|
|
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) |
| Regel 8: |
Regel 8: |
| | Het idee voor het '''etsen van seinen''' ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest. | | Het idee voor het '''etsen van seinen''' ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest. |
| | | | |
| − | Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma ''OpenOffice Draw''. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond. | + | Het etsen van seinen en andere onderdelen van [[Woorden - M#Messing|messing]] begint met het tekenen van de onderdelen op de [[Woorden - P#PC.|PC]]. In dit geval met het tekenprogramma ''[https://www.openoffice.org/product/draw.html OpenOffice Draw]''. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is ([https://www.conrad.nl/nl/p/bungard-271003-145-messing-plaat-foto-gecoat-negatief-l-x-b-x-h-215-x-145-x-0-3-mm-inhoud-1-stuk-s-529060.html? Conrad] artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Foto_1.jpg | | |Bestand= Foto_1.jpg |
| Regel 25: |
Regel 25: |
| | }} | | }} |
| | === De afdrukmethode === | | === De afdrukmethode === |
| − | Het ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt. | + | Het ontwerp is afgedrukt met een [[Woorden - I#Inkjetprinter|inkjetprinter]], op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de [[Woorden - M#Messing|messing]]plaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt. |
| | | | |
| | Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden. | | Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden. |
| Regel 37: |
Regel 37: |
| | De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden. | | De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden. |
| | === Het belichten van de messingplaat === | | === Het belichten van de messingplaat === |
| − | Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld. | + | Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel [[Woorden - L#Licht|licht]] gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele [[Woorden - U#UV.|UV-buizen]] gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Foto_4.jpg | | |Bestand= Foto_4.jpg |
| Regel 45: |
Regel 45: |
| | |Maker= Dolf van Wunnik | | |Maker= Dolf van Wunnik |
| | }} | | }} |
| − | Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden. | + | Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de [[Woorden - M#Messing|messing]]plaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van [https://www.conrad.nl/nl/p/bungard-72130-01-ontwikkelaar-negatief-inhoud-10-g-529052.html? Conrad] (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal [[Woorden - L#Licht|licht]] verder bewerkt worden. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Foto_5.jpg | | |Bestand= Foto_5.jpg |
| Regel 54: |
Regel 54: |
| | }} | | }} |
| | === De etsprocedure === | | === De etsprocedure === |
| − | De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt. | + | De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof [[Woorden - Z#Zoutzuur|zoutzuur]] gebruikt wordt. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= Foto_6.jpg | | |Bestand= Foto_6.jpg |
| Regel 62: |
Regel 62: |
| | |Maker= Dolf van Wunnik | | |Maker= Dolf van Wunnik |
| | }} | | }} |
| − | De etsvloeistof heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie; | + | De etsvloeistof ([[Woorden - K#Koperchloride|koper<sub>2</sub>chloride]]) heeft een samenstelling als volgens de website [https://www.circuitsonline.net/artikelen/view/14 "Circuits Online"] en wel in de volgende concentratie; |
| | * 67% water | | * 67% water |
| | * 25% zoutzuur van 30% | | * 25% zoutzuur van 30% |
| Regel 68: |
Regel 68: |
| | (Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.) | | (Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.) |
| | | | |
| − | Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen. | + | Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het [[Woorden - Z#Zoutzuur|zoutzuur]] aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de [[Woorden - W#Waterstofperoxide|waterstofperoxide]] toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen. |
| | | | |
| | Het etsen kan nu beginnen. | | Het etsen kan nu beginnen. |
| Regel 110: |
Regel 110: |
| | |Link= Seinen | | |Link= Seinen |
| | |Linknaam= Seinen | | |Linknaam= Seinen |
| | + | }} |
| | + | {{Link intern |
| | + | |Link= Seindecoders |
| | + | |Linknaam= Seindecoders |
| | }} | | }} |
| | {{Linkssectie scheiding}} | | {{Linkssectie scheiding}} |
| Regel 139: |
Regel 143: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 24 jun 2023 9:50 (UTC)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 7 jan 2025 12:02 (UTC)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Alles|E]] | | [[Categorie: Alles|E]] |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Dolf van Wunnik
Het idee voor het etsen van seinen ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest.
Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.
|
| Afbeelding: 01
|
| Het tekenprogramma OpenOffice Draw
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.
|
| Afbeelding: 02
|
| De onderdelen worden zo compact mogelijk gerangschikt
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
De afdrukmethode
Het ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt.
Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.
|
| Afbeelding: 03
|
| De Inkjet-transparant in zowel "normaalbeeld" als "spiegelbeeld"
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.
Het belichten van de messingplaat
Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.
|
| Afbeelding: 04
|
| De belichtingskast (lichtbak) met twee UV-buizen
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.
|
| Afbeelding: 05
|
| De messingplaat, na het "ontwikkelen"
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
De etsprocedure
De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt.
|
| Afbeelding: 06
|
| De zelfgebouwde "ets-machine"
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
De etsvloeistof (koper2chloride) heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie;
- 67% water
- 25% zoutzuur van 30%
- nbsp;8% waterstofperoxide van 30%.
(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.)
Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.
Het etsen kan nu beginnen.
|
| Afbeelding: 07
|
| De "ets-machine" in actie
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
|
| Afbeelding: 08
|
| Na een snelle etstijd is dit het resultaat
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
|
| Afbeelding: 09
|
| Een thinnerbad doet de rest
|
| Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
|
| LET OP |
DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!
Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!
|
Meer informatie
Externe websites:
|
|
|
Onderdelen.
|
|
|
Lichtgevoelige messingplaat
|
|
|
printplaat ontwikkelaar
|
|
|
Seindecoders.
|
|
|
Laatste wijziging: 7 jan 2025 12:02 (UTC)
|
