|
|
| Regel 5: |
Regel 5: |
| | <br /><br />[[bestand:NiveauGevorderde.PNG|35px]] | | <br /><br />[[bestand:NiveauGevorderde.PNG|35px]] |
| | ---- | | ---- |
| − | Dit is een onderwerp wat veel vragen bij beginners oproept. Van 'wat is een ringleiding of centrale voedingsleiding?' tot 'Hoe moet ik een ringleiding aanleggen?'. Vroeger werd digitaal verkocht met de opmerking dat maar twee draden genoeg waren om de gehele modelbaan aan te sluiten en te besturen. Helaas is dat niet het geval; je hebt meerdere draden nodig om je digitale baan te besturen. In dit artikelen proberen wij wat nader uitleg te geven over ringleidingen oftewel centrale voedingsleidingen. | + | Dit is een onderwerp wat veel vragen bij beginners oproept. Van '' 'wat is een ringleiding of centrale voedingsleiding?' '' tot '' 'Hoe moet ik een ringleiding aanleggen?' ''. Vroeger werd digitaal verkocht met de opmerking dat maar twee draden genoeg waren om de gehele modelbaan aan te sluiten en te besturen. Helaas is dat niet het geval; je hebt meerdere draden nodig om je digitale baan te besturen. In dit artikelen proberen wij wat nader uitleg te geven over ringleidingen oftewel centrale voedingsleidingen. |
| | | | |
| | === Ringleiding of centrale voedingsleiding? === | | === Ringleiding of centrale voedingsleiding? === |
| − | De term ’ringleiding’ dekt eigenlijk niet de gehele lading. Een andere term die gebruikt wordt is dan ook Centrale Voedingsleiding, afgekort CVL.<br />Een ringleiding loopt namelijk vaak niet rond, maar is meestal meer in de vorm van een stam met aftakkingen..<br /> | + | De term 'ringleiding' dekt eigenlijk niet de gehele lading. Een andere term die gebruikt wordt is dan ook Centrale Voedingsleiding, afgekort CVL.<br />Een ringleiding loopt namelijk vaak niet rond, maar is meestal meer in de vorm van een stam met aftakkingen.<br /><br /> |
| − | <br />[[Bestand:E10.14-01.jpg|400px]] | + | [[Bestand:E10.14-01.jpg|400px]]<br /> |
| − | <br /><i><small>E10.14-01 | + | <i><small>E10.14-01<br /> |
| − | <br />Voorbeeld ringleiding met bezetmelders | + | Voorbeeld ringleiding met bezetmelders<br /> |
| − | <br />Foto gemaakt door M. de Deugd<br /></small></i> | + | Foto gemaakt door M. de Deugd<br /></small></i> |
| | | | |
| | === Waarom een ringleiding of centrale voedingsleiding gebruiken? === | | === Waarom een ringleiding of centrale voedingsleiding gebruiken? === |
| Regel 18: |
Regel 18: |
| | | | |
| | === Mag een centrale voedingsleiding rondlopen? === | | === Mag een centrale voedingsleiding rondlopen? === |
| − | Daarover verschillen nog de meningen en dit zorgt iedere keer voor een discussie op het Forum van Beneluxspoor.net. Het is aan te bevelen om een centrale voedingsleiding niet rond te laten lopen. Dit heeft geen wetenschappelijke basis maar is een aanbeveling, daar een gesloten lus zou kunnen werken als een 'afgestemde ontvangst-antenne' en daardoor gevoelig zou kunnen zijn voor stoorsignalen. De meest gebruikte vorm is een stam met aftakkingen, dit is voor de meeste banen de geschikte vorm. Ook is het aanleggen van de CVL in ster-vorm een mogelijkheid | + | Daarover verschillen nog de meningen en dit zorgt iedere keer voor een discussie op het Forum van Beneluxspoor.net. Het is aan te bevelen om een centrale voedingsleiding niet rond te laten lopen. Dit heeft geen wetenschappelijke basis maar is een aanbeveling, daar een gesloten lus zou kunnen werken als een 'afgestemde ontvangst-antenne' en daardoor gevoelig zou kunnen zijn voor stoorsignalen. De meest gebruikte vorm is een stam met aftakkingen, dit is voor de meeste banen de geschikte vorm. Ook is het aanleggen van de CVL in ster-vorm een mogelijkheid. |
| | | | |
| | === Hoeveel draden heeft een centrale voedingsleiding? === | | === Hoeveel draden heeft een centrale voedingsleiding? === |
| | Dat ligt er aan hoeveel (en wat) je wilt aansluiten op een voedingsleiding. Voor iedere functie van de centrale voedingsleiding heb je extra draden nodig. Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte functies voor de centrale voedingsleiding: | | Dat ligt er aan hoeveel (en wat) je wilt aansluiten op een voedingsleiding. Voor iedere functie van de centrale voedingsleiding heb je extra draden nodig. Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte functies voor de centrale voedingsleiding: |
| − |
| |
| | ::* [[#Voeding van de rails|Voeding van de rails]] | | ::* [[#Voeding van de rails|Voeding van de rails]] |
