|
|
Kadee - Magnetisch koppelen en ontkoppelenUit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteurs: Han Zijlstra en Hans van de Burgt
Op het gebied van rollend materieel zijn de verschillen met Europa niet zo schokkend. Ook in de USA worden tweerail en drierail gebruikt. Naast merken als Roco, Märklin, komen we (zonder volledig te zijn) merken tegen als Atlas, AMS, Bachmann, Backwoods en Walthers. Wat het meest opvalt, is dat de Amerikaanse locs en wagens en rijtuigen geen buffers kennen. In plaats daarvan maakt men gebruik van een centrale (automatische) klauwkoppeling die tevens als buffer dienst doet. Een en ander is perfect geïmiteerd door het merk Kadee®. Op Amerikaanse modelspoorwegen staat heel vaak het rangeren centraal. Om gebruik te kunnen maken van bedrijfszekere koppel- en ontkoppelacties, maakt men doorgaans gebruik van imitatie klauwkoppelingen. Een goed voorbeeld daarvan is de Kadee® Magne-Matic® koppeling. Deze imitatie klauwkoppelingen zijn voorzien van een gebogen metalen draad - de "trip pin" - die door middel van een sterk magnetisch veld, onder de sporen, naar buiten getrokken kan worden. Hierdoor laat de klauwbek - "Knuckle"- los. Omdat de klauwbek niet onmiddellijk terugspringt, kan men gedurende enige tijd een duwende rangeerbeweging maken, zonder dat er opnieuw aangekoppeld wordt. Zijn Kadee® Magne-Matic® koppelingen alléén geschikt voor Amerikaans materieel?
Er zijn verschillende typen en modellen beschikbaar, afgestemd op de verschillende voertuigen. Voor het gebruik van Kadee® koppelingen in de NEM-normschacht (en dus geschikt voor materieel van de bekende Europese merken) komen de types #17, #18, #19 en #20 in aanmerking. Jammer genoeg levert Kadee haar nieuwe "Finescale"-koppeling niet in een uitvoering voor de NEM-normschacht. De "knuckle" van deze koppeling is aanzienlijk kleiner dan die van de normale Kadee koppelingen. De Kadee koppelingen zijn, zoals beschreven in het artikel Koppelingen in schaal H0, geen kortkoppelingen. Ze munten echter wel uit in het heel precies aan- en afkoppelen (lees: rangeren). Het advies is dan ook, om dit type koppeling vooral in te zetten voor de locs, goederenwagens, en de eerste, respectievelijk laatste wagen van de treinen die in een vaste stam rijden. In dat geval kunnen we de wagens van de stam onderling koppelen met kortkoppelingen (bijv. Roco, Märklin en/of Fleischmann). Kadee koppelingen met het "delayed-action" (vertraagde actie) ontkoppelsysteem, bieden een maximale vrijheid van handelen en realistisch prototypetreinverkeer, waarbij zo weinig mogelijk ontkoppelaars worden gebruikt. Het is een compleet "hands-off-system" (handenvrij systeem) met zelfs nog meer automatische zaken dan die bij de fullsize spoorwegen (het grootspoor) gebruikt worden. Koppelen en ontkoppelen gebeurt volledig automatisch. De koppelingen kunnen ook ingesteld worden met een "vertraging" waarmee we in staat zijn om wagens of rijtuigen ergens op de modelspoorbaan achter te laten.
Hoe werkt de Kadee koppeling?
Rijdt nu naar voren, de koppelingen staan nu in de zogenaamde "delayed" positie.
Ontkoppelen met Kadee® koppelingen wordt gedaan met een magnetische ontkoppelaar – de "uncoupler". Ontkoppeling vindt plaats wanneer twee wagens boven de "uncoupler" worden geduwd en daar blijven stilstaan. De "trip-pins" zijn iets uit het midden geplaatst zodat, wanneer een paar koppelingen boven een "uncoupler" staat en er speling ontstaat tussen de twee koppelingen, de magnetische kracht van de "uncoupler" de twee pinnen in tegengestelde richting uit elkaar trekt in de richting van de rails, waardoor een opening ontstaat. Daardoor ontkoppelen de wagens.
Wanneer we de wagens uit de buurt van de "uncoupler" duwen of trekken, zal elke koppeling automatisch teruggaan naar zijn centrale positie. Deze operatie staat bekend als "magne-matic"- ontkoppeling, een zeer eenvoudige en betrouwbaar principe. Kadee koppelingen zijn zo ontworpen dat aan twee voorwaarden moet worden voldaan om ze los te koppelen:
Permanente magneten
Elektromagneten
In plaats van het gebruik maken van standaard ontkoppelaars van Kadee, kunnen we ook gebruik maken van zelfbouwmogelijkheden (zie de artikelen Deurmagneet als ontkoppelaar en Ontkoppelaar van David K. Smith). Meer informatie
Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
