Persoonlijke instellingen

Etsen van seinen: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k (links toeg.)
 
(46 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
−
__NOTOC__
 
−
<!-- Sjabloon voor Kopteksten boven de artikelen -->
 
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige=E11.17 - Solderen
+
|Vorige= Etsen van messing
−
|Volgende=E11.19 - Bouwpakketten
+
|Volgende= Gietvormen en gietmaterialen
 +
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
 
|Auteur= Dolf van Wunnik
 
|Auteur= Dolf van Wunnik
−
|Niveau=Gevorderde
 
−
|Aantalwoorden=00000
 
−
|Aantalplaatjes=09
 
−
|Aantalfilmpjes=00
 
 
}}
 
}}
−
=== HET ETSEN VAN LICHTSEINEN ===
+
{{Inhoudsopgave||Klein}}
−
Het idee hiervoor ontstond na het lezen van een artikel in een stokoud blad; 'Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan'. De beschrijvingen op 'het net' van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest. Het etsen van seinen en andere attributen begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Ietwat omslachtig, maar goed te doen. Omdat het gebruikte messing de negatief-fotomessingplaat van Conrad is (Artikelnr. 529060), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.<br /><br />
+
Het idee voor het '''etsen van seinen''' ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest.
−
[[Bestand:Foto_1.jpg]]<br />
+
 
−
<i><small>E11.18-01<br />
+
Het etsen van seinen en andere onderdelen van [[Woorden - M#Messing|messing]] begint met het tekenen van de onderdelen op de [[Woorden - P#PC.|PC]]. In dit geval met het tekenprogramma ''[https://www.openoffice.org/product/draw.html OpenOffice Draw]''. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is ([https://www.conrad.nl/nl/p/bungard-271003-145-messing-plaat-foto-gecoat-negatief-l-x-b-x-h-215-x-145-x-0-3-mm-inhoud-1-stuk-s-529060.html? Conrad] artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
{{Afbeelding
−
Als dat gebeurd is gaan we een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk plaatsen op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaalbeeld als spiegelbeeld.<br /><br />
+
|Bestand= Foto_1.jpg
−
[[Bestand:Foto_2.jpg]]<br />
+
|Grootte= Zeer Groot
−
<i><small>E11.18-02<br />
+
|Volgnummer= 01
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
|Omschrijving= Het tekenprogramma OpenOffice Draw
−
Deze zijn afgedrukt met een Inkjetprinter, op Inkjet-transparanten in zowel normaalbeeld als spiegelbeeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt. Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.<br /><br />
+
|Maker= Dolf van Wunnik
−
[[Bestand:Foto_3.jpg]]<br />
+
}}
−
<i><small>E11.18-03<br />
+
Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
{{Afbeelding
−
Nu worden de beide helften op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.<br />'''Denk aan de lichtgevoeligheid !! All&eacute;&eacute;n geel licht gebruiken.''' Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.<br /><br />
+
|Bestand= Foto_2.jpg
−
[[Bestand:Foto_4.jpg]]<br />
+
|Grootte= Zeer Groot
−
<i><small>E11.18-04<br />
+
|Volgnummer= 02
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
|Omschrijving= De onderdelen worden zo compact mogelijk gerangschikt
−
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de plaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (Artikelnr. 529052). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.<br /><br />
+
|Maker= Dolf van Wunnik
−
[[Bestand:Foto_5.jpg]]<br />
+
}}
−
<i><small>E11.18-05<br />
+
=== De afdrukmethode ===
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
Het ontwerp is afgedrukt met een [[Woorden - I#Inkjetprinter|inkjetprinter]], op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de [[Woorden - M#Messing|messing]]plaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt.  
−
Tijd om de zelfgebouwde etsmachine tevoorschijn te halen. Deze is gemaakt van een voorraadbus (Blokker), waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door de lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof gaat verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof koperchloride gebruikt wordt.<br /><br />
+
 
