Persoonlijke instellingen

Detectieschakelingen

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Versie door Fred (overleg | bijdragen) op 3 mrt 2011 om 17:03 (Zelfbouw diode-set)
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net



Aan deze pagina wordt gewerkt.

Nog even geduld a.u.b.


Voordat er 'paniek' uitbreekt, even wat aanvullende informatie. :-)

Om sneller te kunnen schakelen tussen de overwegbijdragen en deze pagina, is deze pagina hier in E8 geplaatst. Deze pagina verhuist later naar de afdeling Elektronica in E16.



Sensoren voor detectie van naderende treinen

Bij het aansturen van de regel-elektronica voor een overweg dienen we rekening te houden met voldoende afstand van de sensoren tot de overweg. Ook de positie van de sensoren is belangrijk. Wanneer een sensor te dicht bij de overweg geplaatst is, zullen de slagbomen niet tijdig helemaal naar beneden gaan. Ook wanneer de sensoren 'de verkeerde kant op kijken' zullen de slagbomen niet tijdig helemaal gedaald zijn.

Gemiddeld
Afbeelding: E08.02-01
Lichtsluizen foutief opgesteld
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Op tekening E08.02-01 zien we dat de sensoren dwars op de rails 'kijken'. Pas wanneer de trein die vanaf punt A bij punt B aankomt, zullen de bomen in beweging komen. Hetzelfde geldt wanneer de trein vanaf punt A bij punt C aankomt. Gevolg is dat de trein al op de overweg rijdt, terwijl de bomen nog niet volledig gesloten zijn.

Gemiddeld
Afbeelding: E08.02-02
Lichtsluizen goed opgesteld
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

U moet er dus voor zorgen dat de trein eerder 'gezien' wordt. Dat kunt u doen door de sensoren verder van de overweg te plaatsen en ook door te zorgen dat de sensoren 'in de richting van de trein kijken' zoals in tekening E08.02-02 aangegeven is. De trein komende vanaf punt A, zal nu eerder door het 'blikveld' van de sensor bij punt B of C rijden en daardoor zullen de bomen eerder dicht gaan.
Wanneer er naast het getekende spoor nog een ander spoor ligt, zou het kunnen dat de treinen op dat andere spoor ook door de sensoren gezien worden. Dan moeten we de hoek en de positie van de sensoren zodanig kiezen, dat die andere trein niet 'stoort' op de werking van onze overweg. Willen we echter dat de sensoren beide sporen 'in de gaten houden', dan moeten we er voor zorgdragen dat beide sporen goed door de sensoren gezien worden. Dat vereist soms enig experimenteren met de opstelling.

Typen sensoren

Er bestaan twee hoofdsoorten: sensoren die werken d.m.v. reflectie en sensoren welke 'aangestraald' worden door een LED of Infrarood-LED.

Bij de eerste zit in de behuizing van de sensor een 'ontvanger' (een lichtgevoelige diode of transistor) en tevens een 'zender' die een zichtbare of onzichtbare lichtstraal uitstraalt. Bij weerkaatsing van de lichtbundel zal de sensor actief worden.

Bij de tweede hebben we te maken met een aparte 'ontvanger' (een lichtgevoelige diode of transistor in de sensor) en 'zender' (een LED, of een Infrarood-LED, welke licht uitstraalt). De 'zender' en de 'ontvanger' staan op enige afstand van elkaar. Wanneer nu een loc of een trein tussen de 'zender' en de 'ontvanger' komt, zal de sensor actief worden.

Detectie m.b.v. bezetmelders

Gemiddeld
Afbeelding: E08.02-03
Detectie d.m.v. meldsecties
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Inplaats van lichtsluizen kunnen we ook gebruikmaken van detectie m.b.v. meldsecties. We isoleren een stuk rails en sluiten daar een detectieschakeling op aan. We passen nu bezetmelders toe die werken op het principe van stroomdetectie, zoals de zelfbouwdetector (zie foto E08.02-06).

300px Detector01.gif Detector02.gif
Afbeelding: E08.02-04 Afbeelding: E08.02-05 Afbeelding: E08.02-06
Het schema van de zelfbouwdetector Eén condensator is geplaatst aan de onderzijde van het printje    Het prototype van de zelfbouwdetector
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom Foto gemaakt door: Fred Eikelboom Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

Die detectieschakeling kan dan weer via een relais onze overwegbeveiliging aansturen. Let op! De lengte van het spoor tussen de punten A en B dient altijd groter te zijn dan onze langste trein. Ook dient er in de laatste wagen c.q. het laatste rijtuig een stroomgebruiker aanwezig te zijn. Die stroomgebruiker kan bestaan uit een LED of simpel een weerstandje van 10K. Het verdient overigens aanbeveling om altijd twee wagens (of rijtuigen) achter aan de trein te laten meerijden die voorzien zijn van een stroomgebruiker. Dit omreden dat een loc vrij zwaar is en goed contact maakt met de spoorstaven, maar het getrokken materieel een stuk lichter is, waardoor de kans bestaat dat er wanneer u maar één voertuig gebruikt, een korte onderbreking in de stroomverbruik is. Dit zou dan weer ongewenste effecten kunnen hebben, zoals bijv. het voortijdige openen van onze modeloverwegbomen.

