Persoonlijke instellingen

Sluitseinen of sluitverlichting: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k (link toeg.)
 
(71 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
−
|Vorige= Rijtuigverlichting (interieurverlichting)
+
|Vorige= Schakeltechnieken voor leds
−
|Volgende= Bovenleiding
+
|Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds
 +
|VorigeMenu= Elektronica analoog
 
|Auteur= Fred Eikelboom
 
|Auteur= Fred Eikelboom
−
|Niveau= Beginner
 
−
|Aantalwoorden= 00000
 
−
|Aantalplaatjes= 10
 
−
|Aantalfilmpjes= 00
 
 
}}
 
}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 
{{Inhoudsopgave||Klein}}
 +
Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor '''sluitseinen of sluitverlichting''' met [[Wat is een led|leds]]. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook [[Woorden - W#Wagen|wagens]] en/of [[Woorden - R#Rijtuig|rijtuigen]] met ingebouwde [[Woorden - S#Sluitsein|sluitverlichting]]. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.
 
=== Schakeling 1 ===
 
=== Schakeling 1 ===
 +
====Sluitsein met toepassing van stroombron====
 +
{{Afbeelding 2 naast elkaar
 +
|Bestand= Sluitlicht01.png
 +
|Bestand2= Sluitlicht02.png
 +
|Grootte= 240px
 +
|Grootte2= 262px
 +
|Volgnummer= 01
 +
|Volgnummer2= 02
 +
|Omschrijving= Schema van het sluitsein met één diode
 +
|Omschrijving2= Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter
 +
|Type= Schema
 +
|Type2= Schema
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 +
|Maker2= Fred Eikelboom
 +
|Positie= Links
 +
|Tussenruimte= 12px
 +
}}
 +
Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel.<br />
 +
De led krijgt zijn voedings[[Woorden - S#Spanning|spanning]] via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van 7 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft.
 +
==== Voeden met gelijkspanning (tweerail) ====
 +
Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de [[Wat is een led|led]] alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = <big><big>+</big></big>). Bij het achteruitrijden (linker rail = <big><big>+</big></big>) zal de led niet branden. [[Woorden - A#Analoog|Analoge]] banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer knop van de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.
  
−
<u>''Sluitsein met toepassing van stroombron''</u>
+
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.<div style="height: 105px;"></div>
 +
De <big><big>~</big></big>-aansluitingen in afbeelding 01 en 02 gaan naar de rails.
 +
==== Voeden met wisselspanning (drierail) ====
 +
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wissel[[Woorden - S#Spanning|spanning]] die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1.
  
−
U wilt op de modeltreinbaan graag dat alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst is. U wilt dan vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting.
+
Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij [[Woorden - A#Analoog|analoge]] banen brandt de [[Wat is een led|led]] minder fel bij lagere rijspanning en bij stilstand is de led uit.
 +
==== Voeden met digitale spanning ====
 +
Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale [[Woorden - S#Spanning|spanning]] afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij [[Woorden - D#Digitaal|"digitaal"]] altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
  
−
 
+
(beschrijving geldt voor afbeelding 2)<br />
−
Voor degenen die kant-en-klare sluitverlichting te duur vinden, is er de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.
+
De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste [[Woorden - P#Polariteit|polariteit]] van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
−
{{Afbeelding
+
==== De werking van de schakeling ====
−
|Bestand= E08-08 Sluitlicht01.PNG
+
De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De [[Woorden - T#Transistor|transistor]]en T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] door de [[Wat is een led|led]] op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling.<br />
 +
In plaats van de standaard 3 mm led is ook een "0805" SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij [[#Meer informatie|"Meer informatie"]]).<br />
 +
De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als [[Elektronica basis#De bruggelijkrichter (brugcel)|bruggelijkrichter]] (zie het artikel [[Elektronica basis]]).
 +
==== Onderdelenlijst Conrad 1 ====
 +
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
 +
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="116" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="90" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="350" |'''Opmerking'''
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Transistor BC547B ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 2 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 155012 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| NPN TO92
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Diode 1N4148 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 162280 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig.
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm. ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 184560 - 8J||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| [[Elektronica basis#De weerstand|Weerstand]] 10k ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1417697 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt (R1 in afbeelding 01 en 02)
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Weerstand 100R ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 405094 - 8J  ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| &frac14; Watt (R2 in afbeelding 01 en 02)
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 470&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 457856 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt.
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Condensator 680p || style="text-align:center; background:#E4E1E1;" |1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 1420290 - 8J||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 50 volt keramisch
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 
|Volgnummer= 01
 
|Volgnummer= 01
−
|Grootte= 600px
 
−
|Type= Schema
 
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
−
|Omschrijving= Schema van het sluitsein
 
 
}}
 
}}
−
 
+
==== Onderdelenlijst Reichelt 1 ====
−
 
+
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
−
Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel.
+
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="116" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="110" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="350" |'''Opmerking'''
−
 
+
|-
−
De LED krijgt zijn voedingsspanning d.m.v. een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 V levert de schakeling een constante stroom van 15 mA aan de LED en maakt het daardoor mogelijk dat de LED een gelijkmatige helderheid heeft (voor informatie over LED's, zie het artikel ''Wat is een LED? bij 'Meer informatie').
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Transistor BC547B ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 2 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| BC 547B ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| NPN TO92
−
 
