Keerlusmodule met relais

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Henk van der Velden en Patrick Smout

---

Zelfbouw keerlusmodule met relais

Afbeelding: 01

Bron: funkyrail.nl

Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Gegevens

Aansluitingen:	Schroefconnectoren
Detectiemethode:	Stroomverbruik
Maximale stroom:	2 A.
Schaal:	N, H0
Twee-richtingen:	Ja
Voedingsspanning:	16 volt AC

---

Inleiding

Bij een keerlus ontstaat kortsluiting doordat de linker en rechter rail met elkaar worden verbonden. Dit artikel geeft een mogelijke oplossing voor een keerlus op een digitaal bestuurde modelbaan met behulp van een zelfbouw keerlusmodule met relais.

Oplossen keerlussituatie

Om kortsluitingen als gevolg van een keerlus te voorkomen, is het noodzakelijk om de lus om te polen net voordat de trein de lus weer verlaat. Daar is een aantal mogelijkheden voor:

• Handmatig schakelaars omzetten, niet erg handig en erg gevoelig voor fouten.
• Door de computer op specifieke momenten een relais laten omzetten. Nadeel is dat er dan alleen maar computergestuurd kan worden gereden en een keerlus in twee richtingen berijden is vaak moeilijk zo niet onmogelijk.
• Een keerlusmodule inzetten;
  • Sommige modules laten een kortsluiting gewoon ontstaan, detecteert deze en schakelt de polariteit heel snel om voordat de rest van de baan er schade van ondervindt. Over het algemeen werkt dit prima. Het moedwillig laten ontstaan van kortsluitingen vinden sommige gebruikers echter niet acceptabel.
  • Andere modules werken met stroomdetectie op geïsoleerde secties en schakelen de lus automatisch om.

Genoemde oplossingen hebben hun nadelen en geen enkele voldoet aan het volgende eisenpakket:

• Door een amateur zelf te bouwen, met standaard elektronicacomponenten.
• Eenvoudig te combineren met bezetmelders.
• Kortsluitingen mogen niet voorkomen.
• Volledig automatisch en in twee richtingen te berijden.
• Onafhankelijk van een computer te gebruiken.

In nauwe samenwerking hebben Patrick Smout en Henk van der Velden de volgende oplossing bedacht, gebaseerd op een eerder door Patrick ontworpen schakeling. Met suggesties en kritiek van mede-modelspoorhobbyïsten is uiteindelijk een zelfbouw-keerlusmodule ontworpen die voldoet aan alle onderdelen van het eisenpakket en die ook nog eens goedkoper is dan een kant-en-klaar gekochte module .

De ultieme keerlusoplossing

Uitleg van de keerlussituatie:

Afbeelding: 03

De keerlus onderverdeeld in secties

Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Afbeelding: 04

De keerlussecties schematisch weergegeven

Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Hieronder een beschrijving van de werking van de keerlusmodule:

1. De trein komt aan in A, module detecteert stroomgebruik en schakelt via relais de polariteit van B, C en D goed ten opzichte

van A.

2. De trein rijdt zonder problemen B binnen. In B is ook een stroomdetectie actief die de relais zo wil schakelen dat de polariteit

tussen A en B goed staat. Omdat dat al het geval is, gebeurt er verder niets.

3. Via C rijdt de trein naar D, waar, alweer door stroomdetectie, de module de polariteit van B, C en D omkeert, zodat die goed

staat ten opzichte van E.

4. De trein kan nu veilig E binnenrijden. E probeert ook de relais te schakelen, maar omdat ze al goed stonden gebeurt er verder

niets.

Door de ogenschijnlijke dubbelfunctie van A met B en D met E, kan deze keerlus veilig in twee richtingen bereden worden. Omdat alle relais-acties getriggerd worden door stroomdetectie, is een computer niet nodig en worden kortsluitingen voorkomen.

Omdat er al gewerkt wordt met stroomdetectie in de diverse secties, is het heel eenvoudig om het al-dan-niet bezet zijn van de keerlus terug te melden via een S88-module aan de centrale en/of computer. De hele keerlus wordt dus ook via een S88-module teruggemeld.

De kosten

Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule vooréénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt met de zelfde principes als de tweerichting-module. De totale kosten voor een tweerichting keerlusmodule zijn ongeveer €40 Euro en de éénrichting module kost ongeveer €34, met dien verstande dat er nog extra weerstandjes en dergelijke nodig zijn.

Een tweede module kost ongeveer €8 minder omdat de benodigde weerstanden al aanwezig zijn. Dat wordt dan €32 voor een tweerichting- en €25 voor een éénrichtingmodule. Door gebruik te maken van kwantumkortingen bij b.v. Conrad kan er eventueel nog wel wat meer bespaard worden.

De schema's

De keerlusmodules kan worden nagebouwd, dit gebeurt dan vanzelfsprekend geheel op eigen risico. Er zijn twee varianten van het schema:

1. een één-richtingmodule
2. een twee-richtingmodule

Afbeelding: 05

Eén-richting-schema

Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

---

Afbeelding: 06

Twee-richting-schema

Tekening gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

Bouwinstructie

Vanwege kostenbesparing is ook een keerlusmodule voor éénrichtingverkeer ontworpen, deze werkt verder precies hetzelfde als de tweerichtingverkeer-module. Advies is om de bouwtekeningen uit te printen op een goede kleurenprinter.

Ervaring heeft geleerd dat een minuscuul stukje koper-restant van een strook al roet in het eten kan gooien. Wees superprecies en veel succes.

Afbeelding: 07		Afbeelding: 08
De bovenzijde van de module		De onderzijde van de module
Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout		Foto gemaakt door: Henk van der Velden & Patrick Smout

(De diverse bedragen die in dit artikel genoemd worden, zijn gebaseerd op het prijspeil van 2010)

---

Meer informatie

Encyclopedie:

Artikel Keerlus

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---

	Laatste wijziging: 22 mei 2020 15:37 (CET)