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Voor meer informatie over de Gotische Boog, zie o.a.:
"De Gotische Boog".
Baanvak "Utrecht — Hilversum".

Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Märklin


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 23 sep 2024 10:15 (UTC)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.eu/index.php?title=Gotische_bogen&oldid=52863"