Persoonlijke instellingen

Inleiding locdecoders: verschil tussen versies

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Ga naar: navigatie, zoeken
k
k (plakfoutje)
 
(115 tussenliggende versies door 4 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
 
{{Koptekst
 
{{Koptekst
|Vorige= E10.16 - Dubbeltractie rijden
+
|Vorige= Locdecoders
|Volgende= E10.17.01 - Protocol DCC
+
|Volgende= NEM651
|Auteur= Ronald Koerts
+
|VorigeMenu= Locdecoders
|Niveau= Gevorderde
+
|Auteur= Redactie
|Aantalwoorden= 00000
 
|Aantalplaatjes= 04
 
|Aantalfilmpjes= 00
 
 
}}
 
}}
{{Inhoudsopgave|Links|Klein}}
+
{{Inhoudsopgave||Klein}}
=== Inleiding ===
+
Dit artikel is een '''inleiding locdecoders''', waarin het aansluiten en instellen van een locdecoder globaal wordt uitgelegd. In het artikel [[Uitleg digitaal]] is al aangegeven dat bij digitaal rijden een [[Woorden - D#Locdecoder|locdecoder]] nodig is in elke locomotief en/of treinstel. Locdecoders zijn slimme apparaten en fabrikanten slagen er steeds in om ze nog slimmer en sneller te maken zodat er steeds meer mogelijkheden beschikbaar komen.
Een Digitale modelbaan is eigenlijk één groot netwerk, waarbij de verschillende onderdelen met elkaar communiceren oftewel 'praten'. Het communiceren gaat volgens bepaalde 'talen', ook wel protocollen genoemd. Nu is het communiceren niet moeilijk wanneer je, als fabrikant voor je eigen producten, een eigen taal c.q. protocol afspreekt. De producten van die fabrikant kunnen dan onderling met elkaar communiceren.
+
=== Functieaansluitingen ===
 +
Zoals te zien is in de specifieke pagina's over de [[Woorden - C#Connector|connectoren]], neemt naarmate de connector groter wordt, ook het aantal extra "functieaansluitingen" toe. Deze aansluitingen; AUX1, AUX2 enzovoort, zijn noodzakelijk om bepaalde mogelijkheden toe te voegen aan het model, zoals een zwaailamp, rookgenerator, rangeersein, elektrische ontkoppeling en/of cabineverlichting. ("AUX" is de afkorting van "auxiliary", ofwel reserve- of hulpaansluiting)
  
Het wordt echter moeilijker wanneer ook andere fabrikanten met de producten van die ene fabrikant moeten gaan communiceren. Dan moet het protocol (ofwel de taal) wel vrij verkrijgbaar zijn, zodat de andere fabrikant het protocol kan toepassen. Een aantal fabrikanten heeft zijn protocol vrijgegeven en een aantal protocollen zijn daarom ook een standaard geworden.
+
De meeste achtpolige locdecoders beschikken over een AUX2 aansluiting. Deze wordt aangeboden als een paarse losse draad, die alleen aan de locdecoder verbonden is. Deze is in principe vrij aan te sluiten op iets wat geschakeld moet worden. Eventueel wel met (serie)weerstanden of een schakeltransistor, maar dat is afhankelijk van de toepassing. Bij [[Woorden - L#LED.|leds]] moeten er altijd [[Woorden - S#Serieweerstand|serieweerstanden]] of een stroombron gebruikt worden, anders gaan ze meteen stuk doordat er een te grote [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]] door de led loopt.
 
+
=== Connectoren ===
 
+
Er zijn verschillende typen [[Woorden - C#Connector|connectoren]] in omloop voor het aansluiten van de locdecoders:
=== Verscheidenheid ===
+
<gallery widths=180px>
Naast de verschillende protocollen, oftewel talen, is er ook nog verschil in het gebruik van het protocol. Een aantal protocollen zijn speciaal opgezet voor het communiceren van een Digitale centrale met een locdecoder en de wissel- en seindecoders. Dit zijn 'baanbesturingsprotocollen'.
+
Bestand:DigitaalNEM651.jpg|6 pins [[NEM651]]
 
+
Bestand:DigitaalNEM652.jpg|8 pins [[NEM652 en NEM654|NEM652]]
Er zijn ook protocollen die communicatie tussen de verschillende onderdelen onder de baan mogelijk maken. Dat kunnen versterkers, wissel- en seindecoders, maar ook handregelaars zijn. Dit zijn dan 'netwerkprotocollen'.
+
Bestand:Digitaal_NEM658.gif|8, 12, 16 of 22 pins [[NEM658]] (PluX connector) Klik op afbeelding om te vergroten.
 
+
Bestand:Digitaal21MTC.jpg|21 pins [[NEM660]] (21 MTC)
Voor de communicatie tussen de Digitale centrale en de Computer bestaan ook een aantal protocollen, deze worden dan 'Interfaceprotocollen' genoemd.
+
</gallery><small>
 
+
{|
De scheiding tussen de verschillende types protocollen is zeer klein. De netwerkprotocollen en interfaceprotocollen lopen door elkaar heen (overlappen elkaar gedeeltelijk). Een aantal protocollen worden zowel gebruikt als netwerk-, en als interfaceprotocol.
+
|Afbeelding 01 t/m 04
 
 
Er zijn dus verschillende protocollen onder te verdelen in:
 
 
 
