E04.02.05 - Raillassen en overgangsrail - Vorige | Volgende - E04.02.07 - Proto-normen
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Huib Maaskant
Rail met bedding vanaf de fabriek
De bekende merken Fleischmann, Roco, Märklin/Trix brengen railtypen op de markt die al voorzien zijn van een railbedding.
Het voordeel ervan is dat men vrij snel een modelspoorbaan kan leggen. De bedding geeft daarbij min of meer de illusie van ballast.
Bekijk (en vergelijk) de verschillende varianten:
E04.02.06-01
Foto: Fleischmann
E04.02.06-02
Foto: Roco
Bestand:M-C.gif
E04.02.06-03
Foto: Märklin/Trix
Duidelijk is te zien dat de Fleischmannrails aanzienlijk smaller is dan de varianten van Roco en Märklin/Trix. De laatste twee hebben ook een aanzienlijk hogere bedding dan de rails van Fleischmann. De variant van Märklin/Trix wordt als C-rails verkocht zowel voor Tweerail- als voor Drierailgebruik. In dat geval zijn de rails van puntcontacten voorzien.
Rail zonder bedding
Veel modelspoorhobbyïsten kiezen voor het zelf ballasten van hun railmateriaal.
De reden is simpel; men bereikt daar doorgaans veel mooiere resultaten mee.
We volgen daarbij de volgende stappen:
1.
Railontwerp overbrengen op modelspoorbaan
Bestand:Info onderbouw 1 4.jpg
E04.02.06-04
Foto: Huib Maaskant
1.1
In het ontwerp van een modelbaan komen vaak vloeiende bogen en ingewikkelde wisselstraten voor. Dat is gemakkelijk ontworpen in de computer, maar je legt het niet uit de losse pols neer op een plaat hout. De lastigste delen van het ontwerp kunt u uitprinten op ware grootte. De blaadjes worden op het hout geplakt met spuitlijm. Als u het netjes doet, klopt de tekening bijna tot op de millimeter. Daarna hoeft u alleen nog maar de lijntjes te volgen met een decoupeerzaag.
Bestand:Info onderbouw 1 6.jpg
E04.02.06-05
Foto: Huib Maaskant
1.2
Railstukken die later een ballastbed krijgen, worden op smalle stroken vloerïsolatie gelegd. Het blauwe spul haalt u in grote pakken bij de Gamma en is ongeveer drie mm dik. Met een scherp mesje versnijdt u de platen tot repen van twee cm breed. De smalle stroken kunt u gemakkelijk in een boog buigen. U legt de stroken langs de middellijn van de rails. Eerst legt u de ene helft en wanneer de lijm droog is de andere helft. U kunt ook de kurkstroken van Faller gebruiken, maar dit blauwe materiaal is veel goedkoper en makkelijker.
Bestand:Info onderbouw 1 7.jpg
E04.02.06-06
Foto: Huib Maaskant
1.3
Tenslotte wordt de ondergrond bruin geschilderd. De lichte kleur van het hout en het felle blauw van de vloerisolatie schijnen later dan niet door de ballast. De bogen hebben een verkanting van maximaal één mm. In de overgangsboog loopt de verkanting langzaam op. Bij deze boog kunt u gebruik maken van de verkanting-strips van Noch. Op elkaar geplakte strookjes papier werken net zo goed. De rails kunnen nu gelegd worden.
2.
Rails ballasten
E04.02.06-07
Foto: Huib Maaskant
Ballast is onlosmakelijk verbonden met elke spoorlijn. Het ballastbed houdt de rails op zijn plaats en zorgt tegelijk voor een goede afwatering. In de eerste decennia van de spoorwegen werden (de bielsen van) de rails in zand gelegd. Later stapte men in Nederland over op riviergrind. Tegenwoordig worden grovere gebroken stenen gebruikt. Het nabootsen van een goed ballastbed in model is niet moeilijk, maar wel even een klusje.
