|
|
| (21 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven) |
| Regel 1: |
Regel 1: |
| | {{Koptekst | | {{Koptekst |
| | |Vorige= Onderbouwconstructies | | |Vorige= Onderbouwconstructies |
| − | |Volgende= Hellingen/Klimspiralen | + | |Volgende= Hellingen/klimspiralen |
| | |VorigeMenu= Ontwerp baanplan | | |VorigeMenu= Ontwerp baanplan |
| | |Auteur= Fred Eikelboom | | |Auteur= Fred Eikelboom |
| | }} | | }} |
| | {{Inhoudsopgave||Klein}} | | {{Inhoudsopgave||Klein}} |
| − | === Modules koppelen === | + | === Wat is een module? === |
| − | Wanneer u de modulebakken gebouwd en gereed hebt, moeten deze gekoppeld worden. Dit kan op meerdere manieren:
| + | Een '''module''' is een stukje (meestal rechthoekige) modelbaan met genormeerde (=volgens de norm) korte zijden (kopschotten), zodanig dat een onbeperkt aantal van die modules in willekeurige volgorde gecombineerd kunnen worden tot een groter geheel. |
| − | * met bouten en vleugelmoeren; | + | === Waarom modules gebruiken? === |
| − | * met bouten, vleugelmoeren en deuvels; | + | Daarvoor kunnen diverse redenen zijn: |
| − | * met bouten, vleugelmoeren en extra middelen. | + | * bij verhuizen is de modulespoorbaan gemakkelijk mee te nemen naar het nieuwe huis. De oude baan hoeft niet te worden afgebroken; |
| − | | + | * een module is van alle kanten goed bereikbaar; |
| − | De eerste methode is het gemakkelijkst. U legt de modules (op een vlakke ondergrond) op de kop, klemt ze met lijmtangen (tegen verschuiven) en boort in de kopse kant twee gaten. Hierin plaatst u een paar telefoonbouten en draait daar een vleugelmoer op. Onder de moer plaatst u eerst een onderlegring. Het vierkantje onder de kop van de telefoonbout voorkomt dat de bout meedraait.<br />
| + | * een module is een relatief klein en dus behapbaar oppervlak om te maken. Een BNLS module is bijvoorbeeld 120 bij 56 cm. Dat is nog geen 1 m<sup>2</sup>. Later uitbreiden is eenvoudig en kan heel simpel via de gestandaardiseerde korte zijden van de modulebakken; |
| − | De gaten boort u eerst voor met een boor van 4 mm. Daarna boort u ze voorzichtig op de juiste maat. Na het boren de buitenzijde van de boorgaten goed vlakschuren, zodat de kopse kanten van de bakken goed vlak tegen elkaar komen. | + | * modules kunnen samen met die van andere modelspoorders aan elkaar gekoppeld worden tot een grote demonstratie of beursbaan. Zie Fremo en de De BNLS-Forum Modulebaan. |
| − | | + | === Modules mechanisch koppelen === |
| − | Bij de tweede methode gaat u te werk als bij de eerste methode, maar nu boort u een paar extra gaten waarin een paar deuvels gemonteerd worden. In de ene modulebak lijmt u de deuvels met houtlijm vast.
| + | Wanneer de modules klaar zijn (nog zonder rails en [[Woorden - S#Scenery|scenery]]) kunnen deze aan elkaar gekoppeld worden. Dit kan bijvoorbeeld met bouten en vleugelmoeren. Leg de modules (op een vlakke ondergrond) op de kop, klem ze met lijmtangen (tegen verschuiven) en boor in de kopse kant op voorgeschreven plaatsen twee gaten van 7 mm. Plaats hierin een paar slotbouten M6, plaats op de bout eerst een onderlegring en draai er daarna een [[Woorden - V#Vleugelmoer|vleugelmoer]] op. Het vierkantje onder de kop van de slotbout voorkomt dat de bout meedraait. De gaten eerst voorboren met een boor van 4 mm. Daarna voorzichtig op de juiste maat boren. Na het boren de buitenzijde van de boorgaten vlakschuren, zodat de kopse kanten van de bakken vlak tegen elkaar komen. |
| − | | |
| − | De derde methode is vooral geschikt voor modules die regelmatig op beurzen e.d. gebruikt worden. Hier is het zaak dat de modules bij het aan elkaar monteren gemakkelijk en feilloos tegen elkaar gemonteerd worden. Hiervoor zijn speciale centreerpennen in de handel. Ook kunt u gebruik maken van scharnieren, die u aan de bakken schroeft.