| | ::* [[#Voeding van de ongedetecteerde stukken rails|Voeding van de ongedetecteerde stukken rails]] | | ::* [[#Voeding van de ongedetecteerde stukken rails|Voeding van de ongedetecteerde stukken rails]] |
| Regel 41: |
Regel 40: |
| | | | |
| | ==== Resumé ==== | | ==== Resumé ==== |
| − | Als we alle functies d.m.v. de centrale voedingleiding willen voeden dan hebben we het volgende aantal draden nodig: | + | Als we alle functies d.m.v. de centrale voedingleiding willen voeden, dan hebben we het volgende aantal draden nodig: |
| − | | |
| | ::* 2 draden voor de railspanning | | ::* 2 draden voor de railspanning |
| | ::* 1 draad voor ongedetecteerde secties | | ::* 1 draad voor ongedetecteerde secties |
| | ::* 2 draden voor voeding decoders | | ::* 2 draden voor voeding decoders |
| | ::* 2 draden voor verlichting gebouwen en straatverlichting | | ::* 2 draden voor verlichting gebouwen en straatverlichting |
| − | ::* '''7 draden totaal''' | + | ::* '''7 draden totaal'''<br /> |
| − | <br />[[Bestand:E10.14-06.jpg|750px]] | + | [[Bestand:E10.14-06.jpg|750px]]<br /> |
| − | <br /><i><small>E10.14-02 | + | <i><small>E10.14-02<br /> |
| − | <br />Principeschema centrale voedingsleiding | + | Principeschema centrale voedingsleiding<br /> |
| − | <br />Getekend door R. Koerts<br /></small></i> | + | Getekend door R. Koerts<br /></small></i> |
| | | | |
| | ==== Kan het met minder draden? ==== | | ==== Kan het met minder draden? ==== |
| − | Ja en nee. In principe kan het met minder draden als je digitale centrale die je hebt gebruikt maakt van het zogenaamde 'Common Ground'-principe oftewel gezamenlijke (of gemeenschappelijke) massa. Hierbij mogen alle massadraden vervangen worden voor één gezamelijke massadraad. | + | Ja en nee. In principe kan het met minder draden als je digitale centrale die je hebt gebruikt maakt van het zogenaamde 'Common Ground'-principe oftewel gezamenlijke (of gemeenschappelijke) massa. Hierbij mogen alle massadraden vervangen worden voor één gezamelijke massadraad.<br /><br /><font color="red">'''LET OP!'''</font>''' Dit mag alleen als je digitale centrale hier geschikt voor is. Lees daarvoor de handleiding van je digitale centrale.''' |
| − | <br /><br /><font color="red">'''LET OP!'''</font>''' Dit mag alleen als je digitale centrale hier geschikt voor is. Lees daarvoor de handleiding van je digitale centrale.''' | |
| | | | |
| | === Welke draad te gebruiken? === | | === Welke draad te gebruiken? === |
| Regel 83: |
Regel 80: |
| | |- | | |- |
| | | <i><small>E10.14-05<br />Voorbeeld kroonstenen en kabelhouders<br />Foto gemaakt door R. Koerts</small></i> | | | <i><small>E10.14-05<br />Voorbeeld kroonstenen en kabelhouders<br />Foto gemaakt door R. Koerts</small></i> |
| − | | <i><small>E10.14-06<br />Voorbeeld centrale voedingsleiding<br />Foto gemaakt door Beneluxspoor forumgebruiker Ferry!</small></i> | + | | <i><small>E10.14-06<br />Voorbeeld centrale voedingsleiding<br />Foto gemaakt door Beneluxspoor Forumgebruiker Ferry!</small></i> |
| | |} | | |} |
| | | | |
| Regel 92: |
Regel 89: |
| | Er zijn wisseldecoders, zoals de Roco 10775, zonder extra aansluiting voor een hulpvoeding. Deze wisseldecoders krijgen zowel het digitale signaal als de spanning voor het omzetten van de rails op één ingang. Met gebruik van meerdere wisseldecoders van dit type tegelijkertijd, is het verstandig om een extra aparte versterker met eigen transformator (afgekort: 'trafo') aan te schaffen en deze versterker te koppelen aan het digitale systeem. Dan kun je de wissels aansluiten op hun eigen CVL met digitale spanning. | | Er zijn wisseldecoders, zoals de Roco 10775, zonder extra aansluiting voor een hulpvoeding. Deze wisseldecoders krijgen zowel het digitale signaal als de spanning voor het omzetten van de rails op één ingang. Met gebruik van meerdere wisseldecoders van dit type tegelijkertijd, is het verstandig om een extra aparte versterker met eigen transformator (afgekort: 'trafo') aan te schaffen en deze versterker te koppelen aan het digitale systeem. Dan kun je de wissels aansluiten op hun eigen CVL met digitale spanning. |
| | ---- | | ---- |
| − | <small><center>'''[[E10.13.04 - Systeem MIRACOS]] - Vorige | Volgende - [[E10.15 - Het schakeltableau]]'''</center> | + | <small><center>'''[[E10.13.04 - Systeem MIRACOS]] - Vorige | Volgende - [[E10.15 - Het schakeltableau]]'''</center></small> |
E10.13.04 - Systeem MIRACOS - Vorige | Volgende - E10.15 - Het schakeltableau
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Ronald Koerts.