{| class= "wikitable"
 
|
 
* '''Baanbesturingsprotocollen'''
 
| Communicatie tussen Digitale centrale en Locdecoders, wisseldecoders en seindecoders
 
 
|-
 
|-
|
+
|De diverse NEM-connectors
* '''Netwerkprotocollen'''
 
| Communicatie tussen Digitale centrale en Terugmelders/bezetmelders en wisseldecoders
 
 
|-
 
|-
|
 
* '''Interfaceprotocollen'''
 
| Voor de communicatie tussen de Digitale centrale en de Computer
 
 
|}
 
|}
<small>
+
</small>
 +
<gallery widths=160px>
 +
Bestand:DigitaalNEM662-01.png|18 pins [[NEM662]] (Next18)
 +
Bestand:E24-RCD-124-01.png|24 pins [[E24 Next28]]
 +
Bestand:FX35-RCD-135-01.png|35 pins [[FX35]]
 +
</gallery><small>
 
{|
 
{|
|E10.17-01
+
|Afbeelding 05, 06 en 07
 +
|-
 +
|NEM662 (Next18)-connector, E24 / Next28-connector en FX35-connector
 
|-
 
|-
|Tabel gemaakt door: Ronald Koerts
+
|}
|}</small>
+
</small>
 +
=== Configureerbare variabele (CV)===
 +
"Programmeren" van een locdecoder is niets anders dan een waarde toekennen aan een geheugenplaats, een [[Woorden - C#CV.|CV]], in het geheugen van een locdecoder. Het in de locdecoder vast opgeslagen programma (de [[Woorden - F#Firmware|firmware]]) leest de waarden van de variabelen en laat de loc daarmee doen wat deze moet doen. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, wordt bij dit "[[Woorden - P#Programmeren|programmeren]]" het in de locdecoder opgeslagen [[Woorden - P#Programma|programma]] '''niet''' gewijzigd.
  
 +
De CV's zijn genormaliseerd en bepaalde CV's zijn standaard voor elke [[Woorden - D#Decoder|locdecoder]]. Een kleine handige selectie van CV's wordt hier behandeld:
 +
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
 +
!style="background:#D1D1E1;" Width="50" | CV
 +
!style="background:#D1D1E1;" Width="655"| Omschrijving
 +
|-
 +
|style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 1 ||style="background:#E4E1E1;"| Verplicht: Het "korte" adres, in deze variabele wordt het adres van de locdecoder opgeslagen. De waarde kan liggen tussen de 0 en 127/255 (waarbij die laatste waarde afhankelijk is van het systeem en type locdecoder). De standaardwaarde (af-fabriek) is 3.
 +
|-
 +
|style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 7 ||style="background:#D1D1E1;"| Verplicht: versienummer van de locdecoder, de fabrikant voert dit in. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen ("read only").
 +
|-
 +
|style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 8 ||style="background:#E4E1E1;"| Verplicht: fabrikantnummer, deze code wordt door de NMRA bepaald. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen ("read only").
 +
|-
 +
|style="text-align:center; background:#D1D1E1;" | 17 en 18 ||style="background:#D1D1E1;"| Optioneel: deze twee CV's zijn voor het configureren van een lang adres (bijv. 2433).
 +
|-
 +
|style="text-align:center; background:#E4E1E1;" | 29 ||style="background:#E4E1E1;"| Configuratie CV, deze is verplicht indien de te configureren opties aanwezig zijn in de locdecoder.
 +
|}
 +
{{Tabelonderschrift
 +
|Volgnummer= 01
 +
|Maker= Redactie
 +
}}
 +
Zie de NMRA-standaarden voor de volledige lijst met standaard-[[Woorden - C#CV.|CV]]'s, zie hieronder bij [[#Meer informatie|"Meer informatie"]].
 +
=== Configureren ===
 +
Configureren van een [[Woorden - D#Decoder|locdecoder]] kan op veel verschillende manieren, maar bij de moderne locdecoders zijn er eigenlijk maar twee praktische keuzes;
 +
# POM ofwel "Programming-On-Maintrack" of "Programming-On-the-Main". Dit houdt in dat een locdecoder wordt ingesteld terwijl deze op de hoofdbaan staat en het locdecoderadres van de te programmeren locdecoder in de [[Centrales|centrale]] opgegeven moet worden;
 +
# programmeren op een programmeerspoor. Dit is instellen met een loc of treinstel op een speciaal spoor(tje), elektrisch gescheiden van de hoofdbaan. Hierbij is de kans dat er iets misgaat met de locdecoder een stuk kleiner, omdat de [[Woorden - E#Elektrische stroom|stroom]]sterkte dan beperkt wordt.
  
=== Protocollen ===
+
Het grote verschil tussen POM en programmeerspoor is, dat wanneer er via POM wordt gewerkt, het adres van de locdecoder niet is te wijzigen want dan gaan de [[Woorden - C#Command Station|commando's]] naar dat specifieke adres. ''Let op!'' Wanneer het programmeerspoor wordt gebruikt, worden de commando's naar alle railvoertuigen op dat spoor gestuurd. Wanneer er twee locomotieven op het programmeerspoor staan, zullen beiden dezelfde waardes geprogrammeerd krijgen. Stel het adres wordt ingesteld op 5, dan zullen na de programmeeractie beide locs adres 5 hebben.
Het baanbesturingsprotocol regelt de aansturing van de locdecoders en vaak ook de aansturing van de wissel- en seindecoders. De mogelijkheden zijn per protocol verschillend.
 