−
[[Bestand:Foto_6.jpg]]<br />
+
Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.
−
<i><small>E11.18-06<br />
+
{{Afbeelding
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
|Bestand= Foto_3.jpg
−
Zoals gezegd, wordt als etsvloeistof koperchloride gebruikt in een samenstelling gevonden op de website 'Circuits Online' en wel in de volgende samenstelling.
+
|Grootte= Zeer Groot
−
* 67% water.
+
|Volgnummer= 03
−
* 25% zoutzuur van 30%.
+
|Omschrijving= De Inkjet-transparant in zowel "normaalbeeld" als "spiegelbeeld"
−
* &nbsp; 8% waterstofperoxide van 30%.<br /><br />
+
|Maker= Dolf van Wunnik
−
Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen), van de vloeistof en het etsen gebeurt het liefste in de buitenlucht of bij een goede afzuiging.<br />Dit in verband met eventuele kwalijke dampen. <font color "red">'''DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!'''</font color><br />Het etsen kan nu beginnen.<br /><br />
+
}}
−
[[Bestand:Foto_7.jpg]]<br />
+
De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.
−
<i><small>E11.18-07<br />
+
=== Het belichten van de messingplaat ===
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel [[Woorden - L#Licht|licht]] gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele [[Woorden - U#UV.|UV-buizen]] gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.
−
Na een snelle etstijd is dit het resultaat:<br /><br />
+
{{Afbeelding
−
[[Bestand:Foto_8.jpg]]<br />
+
|Bestand= Foto_4.jpg
−
<i><small>E11.18-08<br />
+
|Grootte= Zeer Groot
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i><br /><br />
+
|Volgnummer= 04
−
Een thinnerbad doet de rest:<br /><br />
+
|Omschrijving= De belichtingskast (lichtbak) met twee UV-buizen
−
[[Bestand:Foto_9.jpg]]<br />
+
|Maker= Dolf van Wunnik
−
<i><small>E11.18-09<br />
+
}}
−
Foto: Dolf van Wunnik</small></i>
+
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de [[Woorden - M#Messing|messing]]plaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van [https://www.conrad.nl/nl/p/bungard-72130-01-ontwikkelaar-negatief-inhoud-10-g-529052.html? Conrad] (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal [[Woorden - L#Licht|licht]] verder bewerkt worden.
−
----
+
{{Afbeelding
−
====== <i>Meer informatie:</i> ======
+
|Bestand= Foto_5.jpg
−
<small>
+
|Grootte= Zeer Groot
−
:{|
+
|Volgnummer= 05
−
|
+
|Omschrijving= De messingplaat, na het "ontwikkelen"
−
* [http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=529060 Lichtgevoelige messingplaat, Website Conrad]
+
|Maker= Dolf van Wunnik
 +
}}
 +
=== De etsprocedure ===
 +
De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof [[Woorden - Z#Zoutzuur|zoutzuur]] gebruikt wordt.
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Foto_6.jpg
 +
|Grootte= Zeer Groot
 +
|Volgnummer= 06
 +
|Omschrijving= De zelfgebouwde "ets-machine"
 +
|Maker= Dolf van Wunnik
 +
}}
 +
De etsvloeistof ([[Woorden - K#Koperchloride|koper<sub>2</sub>chloride]])  heeft een samenstelling als volgens de website [https://www.circuitsonline.net/artikelen/view/14 "Circuits Online"] en wel in de volgende concentratie;
 +
* 67% water
 +
* 25% zoutzuur van 30%
 +
* nbsp;8% waterstofperoxide van 30%.
 +
(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.)
 +
 
 +
Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het [[Woorden - Z#Zoutzuur|zoutzuur]] aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de [[Woorden - W#Waterstofperoxide|waterstofperoxide]] toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.
 +
 
 +
Het etsen kan nu beginnen.
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Foto_7.jpg
 +
|Grootte= Zeer Groot
 +
|Volgnummer= 07
 +
|Omschrijving= De "ets-machine" in actie
 +
|Maker= Dolf van Wunnik
 +
}}
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Foto_8.jpg
 +
|Grootte= Zeer Groot
 +
|Volgnummer= 08
 +
|Omschrijving= Na een snelle etstijd is dit het resultaat  
 +
|Maker= Dolf van Wunnik
 +
}}
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Foto_9.jpg
 +
|Grootte= Zeer Groot
 +
|Volgnummer= 09
 +
|Omschrijving= Een thinnerbad doet de rest  
 +
|Maker= Dolf van Wunnik
 +
}}
 +
{| class="wikitable"
 +
| valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;&nbsp;'''LET OP'''</small>||valign="top"|'''DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!'''<br />
 +
'''Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!'''
 