| |
| − |
| |
| − | | |
| | === Rails bevestigen op de module-overgangen === | | === Rails bevestigen op de module-overgangen === |
| − | Het is zaak dat de uiteinden van de rails op de overgang tussen de bakken altijd exact uitgelijnd is, dit om ontsporingen te voorkomen. | + | Het is zaak dat de uiteinden van de [[Woorden - R#Rails|rails]] op de overgang tussen de bakken altijd exact zijn uitgelijnd om ontsporingen te voorkomen.<br />Let op! Vóór het leggen van de rails controleren of de modulebakken strak tegen elkaar zitten (bouten natrekken).<br /> |
| − | | + | De bevestiging van de rails bij de modulescheiding kan op meerdere manieren: |
| − | De bevestiging van de rails kan op meerdere manieren: | |
| | * met messing schroeven; | | * met messing schroeven; |
| − | * met stukjes printplaat. | + | * met stukjes [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]]. |
| − | | + | {{Afbeelding |
| − | | + | |Bestand= Overgang1.jpg |
| − | {{Afbeelding Plaatjesserver | |
| − | |Link= http://www.beneluxspoor.org/bnls/overgang1.jpg | |
| | |Volgnummer= 01 | | |Volgnummer= 01 |
| | + | |Grootte= Normaal |
| | |Omschrijving= Rails met messing schroeven gefixeerd. | | |Omschrijving= Rails met messing schroeven gefixeerd. |
| | |Maker= Ferry As | | |Maker= Ferry As |
| | }} | | }} |
| | + | Bij de eerste methode komt aan de buitenzijde van de spoorstaven een messing schroef (kopdiameter 4 á 5 mm) in het hout. Soldeer daarna de spoorstaaf aan de schroef (zie afbeelding 01). Zorg er dan voor dat aan de binnenzijde van de spoorstaven geen soldeertin aan de spoorstaafkoppen komt (zie afbeelding 01), anders bestaat er kans op ontsporingen. |
| | | | |
| − | Bij de eerste methode draait u aan de buitenzijde van de spoorstaven een messing schroef (kopdiameter 4 à 5 mm) in het hout. Daarna soldeert u de spoorstaaf aan de schroef (zie afbeelding 01).
| + | De tweede methode maakt gebruik van stukjes printplaat. Deze liggen met de koperzijde naar boven. Vaak blijkt dan dat er ruimte overblijft tussen de onderkant van de spoorstaven en de printplaat omdat de bielzen en de printplaat niet even dik zijn. Deze ruimte wordt opgevuld door onder de printplaat een passend stukje polystyreen of karton te schuiven. De bedoeling is dat de [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] tegen de spoorstaven ligt. Daarna gaten boren voor de bevestigingsschroeven (lengte circa 15 mm). Na het vastschroeven (bij voorkeur met bolkopschroeven, want dan zijn kleine correcties nog mogelijk. Soldeert dan de spoorstaven aan de printplaat (zie afbeelding 02). Ook hier niet solderen aan de binnenzijde van de spoorstaven.<br /> |
| − | | + | Let op! Zaag of frees wel een gleufje in het koper tussen de spoorstaven, anders geeft dit kortsluiting. |
| − | Bij de tweede methode maakt u gebruik van stukjes printplaat. Deze legt u met de koperzijde naar boven. Daarna soldeert u de spoorstaven op het printplaat. Zorg er wel voor dat u een gleuf in het koper maakt tussen de spoorstaven, anders heeft u gegarandeerd kortsluiting.