  
Er zijn verschillende baanbesturingsprotocollen beschikbaar. Deze protocollen zijn een ontwikkeling van enkele tientallen jaren. Heden ten dage zijn er eigenlijk vier protocollen die bruikbaar zijn: DCC, Motorola, MFX en Selectrix. Daarbij moet aangetekend worden dat Motorola en MFX onder &eacute;&eacute;n noemer geschoven worden.
+
Dus altijd één locomotief met locdecoder op het programmeerspoor..
 +
=== Loc en stuurstand op hetzelfde adres ===
 +
Wanneer het de bedoeling is dat bijvoorbeeld een stuurstand en locomotief hetzelfde adres moeten krijgen voor het schakelen van de verlichting kunnen we ze samen op het programmeerspoor zetten. Maar soms lukt het programmeren van een loc én stuurstand tegelijkertijd niet, omdat de decoder in de loc eerder klaar is (het [[Woorden - A#Acknowledged|acknowledged]]-signaal geeft) dan de decoder in de stuurstand (of andersom). Dan moeten we de loc en de stuurstand  los van elkaar programmeren. Zie hiervoor het artikel [[Locdecoder programmeren|Locdecoder programmeren]].<br>Niet elke DCC-centrale heeft een programmeerspoor, de Intellibox bijvoorbeeld wel, de Multimaus niet.
 +
=== Adres wijzigen ===
 +
Een nieuwe digitale locomotief moet voorzien worden van een uniek adres, bijvoorbeeld 5. Dit gaat als volgt: plaats de locomotief op het programmeerspoor en schakel de centrale in de programmeerstand (in CV-modus). Selecteer CV1 en geef aan de waarde 5 te willen laden. Bevestigen de keuze en de locomotief zal een kleine beweging maken (een klein stukje rijden) en ook de verlichting zal kortstondig knipperen ten teken dat het programmeren gelukt is. Nu zal de locomotief alleen nog reageren op instructies voor zijn adres 5.<br />
 +
Hoe het programmeren per centrale specifiek moet, staat in de respectievelijke handleidingen, zie hiervoor het hoofdstuk over [[Centrales|centrales]].<br />
 +
Hier wordt gesproken over "programmeren". Een betere benaming is [[Woorden - P#Parametreren|"parametreren"]].
 +
=== Locdecoder resetten ===
 +
Wanneer veel [[Woorden - C#CV.|CV]]'s zijn veranderd en het effect daarvan is niet wat gewenst was, dan kunnen de fabrieksinstellingen snel worden hersteld door de locdecoder te resetten. Ook wanneer de [[Woorden - D#Decoder|locdecoder]] niet meer doet wat er van werd verwacht, kan resetten en opnieuw instellen wel eens de snelste oplossing zijn voor het probleem.
  
Daarnaast is het ook merk- en systeemafhankelijk. Het Motorola en MFX-protocol zijn vooral vertegenwoordigd bij de Drierailrijders, dit omdat M&auml;rklin alle centrales en decoders voorziet van dit protocol. Tegenwoordig komen er ook centrales van M&auml;rklin die tevens DCC ondersteunen.  
+
Het resetten naar de fabrieksinstelling gebeurt door een bepaalde CV een bepaalde waarde te geven. De meeste locdecoders worden gereset wanneer CV8 de waarde 8 krijgt, of een andere in de handleiding vermelde waarde. Hierop zijn enkele uitzonderingen. De Lenz Le130 en 131 zijn niet te resetten via CV8, omdat deze oudere locdecoders ten tijde van productie niet voorzien zijn/waren van een resetmogelijkheid. Deze moeten dus per [[Woorden - C#CV.|CV]] opnieuw ingesteld worden.
 
+
===== Resetopdracht =====
Hieronder staat een lijst met een aantal gebruikte protocollen:
+
{| class="wikitable"
{| Class="wikitable"
+
|{{TblAgKleur1|#E4E1E1;}} valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small>&nbsp;'''LET OP'''</small>||{{TblAgKleur1|#E4E1E1;}} valign="top"|Het ingeven van een bepaalde waarde in CV8 betekent een resetopdracht voor de locdecoder. Het betekent dus niet automatisch dat de locdecoder ook werkelijk gereset wordt.
! Naam
+
|}
! Afkorting
+
Nadat de resetopdracht gegeven is, moet ter bevestiging de waarde van CV1 worden opgevraagd. Pas wanneer die waarde weer op 3 staat, is het resetten geslaagd. Bij een andere waarde moet nogmaals de resetopdracht gegeven worden en CV1 weer worden uitgelezen. Lukt het dan nog niet, verbind dan een weerstand van 150 ohm parallel met het programmeerspoor en probeer het nogmaals. Heeft de centrale geen programmeerspoor, sluit dan een los stuk rails op de centrale aan.<br />
! Ontwikkeld door
+
In tabel 2 is per merk en CV de waarde voor de resetopdracht gegeven.
! Op de markt gebracht door
+
{| class="wikitable" style="text-align:left; font-size:90%;"
! Vrijgegeven?
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="135"| Fabrikant
! Opmerkingen
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="210"| Omschrijving
 +
|-
 +
|style="background:#E4E1E1;"| Bachmann. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 141 in CV 8.
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;"| DigiKeijs. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 +
|-
 +
|style="background:#E4E1E1;"| Digitrax. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 +
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;"| Esu. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 
|-
 
|-
| '''[[E10.17.01 - Protocol DCC|DCC]]''' || DCC || Lenz Electronik || M&auml;rklin & Arnold || Ja, NRMA-norm ||
+
|style="background:#E4E1E1;"| Fleischmann. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 1 in CV 64.
 