+
|-
−
 
+
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Diode 1N4148 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 1N 4148 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig.
−
=== De werking bij het voeden met gelijkstroom (Tweerail)===
+
|-
−
(beschrijving geldt voor figuur 1)<br />
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm RT. ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| Led 3MM 2MA RT ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current  
−
Diode D1 zorgt ervoor dat de LED, alleen bij juiste poling van de voedingsspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, brandt. Bij het achteruitrijden zal de LED niet branden. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
+
|-
−
 
+
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| [[Elektronica basis#De weerstand|Weerstand]] 10k ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1/4W 10K ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt
−
(beschrijving geldt voor figuur 2)<br />
+
|-
−
De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de LED, in beide rijrichtingen de juiste spannings-polariteit krijgt, en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Weerstand 100R ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 1/4W 100 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| &frac14; Watt
−
 
 
−
 
 
−
=== De werking bij het voeden met analoge wisselstroom (Drierail) ===
 
−
(beschrijving geldt voor figuur 1)<br />
 
−
Diode D1 richt de wisselspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand gaat de sluitverlichting na een tijdje uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
 
−
 
 
−
(beschrijving geldt voor figuur 2)<br />
 
−
De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting uit, omdat er dan geen spanning op de spoorstaven aanwezig is.
 
−
 
 
−
 
 
−
=== De werking bij het voeden met digitale spanning ===
 
−
(beschrijving geldt voor figuur 1)<br />Diode D1 richt de digitale spanning, welke afkomstig is van de spoorstaven, gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
 
−
 
 
−
(beschrijving geldt voor figuur 2)<br />De diodes D1 t/m D4 richten de spanning (welke afkomstig is van de spoorstaven), gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij 'digitaal' altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.
 
−
 
 
−
 
 
−
=== De werking van de schakeling ===
 
−
De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 be&iuml;nvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de LED af op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling.
 
−
   
 
−
Inplaats van de standaard 3 mm LED kunt u natuurlijk ook gebruikmaken van een '0805' SMD-LED. Wilt u het lastige 'draadjes aan de LED solderen' vermijden, dan kunt u gebruikmaken van kant-en-klare LED's met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij 'Meer informatie').<br />De diodes D1 t/m D4 in figuur 2, fungeren als 'bruggelijkrichter' (zie het artikel ''Elektronica basis bij 'Meer informatie').
 
−
 
 
−
 
 
−
{{Onderdelenlijst begin
 
−
|Breedte= 100%
 
−
|Lijn= Geen
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Transistor BC547B
 
−
|Aantal= 2
 
−
|Artikelcode= 155785
 
−
|Opmerking= NPN TO92
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Diode 1N4148
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 162280
 
−
|Opmerking= Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= LED 3 mm
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 156226
 
−
|Opmerking= Low Current (2mA)
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Weerstand 10K 1/4 Watt
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 403377
 
−
|Opmerking=
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Weerstand 47R 1/4 Watt
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 403091
 
−
|Opmerking=
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Condensator 680 pF, 50 V
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 457329
 
−
|Opmerking= Keramisch
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst einde}}
 
−
<small>
 
−
{|
 
−
|02
 
 
|-
 
|-
−
|Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
+
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 470&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| RAD FC 470 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt.
 
|-
 
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Condensator 680p || style="text-align:center; background:#E4E1E1;" |1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| KERKO-500 680P ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 50 volt keramisch
 
|}
 
|}
−
</small>
+
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 02
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 +
}}
 
----
 
----
−
 
+
Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de "snelbouwmethode" (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden.
−
 
 
 
=== Schakeling 2 ===
 
=== Schakeling 2 ===
−
<u>''Sluitsein voor goederenwagen''</u>
+
==== Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan ====
−
 
 
−
Voor een goederenwagen is de volgende simpele schakeling bedacht: De onderdelen kunt u aan elkaar solderen volgens de 'snelbouwmethode' (zie: foto 04) Voor zo'n simpele schakeling hoeft u geen printje te maken.
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
−
|Bestand= Sluitsein02.gif
+
|Bestand= Sluitsein01.gif
 
|Volgnummer= 03
 
|Volgnummer= 03
 
|Grootte= Klein
 
|Grootte= Klein
Regel 130: Regel 101:
 
|Omschrijving= Schema van het sluitsein
 
|Omschrijving= Schema van het sluitsein
 
}}
 
}}
−
 
+
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig:
−
 
+
==== Onderdelenlijst Conrad 2 ====
−
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd:
+
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
−
{{Onderdelenlijst begin
+
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="168" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="90" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="305" |'''Opmerking'''
−
|Breedte= 100%
+
|-
−
|Lijn= Geen
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Spanningsregelaar 78L05 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 183024 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| TO92
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bruggelijkrichter B40C1500 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 1501433 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| (of vier diodes 1N4148).
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Elco 2200&mu;F ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 445252 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 35 volt radiaal 
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 10&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 481726 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220&mu;F.
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm. ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 184560 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| [[Elektronica basis#De weerstand|Weerstand]] 330 &Omega; ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 405191 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 03
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 
}}
 
