Etsen van seinen: verschil tussen versiesUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Huidige versie van 7 jan 2025 om 13:04
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Dolf van Wunnik
Het idee voor het etsen van seinen ontstond na het lezen van een artikel in het blad; "Maak Het Zelf – Elektrische Spoorbaan". De beschrijvingen op het internet van Jan Huchshorn en van de heren v.d. Werken deden de rest. Het etsen van seinen en andere onderdelen van messing begint met het tekenen van de onderdelen op de PC. In dit geval met het tekenprogramma OpenOffice Draw. Omdat het gebruikte messing negatief fotoplaat is (Conrad artikelnr. 529060 - 8J), moeten de onderdelen in wit getekend worden op een zwarte achtergrond.
Hierna wordt een veelvoud van de onderdelen zo gunstig mogelijk geplaatst op een oppervlakte gelijk aan die van de messingplaat. Als voorbeeld een plaatje waar vijfmaal de seinplaat, de lampenkast, de paalvoet, het bordesje, de ladder en nog enkele andere onderdelen geplaatst zijn. De montagetekening moet getekend zijn in zowel normaal- als in spiegelbeeld.
De afdrukmethodeHet ontwerp is afgedrukt met een inkjetprinter, op inkjet-transparanten zowel normaal als gespiegeld. Het smalle buitenste kader is om beide tekeningen op elkaar te positioneren, waarbij de bedrukte zijden tegen elkaar moeten liggen. Het brede kader is voor de stevigheid, daar de messingplaat in de etsmachine tussen profielen geplaatst wordt. Alle onderdelen zijn met smalle baantjes van 0,5 mm met elkaar verbonden, zodat ze tijdens het etsen niet uit het kader vallen en uit de etsvloeistof gefilterd moeten worden.
De beide helften worden op elkaar gepositioneerd en aan elkaar geplakt tot een soort envelopje waartussen de messingplaat geschoven kan worden. Het belichten van de messingplaatDenk aan de lichtgevoeligheid! Alléén geel licht gebruiken. Daar de zelfgebouwde belichtingskast enkelzijdig belicht, moet tijdens dit proces de plaat omgedraaid worden. Angst voor verschuiven bleek onnodig, want het gebruikte materiaal bleek aan elkaar te plakken. In deze lichtbak zijn professionele UV-buizen gebruikt waardoor de belichtingstijd zeer kort kan zijn. De belichtingstijd moet tijdens een proef worden vastgesteld.
Nadat elke zijde 15 seconden belicht is, wordt de messingplaat meteen ontwikkeld in negatief-ontwikkelaar van Conrad (artikelnummer 529052 - 62). Daarvan is de ontwikkeltijd niet kritisch en kan ruim genomen worden. Na het ontwikkelen meteen de plaat afspoelen in water. Het materiaal is nu niet meer lichtgevoelig en kan bij normaal licht verder bewerkt worden.
De etsprocedureDe zelfgebouwde etsmachine is gemaakt van een voorraadbus van Blokker, waarbij in het deksel een verschuifbare constructie gemaakt is van kunststof profielen, waartussen de te etsen plaat geklemd kan worden. De vloeistof wordt in beweging gebracht door lucht uit een aquariumpompje. In het deksel kan eventueel nog een gat gemaakt worden om er een aquariumverwarming door te steken die de etsvloeistof kan verwarmen. In dit geval niet nodig daar als etsvloeistof zoutzuur gebruikt wordt.
De etsvloeistof (koper2chloride) heeft een samenstelling als volgens de website "Circuits Online" en wel in de volgende concentratie;
(Voor 1 liter etsvloeistof dus 670 mL water + 250 mL zoutzuur + 80 mL waterstofperoxide.) Het samenstellen, in die volgorde (dus eerst het zoutzuur aan het water toevoegen en vermengen, pas daarna de waterstofperoxide toevoegen en daarna het geheel vermengen. Het vermengen van de vloeistoffen en het etsen gebeurt het best in de buitenlucht of bij een goede afzuiging. Dit in verband met eventuele kwalijke dampen. Het etsen kan nu beginnen.
Meer informatie
|