|-
 
|-
| '''[[E10.17.02 - Protocol Motorola| Motorola]]''' || MM / MOT || Lenz Electronik || M&auml;rklin || Nee ||  
+
|style="background:#D1D1E1;"| Kuehn. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 
|-
 
|-
| '''[[E10.17.03 - Protocol MFX|MFX / M4]]''' || MFX || Esu || M&auml;rklin || Nee ||
+
|style="background:#E4E1E1;"| LaisDcc. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 2 in CV 8.
 
|-
 
|-
| '''[[E10.17.04 - Protocol Selectrix|Selectrix]]''' || SX || Doehler & Haass || Trix || Ja, Morop-norm ||
+
|style="background:#D1D1E1;"| Lenz. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 of 33 in CV 8.
 
|-
 
|-
| '''[[E10.17.05 - Protocol FMZ|FMZ]]''' || FMZ || Fleischmann || Fleischmann || Nee || Komen geen nieuwe producten meer voor
+
|style="background:#E4E1E1;"| Modelleisenbahn GMBH.||style="background:#E4E1E1;"| waarde 32 of 33 in CV 8.
 
|-
 
|-
| '''Zimo''' || || Zimo || Zimo || Nee || Komen geen nieuwe producten meer voor
+
|style="background:#D1D1E1;"| Tams. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde x in CV 8. (*
|}
 
<small>
 
{|
 
|E10.17-02
 
 
|-
 
|-
|Tabel gemaakt door: Ronald Koerts
+
|style="background:#E4E1E1;"| Tran. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 0 in CV 1.
|}</small>
 
 
 
 
 
==== Zimo-protocol ====
 
Dit protocol wordt niet meer ondersteund door Zimo. Het Zimo-protocol zat technisch gezien iets anders in elkaar dan de andere protocollen. Het is niet echt een succes geworden. Er is nog steeds zeer weinig informatie te vinden over het protocol. Daarom heeft het Zimo-protocol ook geen eigen artikel gekregen. Mocht u meer informatie over het Zimo-protocol hebben, zoals het aantal aan te sturen treinen, dan kunt u contact opnemen met de redactie.
 
 
 
==== Centrale en protocollen ====
 
Veel centrales kunnen maar &eacute;&eacute;n protocol 'spreken'. Dat is meestal het 'hoofd'-protocol wat die leverancier/fabrikant ondersteund. Met de jaren verschenen ook de eerste centrales die meer dan &eacute;&eacute;n protocol ondersteunen. Dit heet dan een 'multi-protocol centrale'. Deze ondersteunen meestal een combinatie van twee- of meer protocollen. Dit omdat diverse fabrikanten overstappen op een algemeen protocol, zoals Fleischmann en Zimo. Of gewoon omdat beide fabrikanten grote groepen gebruikers, zoals de Tweerail- en Drierailrijders, willen bedienen.
 
 
 
==== Keuzemenu ====
 
:* '''[[E10.17.01 - Protocol DCC]]'''
 
:* '''[[E10.17.02 - Protocol Motorola]]'''
 
:* '''[[E10.17.03 - Protocol MFX]]'''
 
:* '''[[E10.17.04 - Protocol Selectrix]]'''
 
:* '''[[E10.17.05 - Protocol FMZ]]'''
 
:* '''[[E10.17.06 - SUSI]]'''
 
:* '''[[E10.17.07 - RailCom]]'''
 
 
 
 
 
=== Netwerkprotocollen ===
 
Deze protocollen regelen de communicatie tussen bijvoorbeeld de Digitale centrale, handregelaars, boosters of Computerinterface's. Sommige netwerkprotocollen hebben ook de mogelijkheid om andere decoders, zoals de wissel- en seindecoders, aan te sturen. 
 
 
 
Ook hier zijn verschillende protocollen beschikbaar. De diverse protocollen hebben hun eigen aansluiting. Hieronder zijn een aantal netwerkprotocollen opgesomt:
 
 
 
{| Class="wikitable"
 
! Naam
 
! Ontwikkeld door
 
! Opmerkingen
 
 
|-
 
|-
| LocoNet || Digitrax ||  
+
|style="background:#D1D1E1;"| Uhlenbrock. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 in CV 8 of waarde 1 in CV 59.
 
|-
 
|-
| XpressNet || Lenz ||
+
|style="background:#E4E1E1;"| Umelec. ||style="background:#E4E1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 
|-
 
|-
| CAN-bus || Robert Bosch GmbH ||
+
|style="background:#D1D1E1;"| Zimo. ||style="background:#D1D1E1;"| waarde 8 in CV 8.
 
|}
 
|}
<small>
+
{{Tabelonderschrift
{|
+
|Volgnummer= 02
|E10.17-03
+
|Maker= Redactie
|-
+
}}
|Tabel gemaakt door: Ronald Koerts
+
<small>(* Bij Tams zijn alle waarden toegestaan.</small><br />
|}</small>
+
Wanneer het resetten geslaagd is, zal in CV1 het adres 3 staan.<br />
 +
'''Let op!''' Wanneer de locdecoder wordt gereset, mag alléén die locomotief met locdecoder op het programmeerspoor staan waarvan de locdecoder gereset moet worden omdat het resetcommando ook naar alle andere locdecoders gestuurd wordt die op het programmeerspoor staan. Wanneer er meerdere locomotieven en/of treinstellen op het programmeerspoor staan, waarvan de locdecoder "luistert" naar het te geven reset[[Woorden - C#Command Station|commando]], zullen ze allemaal gereset worden! Bij het resetten van een locomotief of treinstel die op de hoofdbaan staat geldt hetzelfde. Ook dan moeten alle overige locomotieven en treinstellen van de rails gehaald worden, waarvan de locdecoder "luistert" naar het te geven resetcommando, anders worden ze allemaal gereset!
  
