Persoonlijke instellingen

Maatregelen tegen knipperende leds: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k (txt)
 
(46 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige= LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Vorige= Wat is een knipperled
−
|Volgende= Schakeltrucs met LED's
+
|Volgende= Schakeltechnieken voor leds
 
|VorigeMenu= Elektronica analoog
 
|VorigeMenu= Elektronica analoog
 
|Auteur= Fred Eikelboom
 
|Auteur= Fred Eikelboom
 
}}
 
}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
−
=== Het probleem van knipperende LED-verlichting ===
+
=== Het probleem van knipperende ledverlichting ===
−
Bij rijtuigen, voorzien van LED-verlichting, treedt bij het over de baan rijden onherroepelijk geknipper van de verlichting op. Dit wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt. Bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het puntstuk van wissels.
+
'''Knipperende verlichting''' van [[Binnenverlichting voor rijtuigen|rijtuigen]] wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt, bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het [[Woorden - S#Spanning|spanning]]sloze ([[Woorden - K#Kunststof|kunststof]]) puntstuk van wissels. Het is dus een eerste vereiste dat de rails en de wielen goed schoon zijn.
  
−
Om dat geknipper tegen te gaan kunt u een of meerdere elco's parallel aan de LED's aansluiten.
+
Om het knipperen tegen te gaan kunnen één of meerdere [[Elektronica basis#Elektrolytische condensatoren (elco's)|elco's]] over de plus (<big><big>+</big></big>) en min (<big><big>-</big></big>) van de bruggelijkrichter worden aangesloten (plus (<big><big>+</big></big>) van de elco aan de plus van de gelijkrichter). Een elco kan [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] opslaan als een accu en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in [[Woorden - V#Voeding|voeding]]en (afvlakken betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij ledverlichting in rijtuigen [[Binnenverlichting voor rijtuigen#led-strips|(ledstrips)]] is de elco te gebruiken om het knipperen van de [[Wat is een led|led]]s tegen te gaan.
−
Een [[Elektronica basis#Elektrolytische Condensatoren (elco's)|elco]] kan stroom opslaan (net als een accu) en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen ('afvlakken' betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij LED-verlichting in rijtuigen (LED-strips) kunnen we de elco gebruiken om het knipperen van de LED's tegen te gaan.
+
=== Inschakelstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper ===
−
 
 
−
 
 
−
=== Inschakel-piekstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper ===
 
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 
|Bestand= Binnenverlichting02.gif
 
|Bestand= Binnenverlichting02.gif
Regel 28: Regel 25:
 
|Type2= Schema
 
|Type2= Schema
 
}}
 
}}
 +
Een [[Elektronica basis#Elektrolytische condensatoren (elco's)|elco]] is toepasbaar als anti-knippervoorziening. De waarde van de elco (C1 in schema 01 en 02) kan tussen de 100 &mu;F en 470 &mu;F liggen. Hoe hoger de waarde, hoe beter de anti-knipper werkt. Bij [[Wat is een led|led]]-strips is het raadzaam een zo groot mogelijke waarde te nemen. Dit is echter mede afhankelijk van de beschikbare ruimte. In schaal N zal vanwege de beperkte ruimte geen grotere elco dan 100 &mu;F geplaatst kunnen worden. De werk[[Woorden - S#Spanning|spanning]] van de elco moet bij een digitale modelspoorbaan 25 volt of meer zijn. Bij [[Woorden - A#Analoog|analoog]] volstaat een werkspanning van 16 volt.
  
 +
Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 01 en 02) de spanningsvoorziening even over. Indien er veel [[Woorden - R#Rijtuig|rijtuigen]] op de baan rijden die allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt tijdens het inschakelen van de [[Centrales|centrale]] de totale inschakel[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] te hoog. Wanneer de [[Woorden - S#Spanning|spanning]] van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn. Dan zal er bij het inschakelen van de centrale en/of [[Boosters|boosters]]boosters een hoge [[Woorden - I#"Inrush Current"|inschakelstroom]] gaan lopen. De kans is dan groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 &Omega; tussen de [[Woorden - V#Voeding|voeding]]sspanning en de elco te plaatsen (zie R1<sup>a</sup> in schema 02). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.
  
