|
|
| Regel 4: |
Regel 4: |
| | | | |
| | <!-- | | <!-- |
| − |
| |
| − | Indien het Koptekstmenu gewijzigd, dan Voettekstmenu ook aanpassen. Dank u.
| |
| | | | |
| | De gemakkelijkste werkwijze is: <br /> | | De gemakkelijkste werkwijze is: <br /> |
| Regel 22: |
Regel 20: |
| | | | |
| | === Inleiding === | | === Inleiding === |
| − | Regelmatig komt het voor, dat oplosmiddelen en andere stoffen door de modelspoorder voor de meest uiteenlopende doeleinden worden gebruikt. Daarover worden, meestal door onwetendheid en ondeskundigheid, de meest wilde verhalen op fora opgehangen. U kunt daarom het beste vóóraf lezen wat daadwerkelijk gevaren en gebruiks(on)mogelijkheden zijn. | + | Regelmatig komt het voor, dat oplosmiddelen en andere stoffen door de modelspoorder voor de meest uiteenlopende doeleinden worden gebruikt. Daarover worden, meestal door onwetendheid en ondeskundigheid, de meest wilde verhalen op fora opgehangen. U kunt daarom het beste vòòraf lezen wat daadwerkelijk gevaren en gebruiks(on)mogelijkheden zijn. |
| − | U kunt er vanuit gaan, dat waarschuwingen niet voor niets worden gegeven. Denk dus niet, dat het allemaal wel zal meevallen. Wees dus zo verstandig om, waar nodig, handschoenen te dragen, oude kleren aan te trekken, de werkruimte te ventileren, niet te roken, eten of drinken als u met chemicaliën werkt. Bewaar deze zaken buiten het bereik van kinderen, in goed geëtiketteerde flesjes/potjes en in beperkte hoeveelheden. Denk aan het brandgevaar. | + | U kunt er vanuit gaan, dat waarschuwingen niet voor niets worden gegeven. Denk dus niet, dat het allemaal wel zal meevallen. Wees dus zo verstandig om, waar nodig, handschoenen te dragen, oude kleren aan te trekken, de werkruimte te ventileren, niet te roken, eten of drinken als u met chemicaliën werkt. Bewaar deze zaken buiten het bereik van kinderen, in goed geëtiketteerde flesjes/potjes en in beperkte hoeveelheden. Denk aan het brandgevaar. |
| | Vaak kunt u de samenstellende bestanddelen van allerlei handelsproducten met de bijbehorende veiligheidsgegevens achterhalen. Binnen Europa mag namelijk een stof of mengsel niet worden verkocht zonder een MSDS (Material Safety Data Sheet). Dat kunt u meestal op internet vinden door te zoeken op de combinatie MSDS + productnaam. | | Vaak kunt u de samenstellende bestanddelen van allerlei handelsproducten met de bijbehorende veiligheidsgegevens achterhalen. Binnen Europa mag namelijk een stof of mengsel niet worden verkocht zonder een MSDS (Material Safety Data Sheet). Dat kunt u meestal op internet vinden door te zoeken op de combinatie MSDS + productnaam. |
| | U komt er zo ook achter dat een product vaak onder dezelfde naam verkocht wordt door verschillende fabrikanten, maar dat de samenstelling nog weleens verschillend is. Laat u dus niet op het verkeerde been zetten. | | U komt er zo ook achter dat een product vaak onder dezelfde naam verkocht wordt door verschillende fabrikanten, maar dat de samenstelling nog weleens verschillend is. Laat u dus niet op het verkeerde been zetten. |
| Regel 31: |
Regel 29: |
| | === Schoonmaakvloeistoffen === | | === Schoonmaakvloeistoffen === |
| | ==== Benzine ==== | | ==== Benzine ==== |
| − | Nooit gebruiken, want er zitten allerlei verbeteraars en dergelijke in (aromaten), die na verdampen van de vluchtige bestanddelen op het te ontvetten voorwerp achter blijven. | + | Nooit gebruiken, want er zitten allerlei verbeteraars en dergelijke in (aromaten en MTBE), die na verdampen van de vluchtige bestanddelen op het te ontvetten voorwerp achter blijven. |
| | ==== Wasbenzine ==== | | ==== Wasbenzine ==== |
| − | Dat is eveneens een aardoliedestillaat, maar dan aromaatvrij en veel minder ongezond. Het laat bij verdampen géén residu achter. Goed ventileren! | + | Dat is eveneens een aardoliedestillaat, maar dan aromaatvrij en veel minder ongezond. Het laat bij verdampen gèèn residu achter. Goed ventileren! |
| | ==== Terpentijn ==== | | ==== Terpentijn ==== |
| | Destillaat verkregen uit sommige bomen. Bevat onverzadigde verbindingen, die onder invloed van lucht taaie polymeren vormen, welke als residu achterblijven. Niet gebruiken, dus. | | Destillaat verkregen uit sommige bomen. Bevat onverzadigde verbindingen, die onder invloed van lucht taaie polymeren vormen, welke als residu achterblijven. Niet gebruiken, dus. |
| | ==== Terpentine ==== | | ==== Terpentine ==== |
| − | Niet verwarren met terpentijn! Deze vloeistof is een syntheseproduct van de aardolie-industrie. Er blijven géén resten achter. Is goed bruikbaar in de modelspoor. | + | Niet verwarren met terpentijn! Deze vloeistof is een syntheseproduct van de aardolie-industrie. Er blijven gèèn resten achter. Is goed bruikbaar in de modelspoor. |
| | ==== Alcohol ==== | | ==== Alcohol ==== |