 +
Bijvoorbeeld: er is een aantal locdecoders van de merken ESU, Kuehn en Zimo in gebruik. Dan zullen alle locdecoders na het geven van het resetcommando "CV8 = 8" gereset worden. Het beste is dus altijd alle andere locomotieven en treinstellen van de rails halen (''Let op!'' bij alle centrales "zonder" programmeerspoor-aansluiting is dit verplicht). Ook alle eventuele rijtuigen, waar een locdecoder in zit, dienen van de rails gehaald te worden, anders worden ook die gereset.
 +
=== Fabrikantencode en versienummer ===
 +
Wanneer CV8 wordt uitgelezen, geeft dit een code te zien. Die code geeft aan wie de fabrikant van de locdecoder is. CV7 geeft ook een code, het versienummer van de locdecoder. De codes zijn op te zoeken via de links hieronder bij [[#Meer informatie|"Meer informatie"]].
 +
=== CV 29; Configuratie ===
 +
Via CV29 worden "lange adressen" mogelijk gemaakt. In dit voorbeeld wordt de Esu Lokpilot 3.0 gebruikt, een zeer goede en zeer betaalbare locdecoder die in zowel [[NEM651]], [[NEM652 en NEM654]] als [[NEM660|21MTC]] verkrijgbaar is.
  
=== Interfaceprotocollen ===
+
De Lokpilot V3 kent zes configuratie-bits, te weten:
Er zijn veel protocollen die ervoor zorgen dat de Digitale centrale met de Computer kan communiceren. Sommige fabrikanten zijn zeer open geweest over hun protocol en dat protocol kan daarom gemakkelijk in de diverse besturingssoftware ge&iuml;mplementeerd worden. Andere fabrikanten zijn niet zo open en de gegevens die over het protocol beschikbaar zijn, worden dan meestal via 'reverse engineering' verkregen.
+
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;"
 
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="20"| Bit
De diverse protocollen worden ook gebruikt om de decoders (wissel-, sein-, schakeldecoders en handregelaars, enz...) onder de baan aan te sturen. Deze protocollen zijn dus een 'netwerkprotocol' en een 'interfaceprotocol'. Bijvoorbeeld LocoNet en XpressNet zijn zulke protocollen. Hieronder een klein overzicht van een aantal protocollen:
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="205"| Omschrijving
 
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="65"| Standaard
{| Class="wikitable"
+
!style="background:#D1D1E1;" Width="50"| Keuze
! Naam
+
|-
! Ontwikkeld door
+
|style="background:#E4E1E1;"| 0 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Rijrichting. ||style="background:#E4E1E1;"| 0 ||style="background:#E4E1E1;"| 0/1
! Opmerkingen
+
|-
 +
|style="background:#D1D1E1;"| 1 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Rijstappen 14 of 28/128. ||style="background:#D1D1E1;"| 0 ||style="background:#D1D1E1;"| 0/2
 
|-
 
|-
| 6050-protocol of PB50-protocol || M&auml;rklin ||
+
|style="background:#E4E1E1;"| 2 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;"| Analoog bedrijf. ||style="background:#E4E1E1;"| 4 ||style="background:#E4E1E1;"| 0/4
 
|-
 
|-
| PB50x-protocol || Uhlenbrock ||
+
|style="background:#D1D1E1;"| 3 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Railcom communicatie. ||style="background:#D1D1E1;"| 0 ||style="background:#D1D1E1;"| 0/8
 
|-
 
|-
| LocoNet || Digitrax ||
+
|style="background:#E4E1E1;"| 4 ||style="text-align:left; background:#E4E1E1;" | Motorinstellingen volgens CV2, 5 en 6. ||style="background:#E4E1E1;"| 0 ||style="background:#E4E1E1;"| 0/16
 
|-
 
|-
| XpressNet || Lenz ||
+
|style="background:#D1D1E1;"| 5 ||style="text-align:left; background:#D1D1E1;"| Korte/lange adressen. ||style="background:#D1D1E1;"| 0 ||style="background:#D1D1E1;"| 0/32
 
|}
 
|}
<small>
+
{{Tabelonderschrift
{|
+
|Volgnummer= 03
|E10.17-04
+
|Maker= Redactie
|-
+
}}
|Tabel gemaakt door: Ronald Koerts
+
De waarde van CV29 wordt door de locdecoder niet gezien als één getal maar als individuele bits. Standaard reageert de locdecoder op analoge spanning. Dat komt doordat "default" (af fabriek) bit 2 van [[Woorden - C#CV.|CV]]29 "hoog" is door de waarde 2<sup>2</sup>=4. Om "analoog" uit te schakelen moet bit 2 van CV29 de waarde 0 ("laag") krijgen. Om bit 2 van CV29 van een reeds eerder ingestelde locdecoder opnieuw in te stellen moet de oude waarde van CV29 vermindert worden met 4. Deze nieuwe waarde moet dan weer in CV29 worden geschreven. Hierna zal de locdecoder niet meer reageren op analoge rijspanning. Ook standaard is dat de locdecoder op 14 rijstappen ingesteld staat. Bit 1 van CV29 staat dan op 0.
|}</small>
+
 