−
Een elco is prima toepasbaar als anti-knipper voorziening. Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 17) de spanningsvoorziening even over. Wanneer we echter veel rijtuigen op de baan hebben welke allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt, tijdens het inschakelen van de centrale, de totale inschakelstroom veel te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn, en zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boosters een zeer hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan zeer groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 &Omega; tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1<sup>a</sup> in schema 18). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.<br />
+
Ook bij [[Elektronica basis#De led|led]]-strips die voorzien zijn van een buffer-elco kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad op deze wijze de inschakel[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]piek verminderd worden. Zie ook [[Binnenverlichting voor rijtuigen#Overbelastingsverschijnselen bij boosters|Overbelastingsverschijnselen bij boosters]].
−
Ook bij LED-strips, welke voorzien zijn van een buffer-elco, kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad, op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook: [http://encyclopedie.beneluxspoor.net/index.php/Rijtuigverlichting_(interieurverlichting)#Overbelastingsverschijnselen_bij_boosters Overbelastingsverschijnselen bij boosters].
+
=== Elco's parallel schakelen ===
−
 
+
Wanneer voor de "anti-knipper" in een [[Woorden - R#Rijtuig|rijtuig]] meer capaciteit nodig is, stel 2200 &mu;F i.p.v. 1000 &mu;F, maar voor de grotere 2200 &mu;F-[[Elektronica basis#Elektrolytische condensatoren (elco's)|elco]] is geen plaats in het rijtuig, dan zijn er ook twee elco's van 1000 &mu;F parallel te schakelen (de plus (<big><big>+</big></big>) van elco1 aan de plus van elco2 en de min (<big><big>-</big></big>) van elco1 aan de min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 &mu;F. Ze kunnen dan op twee plaatsen in het rijtuig worden ondergebracht. Eén grote elco of meerdere kleinere elco's parallel maakt elektrisch gezien niet uit. De totale waarde is de som van alle elco's in parallelschakeling.
−
 
+
==== Kortsluitbeveiliging in centrales/boosters op ditale banen ====
−
=== Elco's parallel schakelen===
+
Wanneer er veel elco's op de modelspoorbaan aanwezig zijn in het rollend materieel, kan het voorkomen dat de kortsluitbeveiliging van de [[Centrales|centrale]] en/of [[Boosters|boosters]] aanspreekt (inschakelt). Het is dan raadzaam om een weerstand op te nemen in de aansluiting naar de [[Elektronica basis#Elektrolytische condensatoren (elco's)|elco]], bij elk [[Woorden - R#Rijtuig|rijtuig]] (zoals aangegeven in afbeelding 02 en de omschrijving er onder).
−
Wanneer u (voor de 'anti-knipper') in een rijtuig meer elco-capaciteit, stel 2000 &mu;F i.p.v. 1000 &mu;F, wilt hebben, maar u kunt de grotere 2000 &mu;F-elco niet kwijt in uw rijtuig, dan kunt u twee (kleinere)elco's van 1000 &mu;F parallel schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 &mu;F.
 
  
−
Let er ook goed op dat u de elco's <u><b>niet in serie</b></u> zet, want dan hebt u maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 &mu;F en in serie = 1000 + 1000 / 2 = 1000 &mu;F!
+
Let er ook goed op dat de elco's niet in [[Woorden - S#Serieschakeling|serie]] geschakeld zijn want dan hebben we maar de halve waarde. Dus: 2 x 1000 &mu;F parallel = 1000 + 1000 = 2000 &mu;F en 2 x 1000 &mu;F in [[Woorden - S#Serieschakeling|serie]] = 1/1000 + 1/1000 = 2/1000 = 1/500, dus maar 500 &mu;F!
−
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden, anders raakt deze binnen de kortste keren defect, vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerd-om op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!
+
| valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign="top"|'''Een elco mag nooit op een wissel[[Woorden - S#Spanning|spanning]] [[Woorden - A#AC.|(AC)]] aangesloten worden anders raakt deze binnen de kortste keren defect vanwege oververhitting! Schakel dus altijd een [[Elektronica basis#De gelijkrichter|gelijkrichter]] voor de elco. En een elco mag nooit verkeerdom op de [[Woorden - V#Voeding|voeding]]sspanning aangesloten worden, dat [[Woorden - O#Ompolen|ompolen]] overleeft de elco niet!'''
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
−
 
−
 
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
| valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign='top'|Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!<br />Pas op voor het kortsluiten van een elco. Bij een elco van 100uF kan al een stroom van 20 amp&egrave;re gaan lopen!<br b/>Wilt u een snel een elco ontladen, doe dit dan altijd via een weerstand van minimaal 470 ohm, anders bekort u de levensduur van de elco sterk.
+
| valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign="top"|Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] gaat lopen!<br />Bij een elco van 100&mu;F kan, bij het kortsluiten, al een stroom van 20 ampère gaan lopen!<br b/> Gebruik een weerstand van minimaal 470 ohm om een elco te ontladen, anders wordt de levensduur van de elco sterk verkort.
 