| + | {{Afbeelding |
| − | | + | |Bestand= Screen-Shot-2014-10-07-at-132855.png |
| − | | + | |Volgnummer= 02 |
| | + | |Grootte= Normaal |
| | + | |Omschrijving= Rails met stukken printplaat en schroeven gefixeerd. |
| | + | |Maker= [https://reinout.vanrees.org/ Reinout van Rees] |
| | + | }} |
| | === Rails doorzagen === | | === Rails doorzagen === |
| − | Wanneer u de rails vast heeft liggen, controleert u of de modulebakken strak tegen elkaar zitten (bouten natrekken) en zaagt u de spoorstaven (en de bielsen) voorzichtig door met een Roco railzaag. Dit gaat het gemakkelijkst wanneer u een latje neemt, wat precies tussen de spoorstaven past. Het latje (dat u dus tegelijkertijd met de rails doorzaagt) werkt dan tijdens het zagen als geleider en voorkomt dat u uitschiet.<br />
| + | Zaag de spoorstaven (en de eventueel nog aanwezige bielzen) voorzichtig door met bijvoorbeeld een Roco railzaag. Dit gaat het gemakkelijkst met een latje dat precies tussen de spoorstaven past. Het latje (dat dus tegelijkertijd met de rails wordt doorgezaagd) werkt dan tijdens het zagen als geleider en voorkomt uitschieten.<br /> |
| − | Na het doorzagen koppelt u de modules los en braamt met een vijl de spoorstaven af. Vijl aan de binnenzijde van de spoorstaafkoppen een schuin kantje van ongeveer twee mm x 0,3 mm. | + | Na het doorzagen kunnen de modules van elkaar losgemaakt worden en worden de uiteinden van de doorgezaagde spoorstaven ontbraamd. Vijl aan de binnenzijde van de spoorstaafkoppen een schuin kantje van ongeveer 2 x 0,3 mm. |
| − | | + | === Normen === |
| − | | + | De belangrijkste [[Module-normen|normen]] zijn die voor de korte zijden, maar ook andere zaken zullen genormeerd moeten zijn, zoals de (stel)hoogte van de poten, bedrading, [[Woorden - C#Connector|connectoren]] etc. Verder kunnen afspraken gemaakt worden omtrent landschap (kleuren, jaargetijde), nationaliteit, periode etc. Een belangrijke eigenschap van een module is het gegeven dat een module willekeurig aan elke andere module (als ze tenminste naar dezelfde normen gebouwd zijn) te koppelen is, wat mogelijk gemaakt wordt door de identieke kopse zijden en connectoren. Natuurlijk kan een thema met een grotere lengte (bijvoorbeeld een station) over meerdere modules gebouwd worden, maar dan spreekt men van een "inbreng": tussen de genormeerde kopse zijden bevindt zich een aantal "modules" (we noemen dat dan liever "segmenten", die samen één geheel vormen. Delen van dat geheel zijn dan eigenlijk niet zonder de andere delen inzetbaar. |
| | === Rails elektrisch verbinden === | | === Rails elektrisch verbinden === |
| − | Wanneer de rails bevestigd is, moet er nog een elektrische verbinding tussen de sporen op de modulebakken komen. Hiervoor kunt u bijv. gebruik maken van telefoonstekers/stopcontacten. | + | Wanneer de rails bevestigd is, moet er nog een elektrische verbinding tussen de sporen op de modulebakken komen. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld Wieland ST16 connectoren gebruikt worden. De bedrading voor de rijspanning kan bij gebruik van printplaat, heel gemakkelijk op de printplaat worden aangesloten (zie rode en zwarte draden in afbeelding 02). |
| − | | + | === Overige elektrische verbindingen === |
| | + | Voor de aansturing van eventuele [[Woorden - W#Wisseldecoder|wisseldecoders]] e.d. moet er ook een losneembare verbinding (connector) op de modulescheidingen aanwezig zijn. Hiervoor is bijvoorbeeld gebruik te maken van 6-polige RJ12 netwerkstekers en een RJ12 koppelstuk, waar beide stekers in komen. |
| | | | |
| | + | Met adviezen/info van BNLS-forumgebruiker "44" en Edsko Hekman. |