 +
Meerdere opties kunnen tegelijk aan/uitgezet worden door meerdere bits in de byte van CV29 te wijzigen. Stel nu dat er adressen groter dan 255 (= 2<sup>8</sup>-1) gebruikt moeten worden (de zogenaamde "lange adressen", omdat ze uit meer dan 1 byte bestaan) en 28 rijstappen. In tabel 3 is te zien dat "aantal rijstappen 28/128" de waarde 2 (bit 2) is en "lange adressen" de waarde 32 (bit 5). Tel deze waarden op, 2 + 32 = 34 en deze waarde wordt dan naar CV29 geschreven. Nu zal het aantal rijstappen ingesteld staan op 28/128 en er is beschikking over adressen hoger dan 255.
 +
=== Lange adressen ===
 +
Omdat korte adressen nog wel eens lastig te onthouden zijn, is het handig dat er lange adressen zijn. Hiermee zijn adressen tot 9999 mogelijk (het max. aantal is afhankelijk van merk en type van de locdecoder). We kunnen dus de locomotiefnummers gebruiken voor het lange adres. Lange adressen, zoals 1601, kunnen probleemloos worden ingevoerd. Hiervoor dienen twee [[Woorden - C#CV.|CV]]'s, namelijk CV17 en CV18. Moderne centrales kunnen zonder problemen een lang adres in CV17 en CV18 plaatsen. Zie het artikel [[FAQ - Digitaal]] indien een lang adres handmatig ingevoerd moet worden.
 +
 
 +
Zie het artikel [[Stappenplan locdecoderinbouw]] voor informatie over het inbouwen van een locdecoder.
 +
===Korte stroomonderbreking bij o.a. vuile rails===
 +
Hiervoor is een oplossing. Een aantal locdecoders zijn voorzien van een aansluitmogelijkheid voor een [[Woorden - P#Power pack|power pack]] of een [[Woorden - S#Stay alive|"stay alive"]] of een [[Woorden - U#USP.|"USP"]], om bij een korte stroomonderbreking te zorgen dat de loc nog een stukje stroomloos doorrijdt.
 +
==== Connectors====
 +
De connectors voor de Next18-aansluiting zijn verkrijgbaar bij de Firma Coratec:
 +
 
 +
Stekkergedeelte  Serie CT0519P<br>
 +
Busgedeelte      Serie CT0519S
  
 +
CORATEC GmbH & Co. KG<br>
 +
Am Naugarten 8<br>
 +
DE - 35116 Hatzfeld<br> 
 +
Germany <br>
 +
Phone: +49 (0) 6452 932730<br>
 +
Fax: +49 (0) 6452 932729<br>
 +
[http://www.coratec.de coratec]
 +
=== Update ===
 +
Er zijn al locdecoders met 28 (E24 Next28) en 35 (FX35) pennen. Zie onder:
 +
{{Linkssectie begin
 +
|Box= AlleenInfo
 +
}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Encyclopedie:
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= Centrales
 +
|Link= Centrales
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= Locdecoder programmeren
 +
|Link= Locdecoder programmeren
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= FAQ - Digitaal
 +
|Link= FAQ - Digitaal
 +
|ExtraInfo= Oplossingen voor diverse problemen.
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= Function Mapping
 +
|Link= Function Mapping
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= Stappenplan locdecoderinbouw
 +
|Link= Stappenplan locdecoderinbouw
 +
|ExtraInfo= Decoderinbouw.
 +
}}
 +
{{Link intern
 +
|Linknaam= Uitleg digitaal
 +
|Link= Uitleg digitaal
 +
}}
 +
{{Linkssectie scheiding}}
 +
{{Linkssectie tussenkop
 +
|Koptekst= Externe websites:
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-overige
 +
|Volgnr= 69
 +
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-overige
 +
|Volgnr= 129
 +
|ExtraInfo= Informatie over CV's.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-overige
 +
|Volgnr= 130
 +
|ExtraInfo= Fabrikantencode's.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-overige
 +
|Volgnr= 131
 +
|ExtraInfo= NMRA-dcc-standaarden.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 10
 +
|ExtraInfo= Fabrikantnummers/resetten van locdecoders.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 415 <!-- opendcc -->
 +
|ExtraInfo= Handige CV instellingen.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 478<!-- railcommunity -->
 +
|ExtraInfo= E24 Next28.
 +
}}
 +
{{Link Algemeen-Meerkeuze
 +
|Volgnr= 481 <!-- railcommunity -->
 +
|ExtraInfo= FX35-norm.
 +
}}
 +
{{Linkssectie einde}}
 
{{Voettekst
 
{{Voettekst
|Vorige= E10.16 - Dubbeltractie rijden
+
|Vorige= Locdecoders
|Volgende= E10.17.01 - Protocol DCC
+
|Volgende= NEM651
}}
+
|VorigeMenu= Locdecoders
[[Categorie: Alles|D]]
+
}} {| width= "100%"
[[Categorie: Artikel|Digitale protocollen]]
+
|- valign= "top"
[[Categorie: Baanbesturing|Digitale protocollen]]
+
! scope= "row" width="70%" |
[[Categorie: Digitale baanbesturing|Digitale protocollen]]
+
| <small>Laatste wijziging: 10 feb 2025 10:26 (CET)</small>
[[Categorie: Menu|Digitale protocollen]]
+
|}
[[Categorie: Protocol|Digitale protocollen]]
+
[[Categorie: Alles|I]]
[[Categorie: Wissels|Digitale protocollen]]
+
[[Categorie: Artikel|Inleiding locdecoders]]
[[Categorie: Ronald Koerts|D]]
+
[[Categorie: Baanbesturing|I]]
 +
[[Categorie: Bedrading|I]]
 +
[[Categorie: CV instellingen|I]]
 +
[[Categorie: Connector|I]]
 +
[[Categorie: Decoder|I]]
 +
[[Categorie: Digitaal treingestuurd|I]]
 +
[[Categorie: Digitale baanbesturing|I]]
 +
[[Categorie: Elektronica digitaal|I]]
 +
[[Categorie: Led|I]]
 +
[[Categorie: Normen|I]]
 +
[[Categorie: RailCom|I]]
 +
[[Categorie: Stroombron|I]]
 +
[[Categorie: Verlichting|I]]
 +
[[Categorie: Sjablonen categorie|I]]