35px
Dit is een onderwerp wat veel vragen bij beginners oproept. Van 'wat is een ringleiding of centrale voedingsleiding?' tot 'Hoe moet ik een ringleiding aanleggen?' . Vroeger werd digitaal verkocht met de opmerking dat maar twee draden genoeg waren om de gehele modelbaan aan te sluiten en te besturen. Helaas is dat niet het geval; je hebt meerdere draden nodig om je digitale baan te besturen. In dit artikelen proberen wij wat nader uitleg te geven over ringleidingen oftewel centrale voedingsleidingen.
Ringleiding of centrale voedingsleiding?
De term 'ringleiding' dekt eigenlijk niet de gehele lading. Een andere term die gebruikt wordt is dan ook Centrale Voedingsleiding, afgekort CVL.
Een ringleiding loopt namelijk vaak niet rond, maar is meestal meer in de vorm van een stam met aftakkingen.
E10.14-01
Voorbeeld ringleiding met bezetmelders
Foto gemaakt door M. de Deugd
Waarom een ringleiding of centrale voedingsleiding gebruiken?
Het gebruiken van een centrale voedingsleiding zorgt voor een beter treinbedrijf op je baan. Het is niet zo dat kleine modelbanen geen centrale voedingsleiding nodig hebben en grote banen juist wel. Een kleine baan kan juist ook baat hebben bij een centrale voedingsleiding. Ook bij het bouwen met modules kan het heel gemakkelijk zijn om een centrale voedingsleiding te gebruiken. Er zijn ook normen voor voor het aanleggen van een centrale voedingsleiding bij modules.
Mag een centrale voedingsleiding rondlopen?
Daarover verschillen nog de meningen en dit zorgt iedere keer voor een discussie op het Forum van Beneluxspoor.net. Het is aan te bevelen om een centrale voedingsleiding niet rond te laten lopen. Dit heeft geen wetenschappelijke basis maar is een aanbeveling, daar een gesloten lus zou kunnen werken als een 'afgestemde ontvangst-antenne' en daardoor gevoelig zou kunnen zijn voor stoorsignalen. De meest gebruikte vorm is een stam met aftakkingen, dit is voor de meeste banen de geschikte vorm. Ook is het aanleggen van de CVL in ster-vorm een mogelijkheid.
Hoeveel draden heeft een centrale voedingsleiding?
Dat ligt er aan hoeveel (en wat) je wilt aansluiten op een voedingsleiding. Voor iedere functie van de centrale voedingsleiding heb je extra draden nodig. Hieronder volgt een overzicht van de meest gebruikte functies voor de centrale voedingsleiding:
Voeding van de rails
Voor de voeding van de rails zijn twee draden nodig. Hierop staat het (digitale) signaal. De meest gebruikte kleuren voor deze twee draden zijn: Bruin voor de massadraad en Rood voor de signaaldraad.
Voeding van de ongedetecteerde stukken rails
Deze voedingsdraad is alleen nodig als men Tweerail digitaal gebruikt en bezetmelders als terugmelding gebruikt. In deze draad wordt een diodeschakeling opgenomen. Aan één draad van de diodeschakeling kunnen dan alle ongedetecteerde stukken van de modelbaan aangesloten worden. De andere draad vanaf de diodeschakeling gaat naar de rode draad van de centrale. De kleur van de draad naar de diodeschakeling is meestal een aparte kleur zoals groen of blauw.
Zie voor meer informatie: E10.05.01 - Diodeschakeling.
