Zelfdenkend wisselUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom
Wat is een 'zelfdenkend' wissel?
De term 'zelfdenkend wissel' is gebruikelijk in het Fleischmann railassortiment. Een Fleischmann wissel kan gebruikt worden als een schakelend wissel. Daarvoor moeten echter twee draadbruggen aan de bovenzijde van het wissel tussen de linker- en rechterspoorstaaf (een soort nietjes) verwijderd worden. Het resultaat is dat het wissel de spoorstaven al-dan-niet van spanning voorziet, naargelang de stand van de wisseltongen. Dergelijke wissels kunnen ook gebruikt worden om bijv. wisselstraten spanningloos te schakelen. 'Zelfdenkend' houdt in, dat bij bedienen van het wissel, de spanning naar de niet-gekozen aftakking onderbroken wordt. Op hetzelfde moment krijgt de gekozen aftakking spanning. In afbeelding 01 ziet u hoe de schakelaar een verbinding maakt tussen de spoorstaven.
De werking van de schakelaar
Een toepassing
Open rijden niet mogelijkOpenrijden van een 'zelfdenkend' wissel is niet mogelijk. Openrijden doet u namelijk altijd vanaf de achterkant van het wissel (de kant met twee sporen) naar de voorkant (de kant met één spoor), over de tak waar het wissel niet naar toe staat. Een 'zelfdenkend' wissel kan dus niet opengereden worden, omdat er helemaal geen trein kan komen vanaf de 'verkeerde' aftakking, want die is spanningloos.
StoringenNa verloop van tijd kan het voorkomen dat de schakelaar in het wissel geen goed contact meer maakt. Vaak helpt dan het schoonmaken van de contacten met een wattenstaafje, gedrenkt in contactspray (verkrijgbaar in de elektronicazaak). Wrijf eerst met het wattenstaafje over de vrijliggende contacten Zet daarna het wissel in de andere stand en behandel daarna de nu vrijgekomen contacten. Reinig ook het kunststof materiaal tussen de contacten. Schakel daarna het wissel een aantal keren heen-en-weer. Het slechte contact zou nu verdwenen moeten zijn.
In het uiterste geval (wanneer de schakelaar geen goed contact meer maakt) kunt u de schakelaar aanpassen door het plastic staafje, dat de schakelaar bedient, door te knippen vlak bij de schakelaar. Daarna knipt u één tong van de schakelaar af, en soldeert u deze aan de contacten zoals aangegeven in afbeelding 05. De overgebleven tongen van de schakelaar soldeert u daarna vast in de aangegeven stand. Na deze ingreep is het wissel vanzelfsprekend niet meer 'zelfdenkend'. U kunt dan de spoorstaven C en D m.b.v. een losse schakelaar al-dan-niet van spanning voorzien. Maar dan moet u wel zeer goed opletten dat de stand van de schakelaar overeenkomt met de stand van de wisseltongen. Bij een elektrisch aangedreven wissel is het probleem vrij simpel op te lossen, door toepassing van een bi-stabiel relais (ook wel 'Latch'-relais genoemd).
Wanneer wisselspoel 'b' via de aansluitingen 2 en 3 spanning krijgt (zie: afbeelding 07) zullen de wisseltongen in de stand 'rechtdoor' komen te staan. Het relais schakelt naar de andere stand. Daardoor krijgt spoorstaaf D spanning en spoorstaaf C wordt spanningloos.
Meer informatie
|