Huidige versie van 1 mrt 2025 om 17:17

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Redactie


Dit artikel is een inleiding locdecoders, waarin het aansluiten en instellen van een locdecoder globaal wordt uitgelegd. In het artikel Uitleg digitaal is al aangegeven dat bij digitaal rijden een locdecoder nodig is in elke locomotief en/of treinstel. Locdecoders zijn slimme apparaten en fabrikanten slagen er steeds in om ze nog slimmer en sneller te maken zodat er steeds meer mogelijkheden beschikbaar komen.

Functieaansluitingen

Zoals te zien is in de specifieke pagina's over de connectoren, neemt naarmate de connector groter wordt, ook het aantal extra "functieaansluitingen" toe. Deze aansluitingen; AUX1, AUX2 enzovoort, zijn noodzakelijk om bepaalde mogelijkheden toe te voegen aan het model, zoals een zwaailamp, rookgenerator, rangeersein, elektrische ontkoppeling en/of cabineverlichting. ("AUX" is de afkorting van "auxiliary", ofwel reserve- of hulpaansluiting)

De meeste achtpolige locdecoders beschikken over een AUX2 aansluiting. Deze wordt aangeboden als een paarse losse draad, die alleen aan de locdecoder verbonden is. Deze is in principe vrij aan te sluiten op iets wat geschakeld moet worden. Eventueel wel met (serie)weerstanden of een schakeltransistor, maar dat is afhankelijk van de toepassing. Bij leds moeten er altijd serieweerstanden of een stroombron gebruikt worden, anders gaan ze meteen stuk doordat er een te grote stroom door de led loopt.

Connectoren

Er zijn verschillende typen connectoren in omloop voor het aansluiten van de locdecoders:

Afbeelding 01 t/m 04
De diverse NEM-connectors

Afbeelding 05, 06 en 07
NEM662 (Next18)-connector, E24 / Next28-connector en FX35-connector

Configureerbare variabele (CV)

"Programmeren" van een locdecoder is niets anders dan een waarde toekennen aan een geheugenplaats, een CV, in het geheugen van een locdecoder. Het in de locdecoder vast opgeslagen programma (de firmware) leest de waarden van de variabelen en laat de loc daarmee doen wat deze moet doen. In tegenstelling tot wat de naam suggereert, wordt bij dit "programmeren" het in de locdecoder opgeslagen programma niet gewijzigd.

De CV's zijn genormaliseerd en bepaalde CV's zijn standaard voor elke locdecoder. Een kleine handige selectie van CV's wordt hier behandeld:

CV Omschrijving
1 Verplicht: Het "korte" adres, in deze variabele wordt het adres van de locdecoder opgeslagen. De waarde kan liggen tussen de 0 en 127/255 (waarbij die laatste waarde afhankelijk is van het systeem en type locdecoder). De standaardwaarde (af-fabriek) is 3.
7 Verplicht: versienummer van de locdecoder, de fabrikant voert dit in. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen ("read only").
8 Verplicht: fabrikantnummer, deze code wordt door de NMRA bepaald. Dit is door de gebruiker niet te wijzigen ("read only").
17 en 18 Optioneel: deze twee CV's zijn voor het configureren van een lang adres (bijv. 2433).
29 Configuratie CV, deze is verplicht indien de te configureren opties aanwezig zijn in de locdecoder.
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Redactie

Zie de NMRA-standaarden voor de volledige lijst met standaard-CV's, zie hieronder bij "Meer informatie".

Configureren

Configureren van een locdecoder kan op veel verschillende manieren, maar bij de moderne locdecoders zijn er eigenlijk maar twee praktische keuzes;

  1. POM ofwel "Programming-On-Maintrack" of "Programming-On-the-Main". Dit houdt in dat een locdecoder wordt ingesteld terwijl deze op de hoofdbaan staat en het locdecoderadres van de te programmeren locdecoder in de centrale opgegeven moet worden;
  2. programmeren op een programmeerspoor. Dit is instellen met een loc of treinstel op een speciaal spoor(tje), elektrisch gescheiden van de hoofdbaan. Hierbij is de kans dat er iets misgaat met de locdecoder een stuk kleiner, omdat de stroomsterkte dan beperkt wordt.

Het grote verschil tussen POM en programmeerspoor is, dat wanneer er via POM wordt gewerkt, het adres van de locdecoder niet is te wijzigen want dan gaan de commando's naar dat specifieke adres. Let op! Wanneer het programmeerspoor wordt gebruikt, worden de commando's naar alle railvoertuigen op dat spoor gestuurd. Wanneer er twee locomotieven op het programmeerspoor staan, zullen beiden dezelfde waardes geprogrammeerd krijgen. Stel het adres wordt ingesteld op 5, dan zullen na de programmeeractie beide locs adres 5 hebben.

Dus altijd één locomotief met locdecoder op het programmeerspoor..

