DraaischijfoplossingenUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Kortsluiting bij een draaischijf op TweerailbanenBij Tweerail kan, wanneer de draaischijf niet is voorzien van een ingebouwde automatische ompoolschakelaar, het probleem optreden, dat er een (dubbele!) kortsluiting ontstaat wanneer de draaischijf 180° gedraaid wordt. Deze kortsluiting wordt veroorzaakt, doordat na het 180° verdraaien, de rijspanning op de linker- en de rechter spoorstaven tegengesteld van polariteit is geworden. Een door de fabrikant van de draaischijf ingebouwde ompoolschakelaar zal op het juiste moment de spanning ompolen.
MogelijkhedenIndien daadwerkelijk kortsluiting optreed bij het op- of afrijden van de draaischijf, zijn er een aantal opties om de polariteit van de rijspanning om te schakelen:
De oorzaak van de kortsluiting zichtbaar gemaaktIn de goede stand hebben de spoorstaven links en rechts de zelfde polariteit (zie tekening 02). Na het 180° verdraaien van de draaischijf ontstaat aan weerszijden kortsluiting. In de rechter tekening (zie tekening 03) is het probleem verduidelijkt. U begint geheel links (in tekening 3). U volgt nu de rode lijn over de draaischijf. U ziet dan dat u op de draaischijf de blauwe lijn tegenkomt!! Ook vanaf de andere zijde komt u op de draaischijf de blauwe lijn tegen!! Het is mogelijk om de polariteit van de rijspanning op de draaischijf met de hand om te schakelen, maar het is knap lastig, om telkens op het juiste moment de schakelaar te bedienen. Deze handbediening leidt ook vaak tot vergissingen, en dan heeft u alsnog kortsluiting! Keerlus-module bij een draaischijf op analoge banenEen keerlusmodule moet, om zijn werk goed te kunnen doen, een constante rijspanning op de spoorstaven hebben, zoals bij o.a. DCC en Motorola. Bij analoge gelijkstroomsystemen, waar de snelheidsregeling via de hoogte van de rijspanning plaatsvindt, zal een keerlus-module werkend volgens het principe van stroomdetectie, niet werken. Oorzaak: als de rijregelaar op volle snelheid staat, is er voldoende spanning voor het meetcircuit. Zodra het materieel echter langzamer gaat rijden, is de rijspanning te laag (geworden) om detectie mogelijk te maken. Keerlusmodule bij een draaischijf op digitale banenWanneer u gebruik maakt van een digitaal systeem, zoals een centrale, locdecoders en wisseldecoders, is het eigenlijk uit den boze om een keerlusmodule te gebruiken, die gebruik maakt van kortsluitdetectie (lees: symptoom-bestrijding).
Voor een draaischijf is het tot nu toe (medio 2013) echter de enige oplossing. Zelfs al zou u de ruimte hebben voor detectiestukken (stroomdetectie), dan nog gaat het niet werken. De oorzaak hiervan is dat bij een normale keerlus, de rails niet verdraaid c.q. omgekeerd wordt (=vastligt), zodat de keerlus-module 'weet' wat hij moet doen. Wanneer we echter bij een normale keerlus een gedeelte van de rails 180° zouden verdraaien, net als bij een draaischijf, 'weet' de keerlusmodule het niet meer en hebben we weer kortsluiting. Een aantal nadelen van kortsluitdetectie:
Probeer dus ten allen tijde moedwillige kortsluiting op uw digitale baan te voorkomen, tenzij het niet anders kan, zoals bij een draaischijf. Het is echter mogelijk om te zorgen dat de kortsluiting c.q. de verminking van het digitale signaal, niet te veel doorgegeven wordt aan de rest van de baan (en de centrale), door een lamp van 12 volt/ 10 watt in één van de draden naar het spoor van de draaischijfbrug op te nemen (afbeelding 04). Er kan dan maar ongeveer 870 milliAmpère gaan lopen (bij een digitale spanning van 18 volt). De lamp werkt dus als stroombegrenzer en beschermt tevens de stroomafnemers tegen schade (oververhitting) bij kortsluiting. Zorg er wel voor dat de lamp voldoende ver van andere materialen geplaatst wordt, want deze kan bij een langer durende kortsluiting (bijvoorbeeld bij een ontsporing) zeer heet worden! Kies dus bij een draaischijf voor een keerlusmodule, die werkt volgens het kortsluitingdetectie-principe. Er bestaan keerlusmodules die, volgens de fabrikant, minder belastend werken. In het artikel Keerlus (zie: 'Meer informatie') zijn een aantal keerlusmodules opgenomen. Meer informatie
|