|-
 
|-
 
|}
 
|}
−
 
−
 
−
----
 
−
 
−
 
−
=== Goldcaps als anti-knipper ===
 
−
{{Afbeelding
 
−
|Bestand= GoldCaps F-type.png
 
−
|Grootte= Zeer klein
 
−
|Volgnummer= 03
 
−
|Omschrijving= Goldcaps Type F
 
−
|Maker= Fred Eikelboom
 
−
|Type= Foto
 
−
}}
 
−
 
−
   
 
−
De [[Elektronica_basis#Goldcap|GoldCap]] is een dubbellaags elektrolytische condensator. Vakterm: ELDC ofwel Electric Double Layer Capacitor. De GoldCaps hebben een maximale werkspanning van 2,3, 2,5, 3,6, 5,5 en 6,3 volt. De dubbellaags condensator is o.a. ook onder de namen PowerCaps, DynaCaps of GreenCaps in de handel.
 
−
 
−
Het type GoldCaps dat in de modelspoorwereld veel gebruikt wordt, (het F-type, zie foto 03, is eigenlijk ongeschikt als anti-knipper toepassing. Wat is nu het probleem? Dit type GoldCap is gemaakt om langdurig een zeer lage ontlaadstroom (max. 1 milliamp&egrave;re) te leveren voor bv. CMOS geheugenchips. De grote capaciteit lijkt mooi, maar voor ons doel heeft het weinig nut, de spanning zal meteen in elkaar zakken als de ontlaadstroom boven enige milliamp&egrave;re komt. Bij het F-type is de maximale werkspanning 5,5 volt.
 
−
Wanneer u op de Goldcap 1 LED aansluit zal er een goede werking als anti-knipper zijn. Maar,... wanneer u een LED-strip op de GoldCap aansluit, moeten er behoorlijk wat milliamp&egrave;re (30 tot 100 milliamp&egrave;re.) door de GoldCap geleverd worden, en dat kan de GoldCap niet aan vanwege de interne constructie en daarmee samenhangende hoge interne weerstand. Het F-type bestaat namelijk inwendig al uit twee in serie geschakelde Goldcaps. Een ander nadeel van de GoldCap is, dat hij niet, zoals een echte elco, 'snelgeladen' kan worden. Dit wordt ook weer veroorzaakt door de hoge inwendige weerstand. De GoldCap mag dan ook niet als afvlakelco in voedingen gebruikt worden, omdat hij dan veel te warm wordt! Kortom, bij Ledstrips heeft het F-type, door het trage oplaad- en ontlaadgedrag, geen zin.
 
−
 
 
{{Linkssectie begin
 
{{Linkssectie begin
 
|Box= AlleenInfo
 
|Box= AlleenInfo
Regel 77: Regel 51:
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= Hoe sluit u LED's aan?
+
|Link= Het aansluiten van leds
−
|Linknaam= Hoe sluit u LED's aan?
+
|Linknaam= Het aansluiten van leds
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Link= Minimale led serieweerstand berekenen
−
|Linknaam= LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Linknaam= Minimale led serieweerstand berekenen
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= Trefwoorden - E#ELCO
+
|Link= Woorden - E#ELCO.
−
|Linknaam= Elco in de Verklarende woordenlijst
+
|Linknaam= "Elco" in de Verklarende woordenlijst
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= Cursussen en handleidingen
+
|Link= GoldCaps
−
|Linknaam= Cursus basis-elektronica
+
|Linknaam= GoldCaps
−
|ExtraInfo= (zie: Cursussen).
 
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie scheiding}}
 
{{Linkssectie scheiding}}
Regel 104: Regel 77:
 
|Volgnr = 75
 
|Volgnr = 75
 
|ExtraInfo= over verlichting.
 
|ExtraInfo= over verlichting.
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe website:
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 362 <!-- modeltreinb -->
 +
|ExtraInfo= Schema met GoldCap.
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie einde
 
{{Linkssectie einde
 
}}
 
}}
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige= LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Vorige= Wat is een knipperled
−
|Volgende= Schakeltrucs met LED's
+
|Volgende= Schakeltechnieken voor leds
 
|VorigeMenu= Elektronica analoog
 
|VorigeMenu= Elektronica analoog
−
}}
+
}} {| width= "100%"
 +
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="70%" |
 +
| <small>Laatste wijziging: 21 jan 2025 13:35 (CET)</small>
 +
|}
 
[[Categorie: Alles|M]]
 
[[Categorie: Alles|M]]
−
[[Categorie: Artikel|Maatregelen tegen knipperende LED's.]]
+
[[Categorie: Artikel|Maatregelen tegen knipperende leds]]
 
[[Categorie: Bedrading|M]]
 
[[Categorie: Bedrading|M]]
 
[[Categorie: Elektronica|M]]
 