E04.02.06-08
Foto: Huib Maaskant
2.1
Veel modelspoorbanen zijn tegenwoordig gebaseerd op het populaire Tijdperk III (zie rubriek: E02.03 - Tijdperken. In die tijd gebruikte de Nederlandse Spoorwegen nog riviergrind als ballast. Riviergrind is redelijk fijn en kent talloze kleurtjes. De meeste kant en klare ballast is te grof en te monotoon van kleur. Daarom kunt u beter gebruik maken van de ’fine’ ballast van Woodland Scenics die eigenlijk voor spoor N bedoeld is. U mengt dan drie kleuren door elkaar voor de juiste indruk:
- beige (2 delen)
- grijs (1 deel)
- lichtgrijs (1 deel).
Bestand:Info rails ballasten 1 3.jpg
E04.02.06-09
Foto: Huib Maaskant
2.2
Het ballast aanbrengen begint met het aanbrengen van het looppad naast de rails. Hiervoor gebruikt u het zeer fijne ’Kalksteinsplitt’ van Asoa. Het splitt wordt aangebracht en aangedrukt met een palletmes. Het lijkt zo precies op een pad van aangestampt zand. De ballast mengt u in grote potten. Daarna strooit u het uit met een klein kruidenpotje. De ballast laat zich zo goed verdelen over de rails.
Bestand:Info rails ballasten 1 4.jpg
E04.02.06-10
Foto: Huib Maaskant
2.3
De ballast brengt u in model met een kwast. De bielsen moeten niet verzuipen in het grind. De ballast hoort ongeveer tot de bovenkant van de bielsen komen. Het effect van het gefrunnik is duidelijk te zien. Rechts ligt de ballast al netjes, links moet nog gebeuren.
3.
Lijmen
Bestand:Info rails ballasten 1 5.jpg
E04.02.06-11
Foto: Huib Maaskant
3.1
De ballast wordt gelijmd met de ’verdunde houtlijm methode’. Het ballastbed wordt eerst natgespoten met water waarin een paar druppeltjes afwasmiddel zitten. Het afwasmiddel breekt de oppervlaktespanning van het water, zodat je geen druppelvorming krijgt. De lijm is een mengsel van witte houtlijm en water in de verhouding één op twee (1:2). Ook hier worden een paar druppeltjes afwasmiddel toegevoegd om de oppervlaktespanning te breken. De lijm wordt op de natte ballast gedruppeld met een injectiespuit, pipet of spuitflesje. Als alternatief voor de houtlijm kunt u flexibele lijm van Anita Decor gebruiken. Het rijgeluid is dan iets minder.
Bestand:Info rails ballasten 1 6.jpg
E04.02.06-12
Foto: Huib Maaskant
3.2
Het ballastbed wordt helemaal verzadigd met de verdunde houtlijm. Als u rustig werkt, blijft de ballast netjes op zijn plaats liggen. Het geheel moet 24 uur drogen. Het ballastbed wordt keihard. De schroeven die de rails tijdelijk op hun plaats hielden, kunnen daarna verwijderd worden. Nu begint het meest vervelende klusje. Met een scherp mesje worden alle korreltjes weggeschraapt die op plaatsen zitten waar ze niet thuishoren.
4.
Afwerking
Bestand:Info rails ballasten 1 7.jpg
E04.02.06-13
Foto: Huib Maaskant
Tenslotte worden de schroefgaten opgevuld met ballast. U ziet zo helemaal niets meer van de schroeven. De rails worden dus ook in model door de ballast op hun plaats gehouden. De zijkant van de rails worden roestig gemaakt met een streep verf. Daarna wordt het ballastbed verder vervuild met de airbrush.
E04.02.06-14
Foto: Huib Maaskant
Het eindresultaat. Door het airbrushen zijn de bielsen en de ballast meer een geheel geworden. Details als kabelgoten, vrijbalken en wisselmotoren maken het echt af.
Meer informatie:
E04.02.05 - Raillassen en overgangsrail - Vorige | Volgende - E04.02.07 - Proto-normen