}}
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
+
==== Onderdelenlijst Reichelt 2 ====
−
|Leverancier= Conrad
+
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
−
|Omschrijving= Bruggelijkrichter B40C1500
+
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="175" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="110" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="305" |'''Opmerking'''
−
|Aantal= 1
+
|-
−
|Artikelcode= 501433
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Spanningsregelaar 78L05 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| &micro;A 78L05 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| TO92
−
|Opmerking= (of vier diodes 1N4148)
+
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bruggelijkrichter B140C1500 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | B140C1500RUND ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| (of vier diodes 1N4148).
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Elco 2200&mu;F ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| RAD FR 2.200/35 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 35 volt radiaal
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 10&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| TANTAL 10/16 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220&mu;F.
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| Led 3MM 2MA RT ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| [[Elektronica basis#De weerstand|Weerstand]] 330 &Omega; || style="text-align:center; background:#D1D1E1;" |1 || style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1/4W 330 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 04
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 
}}
 
}}
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
+
==== De spanningsregelaar voor toepassing op een analoge baan ====
−
|Leverancier= Conrad
+
Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werk[[Woorden - S#Spanning|spanning]] van de [[Elektronica basis#De elco|elco]] bij een analoge baan na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. De 78L05 heeft een zogenaamde TO92 behuizing (zie [[Sluitseinen of sluitverlichting#De spanningsregelaar voor toepassing op een digitale baan|afbeelding]] 05). Voor de spanningsregelaar kan, voor de [[Woorden - A#Analoog|"analoge"]] versie, elk 5 volt-type met een uitgangs[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van 100 mA (of hoger) gebruikt worden.<div style="height: 1px;"></div>
−
|Omschrijving= Elco 2200 &micro;F/63V
+
----
−
|Aantal= 1
+
=== Schakeling 3 ===
−
|Artikelcode= 445252
+
====Sluitsein voor goederenwagen op een digitale baan====
−
|Opmerking= Radiaal
+
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Sluitsein02.gif
 +
|Volgnummer= 04
 +
|Grootte= Klein
 +
|Type= Schema
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 +
|Omschrijving= Schema van het sluitsein
 +
}}De <big><big>~</big></big>-aansluitingen in afbeelding 04 gaan naar de rails.<br>
 +
Voor het [[Woorden - S#Sluitsein|sluitsein]] zijn de volgende onderdelen benodigd:
 +
==== Onderdelenlijst Conrad 3 ====
 +
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
 +
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="168" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="90" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="305" |'''Opmerking'''
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Spanningsregelaar 78L12 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 183059 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| TO92
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bruggelijkrichter B40C1500 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 501433 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| (of vier diodes 1N4148).
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Elco 2200&mu;F ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 445252 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 35 volt radiaal 
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 10&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 481726 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220&mu;F.
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm. ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 184560 - 8J ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current
 +
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Conrad ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| 560 &Omega; ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1417655 - 8J ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 05
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 
}}
 
}}
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
+
==== Onderdelenlijst Reichelt 3 ====
−
|Leverancier= Conrad
+
{| class="wikitable" "style="text-align:left;"
−
|Omschrijving= Elco 10 &micro;F/16V Tantaal
+
!style="text-align:center; background:#D1D1E1;" width="80" |'''Leverancier'''|| style="background:#D1D1E1;" width="175" |'''Omschrijving'''||style="background:#D1D1E1;" width="51" |'''Aantal'''||style="background:#D1D1E1;" width="110" | '''Artikelcode''' ||style="background:#D1D1E1;" width="305" |'''Opmerking'''
−
|Aantal= 1
+
|-
−
|Artikelcode= 481726
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Spanningsregelaar 78L12 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| &micro;A 78L12 ACPK ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| TO92
−
|Opmerking= standaard Elco mag ook
+
|-
−
}}
+
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Bruggelijkrichter B140C1500 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | B140C1500RUND ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| (of vier diodes 1N4148).
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
+
|-
−
|Leverancier= Conrad
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Elco 2200&mu;F ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 || style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| RAD FR 2.200/35 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| 35 volt radiaal
−
|Omschrijving= LED 3 mm
+
|-
−
|Aantal= 1
+
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Elco 10&mu;F ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| TANTAL 10/16 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220&mu;F.
−
|Artikelcode= 156226
 
−
|Opmerking= Low Current (2mA)
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Weerstand 560R 1/4 Watt
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 403229
 
−
|Opmerking=  
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst onderdeel
 
−
|Leverancier= Conrad
 
−
|Omschrijving= Spanningsregelaar 78L12
 
−
|Aantal= 1
 
−
|Artikelcode= 183059
 
−
|Opmerking=  
 
−
}}
 
−
{{Onderdelenlijst einde}}
 
−
<small>
 
−
{|
 
−
|04
 
 
|-
 
|-
−
|Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom
+
|style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Led 3 mm||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| 1 ||style="text-align:center; background:#E4E1E1;"| Led 3MM 2MA RT ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Low Current
 
|-
 
|-
 +
|style="text-align:left; background:#D1D1E1;" | Reichelt ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| [[Elektronica basis#De weerstand|Weerstand]] 560 &Omega; || style="text-align:center; background:#D1D1E1;" |1 || style="text-align:center; background:#D1D1E1;"| 1/4W 560 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| &frac14; Watt
 
|}
 
|}
−
</small>
+
{{Tabelonderschrift
−
 
+
|Volgnummer= 06
−
(voor de spanningsregelaar kan elk 12 V-type, met een max. uitgangsstroom van 100 mA gebruikt worden)
+
|Maker= Fred Eikelboom
−
 
+
}}
 +
{{Afbeelding
 +
|Bestand= Aansluiting-spanningsregelaar-01.gif
 +
|Volgnummer= 05
 +
|Grootte= Zeer klein
 +
|Type= Tekening
 +
|Omschrijving= De aansluitingen van de spanningsregelaar
 +
|Maker= Fred Eikelboom
 +
|Positie= Links
 +
|Tekst= Rechts
 +
}}
 +
Uitleg bij afbeelding 05.
  