[[Categorie: Elektronica|M]]
−
[[categorie: Elektronica analoog|M]]
+
[[Categorie: Elektronica analoog|M]]
−
[[Categorie: LED|M]]
+
[[Categorie: Led|M]]
 +
[[Categorie: Technieken|M]]
 
[[Categorie: Verlichting|M]]
 
[[Categorie: Verlichting|M]]
 
[[Categorie: Fred Eikelboom|M]]
 
[[Categorie: Fred Eikelboom|M]]

Huidige versie van 21 jan 2025 om 14:35

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom

Het probleem van knipperende ledverlichting

Knipperende verlichting van rijtuigen wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt, bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het spanningsloze (kunststof) puntstuk van wissels. Het is dus een eerste vereiste dat de rails en de wielen goed schoon zijn.

Om het knipperen tegen te gaan kunnen één of meerdere elco's over de plus (+) en min (-) van de bruggelijkrichter worden aangesloten (plus (+) van de elco aan de plus van de gelijkrichter). Een elco kan stroom opslaan als een accu en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen (afvlakken betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij ledverlichting in rijtuigen (ledstrips) is de elco te gebruiken om het knipperen van de leds tegen te gaan.

Inschakelstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper

Binnenverlichting02.gif Binnenverlichting04.gif
Afbeelding: 01 Afbeelding: 02
Basisschema anti-knipper-elco Weerstand R1a toegevoegd
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

Een elco is toepasbaar als anti-knippervoorziening. De waarde van de elco (C1 in schema 01 en 02) kan tussen de 100 μF en 470 μF liggen. Hoe hoger de waarde, hoe beter de anti-knipper werkt. Bij led-strips is het raadzaam een zo groot mogelijke waarde te nemen. Dit is echter mede afhankelijk van de beschikbare ruimte. In schaal N zal vanwege de beperkte ruimte geen grotere elco dan 100 μF geplaatst kunnen worden. De werkspanning van de elco moet bij een digitale modelspoorbaan 25 volt of meer zijn. Bij analoog volstaat een werkspanning van 16 volt.

Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 01 en 02) de spanningsvoorziening even over. Indien er veel rijtuigen op de baan rijden die allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt tijdens het inschakelen van de centrale de totale inschakelstroom te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn. Dan zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boostersboosters een hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 Ω tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1a in schema 02). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.

Ook bij led-strips die voorzien zijn van een buffer-elco kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook Overbelastingsverschijnselen bij boosters.

Elco's parallel schakelen

Wanneer voor de "anti-knipper" in een rijtuig meer capaciteit nodig is, stel 2200 μF i.p.v. 1000 μF, maar voor de grotere 2200 μF-elco is geen plaats in het rijtuig, dan zijn er ook twee elco's van 1000 μF parallel te schakelen (de plus (+) van elco1 aan de plus van elco2 en de min (-) van elco1 aan de min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 μF. Ze kunnen dan op twee plaatsen in het rijtuig worden ondergebracht. Eén grote elco of meerdere kleinere elco's parallel maakt elektrisch gezien niet uit. De totale waarde is de som van alle elco's in parallelschakeling.

Kortsluitbeveiliging in centrales/boosters op ditale banen

Wanneer er veel elco's op de modelspoorbaan aanwezig zijn in het rollend materieel, kan het voorkomen dat de kortsluitbeveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt (inschakelt). Het is dan raadzaam om een weerstand op te nemen in de aansluiting naar de elco, bij elk rijtuig (zoals aangegeven in afbeelding 02 en de omschrijving er onder).

Let er ook goed op dat de elco's niet in serie geschakeld zijn want dan hebben we maar de halve waarde. Dus: 2 x 1000 μF parallel = 1000 + 1000 = 2000 μF en 2 x 1000 μF in serie = 1/1000 + 1/1000 = 2/1000 = 1/500, dus maar 500 μF!

Let-op.jpg
  LET OP		 Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden anders raakt deze binnen de kortste keren defect vanwege oververhitting! Schakel dus altijd een gelijkrichter voor de elco. En een elco mag nooit verkeerdom op de voedingsspanning aangesloten worden, dat ompolen overleeft de elco niet!
Let-op.jpg
  LET OP		 Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen!
Bij een elco van 100μF kan, bij het kortsluiten, al een stroom van 20 ampère gaan lopen!
Gebruik een weerstand van minimaal 470 ohm om een elco te ontladen, anders wordt de levensduur van de elco sterk verkort.

Meer informatie

Encyclopedie:
Beneluxspoor.net:
over knipperende verlichting.
over verlichting.
Externe website:
Schema met GoldCap.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 21 jan 2025 13:35 (CET)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.eu/index.php?title=Maatregelen_tegen_knipperende_leds&oldid=53622"