Maatregelen tegen knipperende leds

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom

---

Het probleem van knipperende LED-verlichting

Bij rijtuigen, voorzien van LED-verlichting treed bij het over de baan rijden onherroepelijk geknipper van de verlichting op. Dit wordt veroorzaakt doordat het contact tussen de spoorstaaf en het wiel/de wielen kortstondig verbroken wordt. Bijvoorbeeld door vervuilde rails en/of op het puntstuk van wissels.

Om dat geknipper tegen te gaan kunt u een of meerdere elco's parallel aan de LED's aansluiten. Een elco kan stroom opslaan (net als een accu) en wordt dan ook vaak voor dat doel gebruikt. De bekendste toepassing is het afvlakken van de gelijkgerichte spanning in voedingen ('afvlakken' betekent vermindering van de rimpelspanning) en bij LED-verlichting in rijtuigen (LED-strips) kunnen we de elco gebruiken om het knipperen van de LED's tegen te gaan.

Inschakel-piekstroom begrenzen bij gebruik van elco's als anti-knipper

Afbeelding: 01		Afbeelding: 02
Basisschema anti-knipper-elco		Weerstand R1a toegevoegd
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom		Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

Een elco is prima toepasbaar als anti-knipper voorziening. Wanneer het contact tussen de wielen en de spoorstaven kortstondig onderbroken wordt, neemt de elco (C1 in schema 17) de spanningsvoorziening even over. Wanneer we echter veel rijtuigen op de baan hebben welke allen van een anti-knipper elco voorzien zijn, dan wordt, tijdens het inschakelen van de centrale, de totale inschakelstroom veel te hoog. Wanneer de spanning van de baan af is geweest, zullen de elco's in alle rijtuigen leeg zijn, en zal er bij het inschakelen van de centrale en/of boosters een zeer hoge inschakelstroom gaan lopen. De kans is dan zeer groot dat de beveiliging van de centrale en/of boosters aanspreekt. Om dit te voorkomen is het raadzaam om in elk rijtuig een weerstand van 100 tot 220 Ω tussen de voedingsspanning en de elco te plaatsen (zie R1^a in schema 18). De weerstand begrenst dan de inschakelstroom.
Ook bij LED-strips, welke voorzien zijn van een buffer-elco, kan door het toevoegen van een weerstand in de plusdraad, op deze wijze de inschakelstroompiek verminderd worden. Zie ook: Overbelastingsverschijnselen bij boosters.

Elco's parallel schakelen

Wanneer u (voor de 'anti-knipper') in een rijtuig meer elco-capaciteit, stel 2000 μF i.p.v. 1000 μF, wilt hebben, maar u kunt de grotere 2000 μF-elco niet kwijt in uw rijtuig, dan kunt u twee (kleinere)elco's van 1000 μF parallel schakelen (plus van elco1 aan plus van elco2 en min van elco1 aan min van elco2). De twee elco's samen hebben dan een waarde van 2000 μF.

Let er ook goed op dat u de elco's niet in serie zet, want dan hebt u maar de halve waarde. Dus: parallel = 1000 + 1000 = 2000 μF en in serie = 1000 + 1000 / 2 = 1000 μF!

LET OP

Een elco mag nooit op een wisselspanning (AC) aangesloten worden, anders raakt deze binnen de kortste keren defect, vanwege oververhitting! En een elco mag nooit verkeerd-om op de voedingsspanning aangesloten worden, dat overleeft de elco ook niet!

LET OP

Een elco mag nooit kortgesloten worden, omdat er dan kortstondig een zeer grote stroom gaat lopen! Pas op voor het kortsluiten van een elco. Bij een elco van 100uF kan al een stroom van 20 ampère gaan lopen! Wilt u een snel een elco ontladen, doe dit dan altijd via een weerstand van minimaal 470 ohm, anders bekort u de levensduur van de elco sterk.

---

Goldcaps als anti-knipper

Afbeelding: 03

Goldcaps Type F

Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

De GoldCap is een dubbellaags elektrolytische condensator. Vakterm: ELDC ofwel Electric Double Layer Capacitor. De GoldCaps hebben een maximale werkspanning van 2,3, 2,5, 3,6, 5,5 en 6,3 volt. De dubbellaags condensator is o.a. ook onder de namen PowerCaps, DynaCaps of GreenCaps in de handel.

Het type GoldCaps dat in de modelspoorwereld veel gebruikt wordt, (het F-type, zie foto 03, is eigenlijk ongeschikt als anti-knipper toepassing. Wat is nu het probleem? Dit type GoldCap is gemaakt om langdurig een zeer lage ontlaadstroom (max. 1 milliampère) te leveren voor bv. CMOS geheugenchips. De grote capaciteit lijkt mooi, maar voor ons doel heeft het weinig nut, de spanning zal meteen in elkaar zakken als de ontlaadstroom boven enige milliampère komt. Bij het F-type is de maximale werkspanning 5,5 volt. Wanneer u op de Goldcap 1 LED aansluit zal er een goede werking als anti-knipper zijn. Maar,... wanneer u een LED-strip op de GoldCap aansluit, moeten er behoorlijk wat milliampère (30 tot 100 milliampère.) door de GoldCap geleverd worden, en dat kan de GoldCap niet aan vanwege de interne constructie en daarmee samenhangende hoge interne weerstand. Het F-type bestaat namelijk inwendig al uit twee in serie geschakelde Goldcaps. Een ander nadeel van de GoldCap is, dat hij niet, zoals een echte elco, 'snelgeladen' kan worden. Dit wordt ook weer veroorzaakt door de hoge inwendige weerstand. De GoldCap mag dan ook niet als afvlakelco in voedingen gebruikt worden, omdat hij dan veel te warm wordt! Kortom, bij Ledstrips heeft het F-type, door het trage oplaad- en ontlaadgedrag, geen zin.

---

Meer informatie

Encyclopedie:
Artikel Hoe sluit u LED's aan?
Artikel LED voorschakelweerstand berekenen
Artikel Elco in de Verklarende woordenlijst
Artikel Cursus basis-elektronica	(zie: Cursussen).

Beneluxspoor.net:
Draadje/topic op het forum	over knipperende verlichting.
Draadje/topic op het forum	over verlichting.

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---

[[Categorie: Artikel|Maatregelen tegen knipperende LED's.