−
Verder is benodigd:
+
Op aansluiting "in" wordt de (plus)spanning vanaf de gelijkrichter aangesloten.
−
* Wattenstaafje met doorzichtig buisje
 
  
 +
Op aansluiting "uit" staat de geregelde (gestabiliseerde) spanning (de plus).
  
 +
De "massa" aansluiting is gemeenschappelijk.<div style="height: 155px;"></div>
 +
==== De spanningsregelaar voor toepassing op een digitale baan ====
 +
Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werk[[Woorden - S#Spanning|spanning]] van de [[Elektronica basis#De elco|elco]] na de regelaar op een digitale baan maar 25 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen iets groter dan bij de analoge versie. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk.
 +
De 78L12 heeft een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). Voor de "digitale" versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangs[[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] van 100 mA (of hoger) gebruikt worden. 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein03.gif
 
|Bestand= Sluitsein03.gif
−
|Volgnummer= 05
+
|Volgnummer= 06
 
|Grootte= 300px
 
|Grootte= 300px
−
|Maker= Fred Eikelboom
 
 
|Omschrijving= Onderdelen in de wagen geplaatst
 
|Omschrijving= Onderdelen in de wagen geplaatst
 +
|Maker= Fred Eikelboom<br /><br /><!--br's dienen om lege ruimte onder het plaatje te maken-->
 +
|Positie= Links
 
}}
 
}}
−
 
+
Verder is benodigd:<br />
−
 
+
{| style= "width: 850px; height: 110px; frontcolor="black"; border="0"
−
Een paar stukjes schuimplastic ertussen doen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de LED + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto maar even weggelaten, zie foto 05).  
+
|-
 +
| <ul style= "list-style-type: square;"><li></li></ul> || Wattenstaafje met doorzichtig buisje.
 +
|}<div style="height: 144px;"></div>
 +
=== Inbouw in de wagen ===
 +
Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de [[Wat is een led|led]] + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein04.gif
 
|Bestand= Sluitsein04.gif
−
|Volgnummer= 06
+
|Volgnummer= 07
 
|Grootte= 150px
 
|Grootte= 150px
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Omschrijving= Omgebouwd wattenstaafje
 
|Omschrijving= Omgebouwd wattenstaafje
 +
|Positie= Rechts
 
}}
 
}}
−
 
+
Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een "behuizing" voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.
−
 
 
−
Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie: foto 06). Het stukje wattenstaaf-buis geleidt zeer goed het licht van de LED via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de LED.<br />
 
−
Van een stukje rubber wordt een 'behuizing' voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, lijmt u midden-boven, aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen, en iets uitvijlen, zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de LED doen dat ongeveer drie mm boven de LED uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de LED zit. Maak de LED niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein05.gif
 
|Bestand= Sluitsein05.gif
−
|Volgnummer= 07
+
|Volgnummer= 08
 
|Grootte= 150px
 
|Grootte= 150px
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Omschrijving= Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers
 
|Omschrijving= Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers
 +
|Positie= Links
 
}}
 
}}
 +
Stukje [[Woorden - P#Printplaat|printplaat]] passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de [[Elektronica basis#De bruggelijkrichter (brugcel)|bruggelijkrichter]] solderen. Daarna het aansluitdraadje van de [[Elektronica basis#De weerstand|weerstand]] zodanig verbuigen dat het kopje van de [[Wat is een led|led]] vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.
  
−
 
+
Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers gemaakt. Aan de ene kant de [[Woorden - S#Sleepcontact|sleepcontact]]en haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).
−
Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen, en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 07) naar binnen voeren en de draden aan de gelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de LED vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.  
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein06.gif
 
|Bestand= Sluitsein06.gif
−
|Volgnummer= 08
+
|Volgnummer= 09
 
|Grootte= 300px
 
|Grootte= 300px
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Omschrijving= De stroomafnemers, gereed voor montage
 
|Omschrijving= De stroomafnemers, gereed voor montage
 +
|Positie= Rechts
 
}}
 
}}
−
 
+
Daarna de [[Woorden - S#Sleepcontact|sleepcontact]]en op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een "derde handje" gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om het sleepcontact even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).<div style="height: 20px;"></div>
−
 
 
−
Van fosforbronsdraad (of messingdraad) met een diameter van 0,3 mm maakt u een viertal stroomafnemers. Aan de ene kant de stroomafnemer haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie: foto 08).  
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein07.gif
 
|Bestand= Sluitsein07.gif
−
|Volgnummer= 09
+
|Volgnummer= 10
 
|Grootte= Klein
 
|Grootte= Klein
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Omschrijving= Het solderen van de stroomafnemers  
 
|Omschrijving= Het solderen van de stroomafnemers  
 +
|Positie= Links
 
}}
 
}}
−
 
−
 
−
Daarna de stroomafnemers op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een 'derde handje' gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer &eacute;&eacute;n mm doorsnede om de stroomafnemer even vast te klemmen tegen de print. Zo hebt u twee handen vrij voor het solderen (zie foto 09).
 