De beide condensatoren van 10 nF/50 V in afbeelding E08.02-04, dienen voor het onderdrukken van stoorpulsen. Die stoorpulsen kunnen afkomstig zijn uit het lichtnet, en/of veroorzaakt worden door bijv. het (uit)schakelen van wisselspoelen e.d. Diode D1 in afbeelding E08.02-03 is een zogenaamde 'blusdiode'. Het doel van deze diode is om de tegen-EMK-impuls te onderdrukken, die ontstaat bij het uitschakelen van de stroom door de relaisspoel. Door deze tegen-EMK-impuls onstaat een vrij hoge spanning, en die kan de transistor laten doorslaan, waardoor deze defect raakt. Daarom moet u in gelijkspanningsschakelingen altijd een blusdiode toepassen bij relais die verbonden zijn met een Transistor, of een andere elektronische halfgeleidercomponent. Let op! De Kathode van de blusdiode moet altijd aan de +zijde van de relaisspoel komen.

De transistor in afbeelding E08.02-03 is een BC547C. De weerstand heeft hier een waarde van 22K. Dat is een richtwaarde. De waarde hangt mede af van de gevoeligheid van de detectorschakeling en de gevoeligheid van het toegepaste relais. Er is namelijk een verschil aanwezig tussen de diverse typen relais. Het ene 12 V-relais trekt bijv. bij 9,2 Volt aan en een ander type trekt bijv. bij 8,9 Volt aan. Om u veel soldeer- en testwerk te besparen, kunt u inplaats van de 22K weerstand, een serieschakeling toepassen van een 2K2 weerstand en een 25K instelpot. Dan kunt u de schakeling heel snel op de juiste gevoeligheid instellen.

Zelfbouw diode-set

Normaliter steekt u de draden van de diodes en de weerstand door de gaatjes in de print en moet u op 10 plaatsen aan de (stroken)print solderen. Daar het de voorkeur verdient om zo weinig mogelijk aan gaatjesprint/strokenprint te solderen, (omdat de kans aanwezig is dat u tijdens het solderen per ongeluk een paar printsporen met elkaar verbindt), is de bijgaande oplossing bedacht.
Doordat er door deze constructiemethode nog maar twee draden zijn, is er aan de onderzijde van de strokenprint een stuk minder te solderen.

Gemiddeld
Afbeelding: E08.02-07
Het maken van de zelfbouw diode-set
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Let op! Bij het ene diodepaar moeten de ringen op de diodes beiden naar links wijzen, en bij het andere diodepaar moeten de ringen op de diodes beiden naar rechts wijzen (zie D, afbeelding E08.02-07). U gaat als volgt te werk:
Draad van de diodes inkorten tot ongeveer 6 mm lengte en aan elkaar solderen (zie A, afbeelding E08.02-07). Herhaal deze handeling bij de andere twee diodes. Neem een platbektang met dunne, halfronde punten (zogenaamde telefoontang), en houdt de draad zo dicht mogelijk bij het bolletje (de behuizing) vast. Buig nu, zo dicht mogelijk bij het bolletje, de draad haaks om (zie B, afbeelding E08.02-07). Herhaal deze handeling bij de andere diode. Het andere diodepaar behandelt u op dezelfde wijze, maar nu moeten de draden iets verder van de bolletjes af omgebogen worden (zie C, afbeelding E08.02-07). De bedoeling is, dat de draden over het eerder gemaakte diodepaar heen vallen (zie D, afbeelding E08.02-07). Nu neemt u de 4K7-weerstand en legt deze op de diodes. Daarna draait u de aansluitdraden van de weerstand om de draden van de diodes (zie E, afbeelding E08.02-07), en soldeert u het geheel aan elkaar. Voor de duidelijkheid staat de weerstand hier onder de diodes getekent, op foto E08.02-06 ziet u de weerstand achter de diodes.

De functie van de weerstand in de diode-set

De weerstand tussen de diodes in de afbeeldingen E08.02-07 en E08.02-07 heeft een dubbele functie.

  • Dient voor het instellen van de gevoeligheid van de PC817. Bij een hogere waarde reageert de PC817 iets eerder, en bij een lagere waarde zal deze iets later reageren.
  • Geeft een stukje van het digitale signaal door, wat door de stapspanning die over de beide in serie geschakelde diodes staat 'wegvalt'. Deze weerstand werkt dus in beide richtingen van de stroom.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie