Geautomatiseerd rijden

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net

---

Inleiding

Onder geautomatiseerd rijden wordt verstaan dat een computer met daarop een besturingsprogramma de modelbaan controleert en bestuurt. Hierbij is de hele baan volledig geautomatiseerd en de kijker kan zich op één stuk van de baan concentreren, bijvoorbeeld het rangeergedeelte van de modelbaan.

Alles automatiseren

Dat kan, maar hoeft niet. Er is de mogelijkheid om maar een gedeelte van de baan te automatiseren, bijvoorbeeld alleen het schaduwstation, of alleen een pendelbaantje. Uiteraard is het ook mogelijk om de gehele baan te automatiseren, met uitzondering van het station of een rangeerterrein, waarop zelf gerangeerd kan worden met handmatig digitaal rijden.

De mogelijkheden

Er is een aantal mogelijkheden om de modelbaan te automatiseren, maar eigenlijk zijn al die mogelijkheden op hetzelfde principe gebaseerd; de modelbaan wordt in stukken -de zogenaamde 'blokken'- verdeeld en in een blok mag zich maar één trein bevinden.

• Analoog
• Digitaal met een centrale
• Digitaal met een computer

Analoog

Dit is de aloude methode: het stroomloos maken van stukken baan -de blokken- waardoor de treinen stoppen. Dit is helemaal te automatiseren met speciale (eventueel zelfgebouwde) printen en relais-schakelingen. Hierdoor wordt het bijvoorbeeld mogelijk om treinen 'rustig' voor het sein te laten stoppen. Met hoogfrequent systemen is het ook mogelijk om bij stilstaande treinen de verlichting toch te laten branden.

Digitaal

Het stroomloos schakelen van (delen van) de digitale modelbaan is niet verboden, maar is niet de bedoeling. Het is nu juist wel de bedoeling dat er altijd een digitale spanning op de rails, zodat ook bij stilstand van het materieel (locs, treinstellen en/of rijtuigen) de verlichting kan blijven branden. Hierdoor ontstaat een veel realistischer beeld op uw modelbaan.

Er zijn verschillende mogelijkheden om een digitale modelbaan te automatiseren. Bij alle opties moet gebruik worden gemaakt van bezetmelders/terugmelders, anders 'weet' de centrale (of het besturingsprogramma) niet waar een trein zich op de modelbaan bevindt.

Met een centrale

Sommige centrales kunnen zelfstandig een modelbaan besturen. Deze centrales kunnen op de meldingen van de bezet/terugmelders reageren en daarmee de treinenloop aansturen. Wát de digitale centrale precies kan, is afhankelijk van de ingebouwde mogelijkheden. Vaak is er ook een mogelijkheid om de modelbaan aan te sluiten op de computer.

Een overzichtje van centrales die zelfstandig een modelbaan kunnen besturen:

• ECoS II.
• Märklin Central Station.
• Raptor.
• Viessmann Commander.

Digitaal met een computer

Een andere mogelijkheid is om de modelbaan op een computer aan te sluiten. Dan kan met een computerprogramma (de software) de modelbaan worden bestuurd. Daarvoor moet de computer wel via een interface op de centrale en de modelbaan worden aangesloten. Via een seriële/USB of Ethernet-aansluiting, wordt de computer aangesloten op de centrale.

Via computerinterface op de centrale

Een aantal duurdere centrales hebben al een computerinterface ingebouwd. Deze centrales kunnen direct op een computer worden aangesloten. Enkele voorbeelden hiervan zijn:

ESU ECoS 1. ESU ECoS 2. Märklin Central Station. Märklin Central Station II. Uhlenbrock Intellibox Basic.

Met losse computerinterface

Dit is een oplossing voor centrales die geen computeraansluiting hebben. Er komt dan een extra print of kastje bij dat tussen de centrale en de computer komt. Deze oplossing is meestal nodig bij de 'goedkopere' centrales, zoals de Roco/Fleischmann Multimaus. Hiervoor is een, door Karst Drenth ontwikkelde, interface gemaakt, de S88XpressNetLI (zie afbeelding 02).

Afbeelding: 02		Afbeelding: 03
S88XpressNetLI		Uhlenbrock 63120
Bron: www.sleutelspoor.nl		Bron: www.uhlenbrock.de

Een aantal mogelijke oplossingen op een rijtje:

Computer-interface	Protocol	Koppelen met mogelijke centrales
S88XpressNetLI	XpressNet	Roco Multimaus
GenLI	XpressNet	Roco Multimaus/Locmaus
LocoNet-Interface	LocoNet	Centrales met Loconet-aansluiting
Uhlenbrock 63120	LocoNet	Centrales met Loconet-aansluiting

Tabel: 01

Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

RS232C-aansluiting of USB

Moderne computers hebben vaak geen RS232C-aansluiting (een 'com poort') meer, dan kan gebruik gemaakt worden van een 'RS232C naar USB aansluiting'-adapterkabel.

Treinbesturingssoftware

Wanneer met de computer gereden gaat worden, is een programma nodig dat de treinen kan besturen. Het ideale besturingsprogramma regelt dat de treinen volgens een bepaalde 'dienstregeling' kunnen rijden. Door de koppeling van de PC met de modelbaan kan het programma reageren op de bezetmelders/terugmelders. In ieder programma moeten wat zaken gedaan worden:

• een baanplan tekenen;
• bezetmelders/terugmelders koppelen aan het baanplan;
• wisseldecoders te koppelen aan de wissels in het baanplan;
• locs, treinstellen en/of treinen invoeren in de bibliotheek/database van het programma, alsmede de bestemmingen voor de treinen.

Daarna kan er gereden worden. Er zijn diverse programma's verkrijgbaar, van gratis tot zeer dure. Enkele voorbeelden:

• Itrain
• Koploper
• RocRail
• Windigipet

Voor meer informatie zie het artikel Treinbesturingssoftware. Met behulp van deze programma's wordt de computer 'verteld' waar de bezetmelders liggen, hoe de baan er verder nog uitziet en welke locs en/of treinstellen er zijn. Hiermee is de computer in staat om alle locs en/of treinstellen veilig over de modeltreinbaan te sturen.

---

Meer informatie

Encyclopedie:
Artikel Digitale baanbesturing
Artikel Digitale Centrales
Artikel S88XpressNetLI
Artikel Terugmelding	Loconet.
Artikel Treinbesturingssoftware

Externe website:
koploperforum.nl	Voor alle vragen i.v.m. het gebruik van 'Koploper'.
Wiringfordcc.com	Allan Gartner's Wiring for DCC. Website met veel info over DCC.

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---

	Laatste wijziging: 9 mrt 2023 9:52 (CEST)