 
{{Afbeelding
 
{{Afbeelding
 
|Bestand= Sluitsein08.gif
 
|Bestand= Sluitsein08.gif
−
|Volgnummer= 10
+
|Volgnummer= 11
 
|Grootte= 250px
 
|Grootte= 250px
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Maker= Fred Eikelboom
 
|Omschrijving= Het sluitsein in actie
 
|Omschrijving= Het sluitsein in actie
 +
|Positie= Rechts
 
}}
 
}}
 +
Nu de [[Woorden - S#Sleepcontact|sleepcontact]]en bij de wielen afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken en stel deze zonodig bij.<br />
 +
Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima [[Woorden - S#Sluitsein|sluitsein]] verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de [[Wat is een led|led]] nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de [[Woorden - A#Analoog|"analoge"]] versie is de nabrandtijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel [[Woorden - S#Spanning|spanning]] er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de [[Elektronica basis#De elco|elco]] worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's [[Woorden - P#Parallel|parallel]] geschakeld.
  
−
 
+
''Tip:''<br>
−
Nu de stroomafnemers afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Tip: controleer ook even of bij zijdelingse beweging van de assen, of de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken.<br />
+
Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]afnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de [https://natuurkundeuitgelegd.nl/videolessen.php?video=resonantieeigentrilling resonantiefrequentie] van de [[Woorden - S#Sleepcontact|sleepcontact]]en en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een minimale hoeveelheid [http://www.ambersil.com/wwwcrc/tds/TKC1%20COCLEAN390.PDF contactspray] op de binnenkant van de wielen aangebracht worden.
−
U heeft met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje een prima sluitsein verkregen (zie foto 10). De LED blijft, nadat de spanning van de rails gehaald, nog meer dan twee minuten branden.
 
−
Wilt u een nog langere brandtijd, dan kunt u de waarde van de Elco verhogen, of indien er voldoende ruimte aanwezig is, twee Elco's parallel schakelen.
 
−
 
 
−
<u>''Tip:''</u>
 
−
 
 
−
Mocht u tijdens het proefrijden (of naderhand), last hebben van piepende stroomafnemers, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (w&eacute;l zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de stroomafnemers, en is het geluid een stuk minder, of is zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een <u>heel klein beetje</u> contactspray (verkrijgbaar in de elektronicawinkel en o.a. bij Conrad) op de binnenkant van de wielen aangebracht worden.
 
−
 
 
−
 
 
 
{{Linkssectie begin
 
{{Linkssectie begin
 
|Box= AlleenInfo
 
|Box= AlleenInfo
Regel 272: Regel 288:
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= E16.01 - Elektronica basis
+
|Link= Binnenverlichting voor rijtuigen
 +
|Linknaam= Binnenverlichting voor rijtuigen
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Link= Elektronica basis
 
|Linknaam= Elektronica basis
 
|Linknaam= Elektronica basis
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= E16.02.04 - Hoe sluit u LED's aan?
+
|Link= Het aansluiten van leds
−
|Linknaam= Hoe sluit u LED's aan?
+
|Linknaam= Het aansluiten van leds
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= E16.02.02 - LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Link= Minimale led serieweerstand berekenen
−
|Linknaam= LED voorschakelweerstand berekenen
+
|Linknaam= Minimale led serieweerstand berekenen
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
Regel 288: Regel 308:
 
}}
 
}}
 
{{Link intern
 
{{Link intern
−
|Link= E16.02.03 - Wat is een LED?
+
|Link= Wat is een led
−
|Linknaam= Wat is een LED?
+
|Linknaam= Wat is een led
 
}}
 
}}
 
{{Linkssectie scheiding}}
 
{{Linkssectie scheiding}}
 
{{Linkssectie tussenkop
 
{{Linkssectie tussenkop
−
|Koptekst= Externe website:
+
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Conrad-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 1 <!-- conrad -->
 +
|ExtraInfo= Onderdelen.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 170 <!-- reichelt -->
 +
|ExtraInfo= Onderdelen.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 178 <!-- wetronic -->
 +
|ExtraInfo= SMD-leds met aangesoldeerde draden.
 