Voeding diverse decoders baanbesturing
De meeste decoders (wisseldecoders en seindecoders) hebben een extra aansluiting om stroom van een extra transformator te gebruiken (externe voedingspanning). Door de extra aansluiting hoef je geen 'dure' digitale stroom te gebruiken voor het omzetten van je wissels of seinen. Meestal wordt deze stroom geleverd door een oude analoge treintransformator met een wisselspanning-uitgang. Je kunt eventueel daarvoor ook een bekende blauwe Märklin analoge transformator gebruiken. De twee draden voor deze voeding hebben meestal de kleuren wit en zwart.
Voeding verlichting gebouwen en straatverlichting
Het geeft een sfeervolle uitstraling wanneer de gebouwen verlicht zijn en de straatverlichting aan is op de modelbaan. Deze verbruikers moeten allemaal gevoed worden. Nu is het vrij simpel om - als je toch aan het draden trekken bent - een tweetal extra draden mee te nemen.
Resumé
Als we alle functies d.m.v. de centrale voedingleiding willen voeden, dan hebben we het volgende aantal draden nodig:
- 2 draden voor de railspanning
- 1 draad voor ongedetecteerde secties
- 2 draden voor voeding decoders
- 2 draden voor verlichting gebouwen en straatverlichting
- 7 draden totaal
E10.14-02
Principeschema centrale voedingsleiding
Getekend door R. Koerts
Kan het met minder draden?
Ja en nee. In principe kan het met minder draden als je digitale centrale die je hebt gebruikt maakt van het zogenaamde 'Common Ground'-principe oftewel gezamenlijke (of gemeenschappelijke) massa. Hierbij mogen alle massadraden vervangen worden voor één gezamelijke massadraad.
LET OP! Dit mag alleen als je digitale centrale hier geschikt voor is. Lees daarvoor de handleiding van je digitale centrale.
Welke draad te gebruiken?
Je kunt in principe iedere elektro-kabel of -draad gebruiken. Voor de hoofdaders zijn dikkere kabeladers beter. Door het gebruik van dikkere aders verkom je veel spanningsverlies in je centrale voedingsleiding, dat uit zich vooral in een lager voltage aan het eind van de centrale voedingsleiding en dus ook in een lagere spanning op de rails.
|
250px
|
E10.14-03
Installatiedraad
Bron: Conrad
|
E10.14-04
Schakeldraad
Bron: Conrad
|
Hoofdaders
Voor de hoofdaders is installatiedraad, ook wel VD-draad of schakeldraad genoemd, het gemakkelijkst te gebruiken. Het is in meerdere kleuren en in een aantal diktes, zoals 1,5 mm² en 2,5 mm² te verkrijgen.
Aansluitingen
Voor de draden naar de rails, decoders en lampjes kan gewoon standaard modelspoorkabel of -draad van bijvoorbeeld 0,14 mm² te gebruiken.
Aanleg centrale voedingsleiding
Het aanleggen van een centrale voedingleiding is heel eenvoudig. Je hebt geen bijzondere materialen en / of -gereedschappen nodig. Een goede tang, schroevendraaiers, soldeerbout, klein mesje, kroonstenen en kleine schroefjes zijn voldoende.
Bevestigen
Je kunt bijvoorbeeld vrij eenvoudig het installatiedraad met kroonstenen aan de onderbouw bevestigen. Met de kroonstenen kunnen ook eventueel de draden wat meer gespannen worden. Let op dat de draad met isolatie door de kroonsteen heen kan. De kleinere draden kunnen bijvoorbeeld met de kabelhouders van Conrad onder de baan geplakt worden.
|
|
E10.14-05
Voorbeeld kroonstenen en kabelhouders
Foto gemaakt door R. Koerts
|
E10.14-06
Voorbeeld centrale voedingsleiding
Foto gemaakt door Beneluxspoor Forumgebruiker Ferry!
|
Aansluitingen
Een aansluitingen maken op de hoofdaders, zoals bij het gebruik van installatiedraad, is het draad vrij maken van isolatie. Op de plek waar de koperkern vrij is van isolatie kun je een aftakking aan de hoofdader solderen.
Decoders zonder aansluiting voor hulpvoeding
Er zijn wisseldecoders, zoals de Roco 10775, zonder extra aansluiting voor een hulpvoeding. Deze wisseldecoders krijgen zowel het digitale signaal als de spanning voor het omzetten van de rails op één ingang. Met gebruik van meerdere wisseldecoders van dit type tegelijkertijd, is het verstandig om een extra aparte versterker met eigen transformator (afgekort: 'trafo') aan te schaffen en deze versterker te koppelen aan het digitale systeem. Dan kun je de wissels aansluiten op hun eigen CVL met digitale spanning.
E10.13.04 - Systeem MIRACOS - Vorige | Volgende - E10.15 - Het schakeltableau