| | {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
| | |Box= AlleenInfo | | |Box= AlleenInfo |
| Regel 56: |
Regel 57: |
| | }} | | }} |
| | {{Link intern | | {{Link intern |
| − | |Link= De BNLS forum modulebaan | + | |Link= De BNLS-Forum Modulebaan |
| − | |Linknaam= De BNLS forum modulebaan | + | |Linknaam= De BNLS-Forum Modulebaan |
| | + | }} |
| | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Module-normen |
| | + | |Linknaam= Module-normen |
| | }} | | }} |
| | {{Link intern | | {{Link intern |
| Regel 74: |
Regel 79: |
| | |Volgnr = 146 | | |Volgnr = 146 |
| | |ExtraInfo= informatie over het doorzagen van de rails op modules. | | |ExtraInfo= informatie over het doorzagen van de rails op modules. |
| | + | }} |
| | + | {{Linkssectie scheiding}} |
| | + | {{Linkssectie tussenkop |
| | + | |Koptekst= Externe website: |
| | + | }} |
| | + | {{Link Algemeen-overige |
| | + | |Volgnr= 83 <!-- Fremo --> |
| | + | |ExtraInfo= Normen. |
| | }} | | }} |
| | {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
| − |
| |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
| | |Vorige= Onderbouwconstructies | | |Vorige= Onderbouwconstructies |
| − | |Volgende= Hellingen/Klimspiralen | + | |Volgende= Hellingen/klimspiralen |
| | |VorigeMenu= Ontwerp baanplan | | |VorigeMenu= Ontwerp baanplan |
| − | }} | + | }} {| width= "100%" |
| − | | + | |- valign= "top" |
| | + | ! scope= "row" width="75%" | |
| | + | | <small>Laatste wijziging: 1 dec 2023 10:48 (UTC)</small> |
| | + | |} |
| | [[Categorie: Alles|M]] | | [[Categorie: Alles|M]] |
| | [[Categorie: Artikel|Modules]] | | [[Categorie: Artikel|Modules]] |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Wat is een module?
Een module is een stukje (meestal rechthoekige) modelbaan met genormeerde (=volgens de norm) korte zijden (kopschotten), zodanig dat een onbeperkt aantal van die modules in willekeurige volgorde gecombineerd kunnen worden tot een groter geheel.
Waarom modules gebruiken?
Daarvoor kunnen diverse redenen zijn:
- bij verhuizen is de modulespoorbaan gemakkelijk mee te nemen naar het nieuwe huis. De oude baan hoeft niet te worden afgebroken;
- een module is van alle kanten goed bereikbaar;
- een module is een relatief klein en dus behapbaar oppervlak om te maken. Een BNLS module is bijvoorbeeld 120 bij 56 cm. Dat is nog geen 1 m2. Later uitbreiden is eenvoudig en kan heel simpel via de gestandaardiseerde korte zijden van de modulebakken;
- modules kunnen samen met die van andere modelspoorders aan elkaar gekoppeld worden tot een grote demonstratie of beursbaan. Zie Fremo en de De BNLS-Forum Modulebaan.
Modules mechanisch koppelen
Wanneer de modules klaar zijn (nog zonder rails en scenery) kunnen deze aan elkaar gekoppeld worden. Dit kan bijvoorbeeld met bouten en vleugelmoeren. Leg de modules (op een vlakke ondergrond) op de kop, klem ze met lijmtangen (tegen verschuiven) en boor in de kopse kant op voorgeschreven plaatsen twee gaten van 7 mm. Plaats hierin een paar slotbouten M6, plaats op de bout eerst een onderlegring en draai er daarna een vleugelmoer op. Het vierkantje onder de kop van de slotbout voorkomt dat de bout meedraait. De gaten eerst voorboren met een boor van 4 mm. Daarna voorzichtig op de juiste maat boren. Na het boren de buitenzijde van de boorgaten vlakschuren, zodat de kopse kanten van de bakken vlak tegen elkaar komen.
Rails bevestigen op de module-overgangen
Het is zaak dat de uiteinden van de rails op de overgang tussen de bakken altijd exact zijn uitgelijnd om ontsporingen te voorkomen.
Let op! Vóór het leggen van de rails controleren of de modulebakken strak tegen elkaar zitten (bouten natrekken).