}}
 
}}
−
{{Link conrad}}
 
 
{{Linkssectie einde}}
 
{{Linkssectie einde}}
−
 
−
 
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
−
|Vorige= Rijtuigverlichting (interieurverlichting)
+
|Vorige= Schakeltechnieken voor leds
−
|Volgende= Bovenleiding
+
|Volgende= Universele knipper en flitserprint voor leds
−
|VorigeMenu= Seinen, overwegen en verlichting
+
|VorigeMenu= Elektronica analoog
−
}}
+
}} {| width= "100%"
 +
|- valign= "top"
 +
! scope= "row" width="70%" |
 +
| <small>Laatste wijziging: 2 feb 2025 10:23 (CET)</small>
 +
|}
 
[[Categorie: Alles|S]]
 
[[Categorie: Alles|S]]
−
[[Categorie: Artikel|Sluitseinen (Sluitverlichting)]]
+
[[Categorie: Artikel|Sluitseinen of sluitverlichting]]
 
[[Categorie: Bedrading|S]]
 
[[Categorie: Bedrading|S]]
 
[[Categorie: Elektronica|S]]
 
[[Categorie: Elektronica|S]]
−
[[Categorie: LED|S]]
+
[[Categorie: Elektronica analoog|S]]
 +
[[Categorie: Elektronica digitaal|S]]
 +
[[Categorie: Led|S]]
 
[[Categorie: Materieel|S]]
 
[[Categorie: Materieel|S]]
 
[[Categorie: Praktijk|S]]
 
[[Categorie: Praktijk|S]]
 +
[[Categorie: Seinen|S]]
 +
[[Categorie: Stroombron|S]]
 
[[Categorie: Technieken|S]]
 
[[Categorie: Technieken|S]]
 +
[[Categorie: Verlichting|S]]
 
[[Categorie: Fred Eikelboom|S]]
 
[[Categorie: Fred Eikelboom|S]]

Huidige versie van 2 feb 2025 om 11:24

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom

Dit artikel geeft een aantal schakelingen voor sluitseinen of sluitverlichting met leds. Op een modelbaan wordt alles zo natuurgetrouw mogelijk nagebootst, vanzelfsprekend ook wagens en/of rijtuigen met ingebouwde sluitverlichting. Kant-en-klare sluitverlichting is soms duur, maar er is ook de mogelijkheid om de sluitverlichting zelf te bouwen.

Schakeling 1

Sluitsein met toepassing van stroombron

Sluitlicht01.png Sluitlicht02.png
Afbeelding: 01 Afbeelding: 02
Schema van het sluitsein met één diode Schema van het sluitsein met bruggelijkrichter
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

Deze eenvoudige schakeling past door het bescheiden aantal onderdelen in schaal H0 rijtuigen, maar ook in TT en N-materieel.
De led krijgt zijn voedingsspanning via een eenvoudig stukje elektronica. Bij een voedingsspanning van 4 tot 30 volt levert de schakeling een constante stroom van 7 mA aan de led en maakt het daardoor mogelijk dat de led een gelijkmatige helderheid heeft.

Voeden met gelijkspanning (tweerail)

Zie afbeelding 1. Diode D1 zorgt ervoor dat de led alleen brandt bij juiste poling van de voedingsspanning afkomstig van de spoorstaven (in rijrichting gezien: rechter rail = +). Bij het achteruitrijden (linker rail = +) zal de led niet branden. Analoge banen hebben het nadeel dat de led minder fel zal gaan branden wanneer knop van de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.

Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 zorgen ervoor dat de led in beide rijrichtingen de juiste polariteit krijgt en dus in beide rijrichtingen brandt. Bij analoge banen zal de led minder fel zal gaan branden wanneer de rijregelaar teruggedraaid wordt en bij stilstand is de led uit.

De ~-aansluitingen in afbeelding 01 en 02 gaan naar de rails.

Voeden met wisselspanning (drierail)

Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de wisselspanning die afkomstig is van de spoorstaven enkelfasig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1.

Zie afbeelding 2. De diodes D1 t/m D4 richten de wisselspanning afkomstig van de spoorstaven dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij analoge banen brandt de led minder fel bij lagere rijspanning en bij stilstand is de led uit.

Voeden met digitale spanning

Zie afbeelding 1. Diode D1 richt de digitale spanning afkomstig is van de spoorstaven enkelzijdig gelijk en zorgt daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.

(beschrijving geldt voor afbeelding 2)
De diodes D1 t/m D4 richten de spanning dubbelzijdig gelijk en zorgen daarmee voor de juiste polariteit van de voedingsspanning op het knooppunt D1-R1-T1. Bij stilstand is de sluitverlichting aan, omdat bij "digitaal" altijd spanning op de spoorstaven aanwezig is.

De werking van de schakeling

De schakeling bestaat uit een zogenaamde stroombron. De transistoren T1 en T2 beïnvloeden elkaar onderling en regelen daarmee de stroom door de led op een gemiddelde stroom van 15 mA. De condensator dient ter ontstoring en zorgt tevens voor een soepel regelgedrag van de schakeling.
In plaats van de standaard 3 mm led is ook een "0805" SMD-led te gebruiken. Deze zijn er ook als kant-en-klare leds met aangesoldeerde draden van 24 cm lengte (zie link hieronder bij "Meer informatie").
De diodes D1 t/m D4 in afbeelding 2, fungeren als bruggelijkrichter (zie het artikel Elektronica basis).