| − | Andere naam ethanol. Goed oplosmiddel, dat restloos verdampt. Door de hoge accijns op alcohol, zal de zuivere vloeistof niet gebruikt worden voor schoonmaakdoeleinden. De goedkope variant is spiritus. Dit is ondrinkbaar gemaakt door bijmengen van het zeer gezondheidsschadelijke methylalcohol (methanol) en een kleurstof. Ook zit er in spiritus meestal 10-15 % water, wat bij mengen problematisch kan zijn. | + | Andere naam ethanol. Goed oplosmiddel, dat restloos verdampt. Door de hoge accijns op alcohol, zal de zuivere vloeistof niet gebruikt worden voor schoonmaakdoeleinden. De goedkope variant is spiritus. Die is ondrinkbaar gemaakt door bijmengen van het zeer gezondheidsschadelijke methylalcohol (methanol) en een kleurstof. Ook zit er in spiritus meestal 10-15 % water, wat bij mengen soms problematisch kan zijn. |
| | Ook bij de naam 'alcohol' kan verwarring optreden. Ze wordt namelijk door sommigen ook wel gebruikt voor de stof isopropanol (isopropylalcohol, IPA, 2-propanol), ook bekend als ruitenwisservloeistof in auto’s om bevriezing in de winter te voorkomen. Is bijvoorbeeld geschikt om de airbrush na afloop schoon te maken, en is volledig met water mengbaar. | | Ook bij de naam 'alcohol' kan verwarring optreden. Ze wordt namelijk door sommigen ook wel gebruikt voor de stof isopropanol (isopropylalcohol, IPA, 2-propanol), ook bekend als ruitenwisservloeistof in auto’s om bevriezing in de winter te voorkomen. Is bijvoorbeeld geschikt om de airbrush na afloop schoon te maken, en is volledig met water mengbaar. |
| | ==== Aceton ==== | | ==== Aceton ==== |
| − | Synoniemen dimethylketon, 2-propanon, nagellakremover. Dat moet u niet inademen, maar is goed bruikbaar als redelijk agressief schoonmaakmiddel. Polystyreen wordt aangetast (opgelost), metalen echter niet. Penselen die na gebruik niet schoongemaakt werden, kunnen van verfresten worden ontdaan en weer soepel gemaakt door behandelen met aceton. Nadeel is, dat de vloeistof snel verdampt. | + | Synoniemen dimethylketon, 2-propanon, nagellakremover. Dat moet u niet teveel inademen, maar is goed bruikbaar als redelijk agressief schoonmaakmiddel. Polystyreen wordt erdoor aangetast (opgelost), metalen echter niet. Penselen die na gebruik niet schoongemaakt werden, kunnen van verfresten worden ontdaan en weer soepel gemaakt door behandelen met aceton. Nadeel is, dat de vloeistof snel verdampt. |
| | ==== MEK ==== | | ==== MEK ==== |
| − | Synoniemen methylethylketon, 2-butanon. Dit heeft een ongeveer 30 graden hoger kookpunt, verdampt daarom iets minder snel. Het kan beschouwd worden als het 'grotere broertje' van aceton, met een kenmerkende zoete geur. Mits spaarzaam aangebracht, is het bijna ideaal om polystyreen te lijmen. De in de handel gebruikte 'plasticlijmen' bestaan vaak uit deze vloeistof, verdikt door erin opgelost polystyreen. | + | Synoniemen methylethylketon, 2-butanon. Dit heeft een ongeveer 30 graden hoger kookpunt, verdampt daarom iets minder snel. Het kan beschouwd worden als het 'grotere broertje' van aceton, met een kenmerkende weeïzoete geur. Mits spaarzaam aangebracht, is het bijna ideaal om polystyreen te lijmen. De in de handel gebruikte 'plasticlijmen' bestaan vaak uit deze vloeistof, verdikt door erin opgelost polystyreen. |
| | + | |
| | + | |
| | + | === Etsvloeistoffen === |
| | + | |
| | + | Bij het etsproces wordt kopermetaal omgezet tot koperionen door een chemisch proces, waarbij het elektronen afstaat. Diè worden op hun beurt weer opgenomen door het etsmiddel. Daarvoor zijn verschillende stoffen zeer geschikt gebleken. Maar welke u ook kiest: de oplossing met het etsmiddel is meestal funest voor kleding, waar gemorste vloeistof gaten kan veroorzaken, of lelijke vlekken. Ook tafelbladen, roestvrijstalen aanrechten en ander 'huisraad' vinden gemorste oplossing niet leuk. |
| | + | Afval behoort afgevoerd te worden via de gemeentelijke vuilophaaldienst als 'klein chemisch afval'. |
| | + | De meest bekende stoffen zijn: |
| | + | |
| | + | ==== Ijzerchloride ==== |
| | + | Synoniemen FeCl&sub3;, ferrichloride, ijzertrichloride. Dit is een bruine stof, waarvan een waterige oplossing voor de etsing gebruikt kan worden. Bewaren in gesloten (plastic) fles. Kan troebel worden of een neerslag hebben, maar dat verandert de werking niet. |
| | + | De oplossing wordt vaak in de elektronica gebruikt om printplaten te etsen. De stof zal wel bij vele elektronicazaken te koop zijn. |
| | | | |
| | + | ==== Ammoniumpersulfaat ==== |
| | + | Synoniem ammoniumperoxodisulfaat. Dit is een witte, kristallijne stof die kleurloos oplost in water. Als de stof haar werk doet, gaat het koper in oplossing en ontstaat een diepblauwe kleur (koperammoniumcomplex). Deze stof is wat moeilijker te verkrijgen. |
| | | | |
| | {{Voettekst | | {{Voettekst |