De bevestiging van de rails bij de modulescheiding kan op meerdere manieren:
|
| Afbeelding: 01
|
| Rails met messing schroeven gefixeerd.
|
| Foto gemaakt door: Ferry As
|
Bij de eerste methode komt aan de buitenzijde van de spoorstaven een messing schroef (kopdiameter 4 á 5 mm) in het hout. Soldeer daarna de spoorstaaf aan de schroef (zie afbeelding 01). Zorg er dan voor dat aan de binnenzijde van de spoorstaven geen soldeertin aan de spoorstaafkoppen komt (zie afbeelding 01), anders bestaat er kans op ontsporingen.
De tweede methode maakt gebruik van stukjes printplaat. Deze liggen met de koperzijde naar boven. Vaak blijkt dan dat er ruimte overblijft tussen de onderkant van de spoorstaven en de printplaat omdat de bielzen en de printplaat niet even dik zijn. Deze ruimte wordt opgevuld door onder de printplaat een passend stukje polystyreen of karton te schuiven. De bedoeling is dat de printplaat tegen de spoorstaven ligt. Daarna gaten boren voor de bevestigingsschroeven (lengte circa 15 mm). Na het vastschroeven (bij voorkeur met bolkopschroeven, want dan zijn kleine correcties nog mogelijk. Soldeert dan de spoorstaven aan de printplaat (zie afbeelding 02). Ook hier niet solderen aan de binnenzijde van de spoorstaven.
Let op! Zaag of frees wel een gleufje in het koper tussen de spoorstaven, anders geeft dit kortsluiting.
|
| Afbeelding: 02
|
| Rails met stukken printplaat en schroeven gefixeerd.
|
| Foto gemaakt door: Reinout van Rees
|
Rails doorzagen
Zaag de spoorstaven (en de eventueel nog aanwezige bielzen) voorzichtig door met bijvoorbeeld een Roco railzaag. Dit gaat het gemakkelijkst met een latje dat precies tussen de spoorstaven past. Het latje (dat dus tegelijkertijd met de rails wordt doorgezaagd) werkt dan tijdens het zagen als geleider en voorkomt uitschieten.
Na het doorzagen kunnen de modules van elkaar losgemaakt worden en worden de uiteinden van de doorgezaagde spoorstaven ontbraamd. Vijl aan de binnenzijde van de spoorstaafkoppen een schuin kantje van ongeveer 2 x 0,3 mm.
Normen
De belangrijkste normen zijn die voor de korte zijden, maar ook andere zaken zullen genormeerd moeten zijn, zoals de (stel)hoogte van de poten, bedrading, connectoren etc. Verder kunnen afspraken gemaakt worden omtrent landschap (kleuren, jaargetijde), nationaliteit, periode etc. Een belangrijke eigenschap van een module is het gegeven dat een module willekeurig aan elke andere module (als ze tenminste naar dezelfde normen gebouwd zijn) te koppelen is, wat mogelijk gemaakt wordt door de identieke kopse zijden en connectoren. Natuurlijk kan een thema met een grotere lengte (bijvoorbeeld een station) over meerdere modules gebouwd worden, maar dan spreekt men van een "inbreng": tussen de genormeerde kopse zijden bevindt zich een aantal "modules" (we noemen dat dan liever "segmenten", die samen één geheel vormen. Delen van dat geheel zijn dan eigenlijk niet zonder de andere delen inzetbaar.
Rails elektrisch verbinden
Wanneer de rails bevestigd is, moet er nog een elektrische verbinding tussen de sporen op de modulebakken komen. Hiervoor kunnen bijvoorbeeld Wieland ST16 connectoren gebruikt worden. De bedrading voor de rijspanning kan bij gebruik van printplaat, heel gemakkelijk op de printplaat worden aangesloten (zie rode en zwarte draden in afbeelding 02).
Overige elektrische verbindingen
Voor de aansturing van eventuele wisseldecoders e.d. moet er ook een losneembare verbinding (connector) op de modulescheidingen aanwezig zijn. Hiervoor is bijvoorbeeld gebruik te maken van 6-polige RJ12 netwerkstekers en een RJ12 koppelstuk, waar beide stekers in komen.
Met adviezen/info van BNLS-forumgebruiker "44" en Edsko Hekman.
Meer informatie
Beneluxspoor.net:
|
|
|
informatie over de bouw van modules.
|
|
|
informatie over het doorzagen van de rails op modules.
|
|
|
Laatste wijziging: 1 dec 2023 10:48 (UTC)
|