Onderdelenlijst Conrad 1

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Conrad Transistor BC547B 2 155012 - 8J NPN TO92
Conrad Diode 1N4148 1 162280 - 8J Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig.
Conrad Led 3 mm. 1 184560 - 8J Low Current
Conrad Weerstand 10k 1 1417697 - 8J ¼ Watt (R1 in afbeelding 01 en 02)
Conrad Weerstand 100R 1 405094 - 8J ¼ Watt (R2 in afbeelding 01 en 02)
Conrad Elco 470μF 1 457856 - 8J Bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt.
Conrad Condensator 680p 1 1420290 - 8J 50 volt keramisch
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Onderdelenlijst Reichelt 1

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Reichelt Transistor BC547B 2 BC 547B NPN TO92
Reichelt Diode 1N4148 1 1N 4148 Bij schema in fig. 2 zijn vier stuks nodig.
Reichelt Led 3 mm RT. 1 Led 3MM 2MA RT Low Current
Reichelt Weerstand 10k 1 1/4W 10K ¼ Watt
Reichelt Weerstand 100R 1 1/4W 100 ¼ Watt
Reichelt Elco 470μF 1 RAD FC 470 Bij een digitale baan 35 volt. Bij een analoge baan 25 volt.
Reichelt Condensator 680p 1 KERKO-500 680P 50 volt keramisch
Tabel: 02
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Voor een goederenwagen zijn de volgende simpele schakelingen bedacht (zie afbeeldingen 03 en 04). De onderdelen kunnen aan elkaar gesoldeerd worden volgens de "snelbouwmethode" (zie foto 06) Voor zo'n simpele schakeling hoeft geen printje gemaakt te worden.

Schakeling 2

Sluitsein voor goederenwagen op een analoge baan

Sluitsein01.gif
Afbeelding: 03
Schema van het sluitsein
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen nodig:

Onderdelenlijst Conrad 2

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Conrad Spanningsregelaar 78L05 1 183024 - 8J TO92
Conrad Bruggelijkrichter B40C1500 1 1501433 - 8J (of vier diodes 1N4148).
Conrad Elco 2200μF 1 445252 - 8J 35 volt radiaal
Conrad Elco 10μF 1 481726 - 8J 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
Conrad Led 3 mm. 1 184560 - 8J Low Current
Conrad Weerstand 330 Ω 1 405191 - 8J ¼ Watt
Tabel: 03
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Onderdelenlijst Reichelt 2

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Reichelt Spanningsregelaar 78L05 1 µA 78L05 TO92
Reichelt Bruggelijkrichter B140C1500 1 B140C1500RUND (of vier diodes 1N4148).
Reichelt Elco 2200μF 1 RAD FR 2.200/35 35 volt radiaal
Reichelt Elco 10μF 1 TANTAL 10/16 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
Reichelt Led 3 mm 1 Led 3MM 2MA RT Low Current
Reichelt Weerstand 330 Ω 1 1/4W 330 ¼ Watt
Tabel: 04
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

De spanningsregelaar voor toepassing op een analoge baan

Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco bij een analoge baan na de regelaar maar 16 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen een stuk kleiner. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. De 78L05 heeft een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). Voor de spanningsregelaar kan, voor de "analoge" versie, elk 5 volt-type met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden.

Schakeling 3

Sluitsein voor goederenwagen op een digitale baan

Sluitsein02.gif
Afbeelding: 04
Schema van het sluitsein
Schema gemaakt door: Fred Eikelboom

De ~-aansluitingen in afbeelding 04 gaan naar de rails.
Voor het sluitsein zijn de volgende onderdelen benodigd:

Onderdelenlijst Conrad 3

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Conrad Spanningsregelaar 78L12 1 183059 - 8J TO92
Conrad Bruggelijkrichter B40C1500 1 501433 - 8J (of vier diodes 1N4148).
Conrad Elco 2200μF 1 445252 - 8J 35 volt radiaal
Conrad Elco 10μF 1 481726 - 8J 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
Conrad Led 3 mm. 1 184560 - 8J Low Current
Conrad 560 Ω 1 1417655 - 8J ¼ Watt
Tabel: 05
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom

Onderdelenlijst Reichelt 3

Leverancier Omschrijving Aantal Artikelcode Opmerking
Reichelt Spanningsregelaar 78L12 1 µA 78L12 ACPK TO92
Reichelt Bruggelijkrichter B140C1500 1 B140C1500RUND (of vier diodes 1N4148).
Reichelt Elco 2200μF 1 RAD FR 2.200/35 35 volt radiaal
Reichelt Elco 10μF 1 TANTAL 10/16 16 volt tantaal-elco. Of een standaard elco 220μF.
Reichelt Led 3 mm 1 Led 3MM 2MA RT Low Current
Reichelt Weerstand 560 Ω 1 1/4W 560 ¼ Watt
Tabel: 06
Tabel gemaakt door: Fred Eikelboom


Aansluiting-spanningsregelaar-01.gif
Afbeelding: 05
De aansluitingen van de spanningsregelaar
Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Uitleg bij afbeelding 05.

Op aansluiting "in" wordt de (plus)spanning vanaf de gelijkrichter aangesloten.

Op aansluiting "uit" staat de geregelde (gestabiliseerde) spanning (de plus).

De "massa" aansluiting is gemeenschappelijk.

De spanningsregelaar voor toepassing op een digitale baan

Het grote voordeel van het gebruik van een spanningsregelaar is dat de werkspanning van de elco na de regelaar op een digitale baan maar 25 volt hoeft te zijn. Daarmee zijn ook de afmetingen iets groter dan bij de analoge versie. Bij gebruik van een tantaal-elco is nog minder ruimte noodzakelijk. De 78L12 heeft een zogenaamde TO92 behuizing (zie afbeelding 05). Voor de "digitale" versie, kan elk 12 volt-type, met een uitgangsstroom van 100 mA (of hoger) gebruikt worden.