|-
 
|-
−
|
+
|}
−
* [http://www.conrad.nl/goto.php?artikel=529052 Negatief-ontwikkelaar, Website Conrad]
+
{{Linkssectie begin
−
|-
+
|Box= AlleenInfo
−
|
+
}}
−
* [http://home.wanadoo.nl/wvdwerken Website van de heren v.d.Werken]
+
{{Linkssectie tussenkop
−
|
+
|Koptekst= Encyclopedie:
−
|}</small>
+
}}
−
<!-- Sjabloon voor voetteksten onder de artikelen -->
+
{{Link intern
 +
|Link= Chemicaliën en modelspoor
 +
|Linknaam=  Chemicaliën en modelspoor
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Seinen
 +
|Linknaam= Seinen
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Seindecoders
 +
|Linknaam= Seindecoders
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 1 <!-- conrad -->
 +
|ExtraInfo= Onderdelen.
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 37 <!-- conrad -->
 +
|ExtraInfo= Lichtgevoelige messingplaat
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 38 <!-- conrad -->
 +
|ExtraInfo= [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] ontwikkelaar
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 210 <!-- lydo -->
 +
|ExtraInfo= Seindecoders.
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde}}
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige=E11.17 - Solderen
+
|Vorige= Etsen van messing
−
|Volgende=E11.19 - Bouwpakketten
+
|Volgende= Gietvormen en gietmaterialen
−
}}
+
|VorigeMenu= Methoden, technieken en materialen
−
 
+
}} {| width= "100%"
−
[[Categorie: Alles]]
+
|- valign= "top"
−
[[Categorie: Artikel|Etsen]]
+
! scope= "row" width="70%" |
−
[[Categorie: Praktijk|Etsen]]
+
| <small>Laatste wijziging: 7 jan 2025 12:02 (UTC)</small>
−
[[Categorie: Seinen|Etsen]]
+
|}
−
[[Categorie: Materialen|Etsen]]
+
[[Categorie: Alles|E]]
−
[[Categorie: Dolf van Wunnik]]
+
[[Categorie: Artikel|Etsen van seinen]]
 +
[[Categorie: Chemicaliën en modelspoor|E]]
 +
[[Categorie: Materialen|E]]
 +
[[Categorie: Praktijk|E]]
 +
[[Categorie: Seinen|E]]
 +
[[Categorie: Technieken|E]]
 +
[[Categorie: Dolf van Wunnik|E]]

Huidige versie van 7 jan 2025 om 13:04

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Dolf van Wunnik

Het idee voor het etsen van seinen ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest.

Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.

Zeer Groot
Afbeelding: 01
Het tekenprogramma OpenOffice Draw
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.

Zeer Groot
Afbeelding: 02
De onderdelen worden zo compact mogelijk gerangschikt
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De afdrukmethode

Het ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt.

Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.

Zeer Groot
Afbeelding: 03
De Inkjet-transparant in zowel "normaalbeeld" als "spiegelbeeld"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden.

Het belichten van de messingplaat

Denk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.

Zeer Groot
Afbeelding: 04
De belichtingskast (lichtbak) met twee UV-buizen
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.

Zeer Groot
Afbeelding: 05
De messingplaat, na het "ontwikkelen"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De etsprocedure

De zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt.

Zeer Groot
Afbeelding: 06
De zelfgebouwde "ets-machine"
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik

De etsvloeistof (koper2chloride) heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie;

  • 67% water
  • 25% zoutzuur van 30%
  • nbsp;8% waterstofperoxide van 30%.

(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.)

Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen.

Het etsen kan nu beginnen.

Zeer Groot
Afbeelding: 07
De "ets-machine" in actie
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik


Zeer Groot
Afbeelding: 08
Na een snelle etstijd is dit het resultaat
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik


Zeer Groot
Afbeelding: 09
Een thinnerbad doet de rest
Foto gemaakt door: Dolf van Wunnik
Let-op.jpg
  LET OP		 DENK AAN BESCHERMING VAN HANDEN, OGEN EN KLEDING !!

Zorg ook voor VOLDOENDE VENTILATIE. Werk bij voorkeur in de buitenlucht!!

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Onderdelen.
Lichtgevoelige messingplaat
printplaat ontwikkelaar
Seindecoders.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 7 jan 2025 12:02 (UTC)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.eu/index.php?title=Etsen_van_seinen&oldid=53465"