Sluitsein03.gif
Afbeelding: 06
Onderdelen in de wagen geplaatst
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

Verder is benodigd:

 Wattenstaafje met doorzichtig buisje.

Inbouw in de wagen

Na het aan elkaar solderen van de onderdelen kan het geheel in de wagen geplaatst worden. Plak er een dun stukje schuimplastic onder tegen eventueel rammelen/trillen. Daarna aan de zijkanten een paar stukjes schuimplastic er tussen om de zaak op zijn plaats te houden. Later nog een paar stukjes schuimplastic aan weerszijden van de led + weerstand aanbrengen (dit laatste is voor de foto 06 even weggelaten).

Sluitsein04.gif
Afbeelding: 07
Omgebouwd wattenstaafje
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

Van een wattenstaafje wordt een lichtgeleider gemaakt (zie foto 07). Het wattenstaafbuisje geleidt zeer goed het licht van de led via de spiegelgladde binnenkant. Ook de mantel van de buis geleidt prima het licht van de led. Van een stukje rubber wordt een "behuizing" voor de lamp gemaakt. Het stukje rubber op een stukje hout leggen en met een holpijpje een gaatje in het rubber stansen. Het ronde stukje rubber wat eerst op de plaats van het gaatje zat, komt midden-boven aan de korte zijde op het lamphuis. Daarna op de juiste plaats een gaatje boren (iets kleiner dan de diameter van het wattenstaafbuisje) in de achterwand van de wagen en iets uitvijlen zodat het stukje wattenstaaf-buis er strak in past. Daarna een kort stukje krimpkous om de led doen dat ongeveer drie mm boven de led uitkomt. Het krimpkous wordt met de verfstripper verwarmd, zodat het vrij strak om de led zit. Maak de led niet te heet want dat overleeft deze niet. Aan de voorkant van de krimpkous zit nu een opening waar de wattenstaaflichtgeleider in past.

Sluitsein05.gif
Afbeelding: 08
Printje voor bevestiging v.d. stroomafnemers
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

Stukje printplaat passend maken, zodanig dat het zichzelf in de ruimte onder de wagen klemt. Hieraan twee blanke draden van acht cm lang solderen en deze draden door twee gaatjes in de wagenbodem (zie grootste opening in de metalen plaat, links op foto 08) naar binnen voeren en de draden aan de bruggelijkrichter solderen. Daarna het aansluitdraadje van de weerstand zodanig verbuigen dat het kopje van de led vrij strak tegen de lichtgeleider aandrukt.

Van fosforbrons- of messingdraad met een diameter van 0,3 mm wordt een viertal stroomafnemers gemaakt. Aan de ene kant de sleepcontacten haaks ombuigen op twee mm vanaf het uiteinde, zodat er een haakje ontstaat, dat in een gaatje van de print past. Dit voorkomt dat de stroomafnemer straks tijdens het solderen wegglijd (zie foto 09).

Sluitsein06.gif
Afbeelding: 09
De stroomafnemers, gereed voor montage
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom
Daarna de sleepcontacten op het printje solderen. Tijdens het solderen wordt bij voorkeur een "derde handje" gebruikt, met daarin een stukje koperdraad, van ongeveer 1 mm diameter om het sleepcontact even vast te klemmen tegen de print (zie foto 10).
Sluitsein07.gif
Afbeelding: 10
Het solderen van de stroomafnemers
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom


Sluitsein08.gif
Afbeelding: 11
Het sluitsein in actie
Foto gemaakt door: Fred Eikelboom

Nu de sleepcontacten bij de wielen afstellen (zo weinig mogelijk druk, maar toch een goed contact). Controleer ook of bij zijdelingse beweging van de assen de sleepcontacten nog voldoende tegen de wielen drukken en stel deze zonodig bij.
Met deze toepassing van het wattenstaaf-buisje is een prima sluitsein verkregen (zie foto 11). Bij de digitale versie blijft de led nadat de wagen van de rails gehaald is, nog ongeveer twee minuten branden. Bij de "analoge" versie is de nabrandtijd in hoge mate afhankelijk van hoeveel spanning er op de rails stond op het moment dat de wagen van de rails gehaald werd. Voor een nog langere brandtijd kan de waarde van de elco worden verhoogd, eventueel als er onvoldoende ruimte aanwezig is, met twee elco's parallel geschakeld.

Tip:
Mocht tijdens het proefrijden (of naderhand), blijken dat de stroomafnemers piepen, doe dan een stukje isolatiemantel van een draadje om de stroomafnemers en zet dit aan de printzijde vast met een heel klein druppeltje lijm (wel zorgen dat het gedeelte dat tegen het wiel aan komt, nog vrij blijft). Door de grotere massa van het geheel (draadje + mantel) verandert de resonantiefrequentie van de sleepcontacten en is het geluid een stuk minder of zelfs niet meer waarneembaar. Ook kan er, met behulp van een wattenstaafje, een minimale hoeveelheid contactspray op de binnenkant van de wielen aangebracht worden.

Meer informatie

Encyclopedie:
Externe websites:
Onderdelen.
Onderdelen.
SMD-leds met aangesoldeerde draden.


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 2 feb 2025 10:23 (CET)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.eu/index.php?title=Sluitseinen_of_sluitverlichting&oldid=53721"