Loc en stuurstand op hetzelfde adres

Wanneer het de bedoeling is dat bijvoorbeeld een stuurstand en locomotief hetzelfde adres moeten krijgen voor het schakelen van de verlichting kunnen we ze samen op het programmeerspoor zetten. Maar soms lukt het programmeren van een loc én stuurstand tegelijkertijd niet, omdat de decoder in de loc eerder klaar is (het acknowledged-signaal geeft) dan de decoder in de stuurstand (of andersom). Dan moeten we de loc en de stuurstand los van elkaar programmeren. Zie hiervoor het artikel Locdecoder programmeren.
Niet elke DCC-centrale heeft een programmeerspoor, de Intellibox bijvoorbeeld wel, de Multimaus niet.

Adres wijzigen

Een nieuwe digitale locomotief moet voorzien worden van een uniek adres, bijvoorbeeld 5. Dit gaat als volgt: plaats de locomotief op het programmeerspoor en schakel de centrale in de programmeerstand (in CV-modus). Selecteer CV1 en geef aan de waarde 5 te willen laden. Bevestigen de keuze en de locomotief zal een kleine beweging maken (een klein stukje rijden) en ook de verlichting zal kortstondig knipperen ten teken dat het programmeren gelukt is. Nu zal de locomotief alleen nog reageren op instructies voor zijn adres 5.
Hoe het programmeren per centrale specifiek moet, staat in de respectievelijke handleidingen, zie hiervoor het hoofdstuk over centrales.
Hier wordt gesproken over "programmeren". Een betere benaming is "parametreren".

Locdecoder resetten

Wanneer veel CV's zijn veranderd en het effect daarvan is niet wat gewenst was, dan kunnen de fabrieksinstellingen snel worden hersteld door de locdecoder te resetten. Ook wanneer de locdecoder niet meer doet wat er van werd verwacht, kan resetten en opnieuw instellen wel eens de snelste oplossing zijn voor het probleem.

Het resetten naar de fabrieksinstelling gebeurt door een bepaalde CV een bepaalde waarde te geven. De meeste locdecoders worden gereset wanneer CV8 de waarde 8 krijgt, of een andere in de handleiding vermelde waarde. Hierop zijn enkele uitzonderingen. De Lenz Le130 en 131 zijn niet te resetten via CV8, omdat deze oudere locdecoders ten tijde van productie niet voorzien zijn/waren van een resetmogelijkheid. Deze moeten dus per CV opnieuw ingesteld worden.

Resetopdracht
Let-op.jpg
 LET OP
Het ingeven van een bepaalde waarde in CV8 betekent een resetopdracht voor de locdecoder. Het betekent dus niet automatisch dat de locdecoder ook werkelijk gereset wordt.

Nadat de resetopdracht gegeven is, moet ter bevestiging de waarde van CV1 worden opgevraagd. Pas wanneer die waarde weer op 3 staat, is het resetten geslaagd. Bij een andere waarde moet nogmaals de resetopdracht gegeven worden en CV1 weer worden uitgelezen. Lukt het dan nog niet, verbind dan een weerstand van 150 ohm parallel met het programmeerspoor en probeer het nogmaals. Heeft de centrale geen programmeerspoor, sluit dan een los stuk rails op de centrale aan.
In tabel 2 is per merk en CV de waarde voor de resetopdracht gegeven.

Fabrikant Omschrijving
Bachmann. waarde 141 in CV 8.
DigiKeijs. waarde 8 in CV 8.
Digitrax. waarde 8 in CV 8.
Esu. waarde 8 in CV 8.
Fleischmann. waarde 1 in CV 64.
Kuehn. waarde 8 in CV 8.
LaisDcc. waarde 2 in CV 8.
Lenz. waarde 8 of 33 in CV 8.
Modelleisenbahn GMBH. waarde 32 of 33 in CV 8.
Tams. waarde x in CV 8. (*
Tran. waarde 0 in CV 1.
Uhlenbrock. waarde 8 in CV 8 of waarde 1 in CV 59.
Umelec. waarde 8 in CV 8.
Zimo. waarde 8 in CV 8.
Tabel: 02
Tabel gemaakt door: Redactie

(* Bij Tams zijn alle waarden toegestaan.
Wanneer het resetten geslaagd is, zal in CV1 het adres 3 staan.
Let op! Wanneer de locdecoder wordt gereset, mag alléén die locomotief met locdecoder op het programmeerspoor staan waarvan de locdecoder gereset moet worden omdat het resetcommando ook naar alle andere locdecoders gestuurd wordt die op het programmeerspoor staan. Wanneer er meerdere locomotieven en/of treinstellen op het programmeerspoor staan, waarvan de locdecoder "luistert" naar het te geven resetcommando, zullen ze allemaal gereset worden! Bij het resetten van een locomotief of treinstel die op de hoofdbaan staat geldt hetzelfde. Ook dan moeten alle overige locomotieven en treinstellen van de rails gehaald worden, waarvan de locdecoder "luistert" naar het te geven resetcommando, anders worden ze allemaal gereset!

Bijvoorbeeld: er is een aantal locdecoders van de merken ESU, Kuehn en Zimo in gebruik. Dan zullen alle locdecoders na het geven van het resetcommando "CV8 = 8" gereset worden. Het beste is dus altijd alle andere locomotieven en treinstellen van de rails halen (Let op! bij alle centrales "zonder" programmeerspoor-aansluiting is dit verplicht). Ook alle eventuele rijtuigen, waar een locdecoder in zit, dienen van de rails gehaald te worden, anders worden ook die gereset.

Fabrikantencode en versienummer

Wanneer CV8 wordt uitgelezen, geeft dit een code te zien. Die code geeft aan wie de fabrikant van de locdecoder is. CV7 geeft ook een code, het versienummer van de locdecoder. De codes zijn op te zoeken via de links hieronder bij "Meer informatie".

CV 29; Configuratie

Via CV29 worden "lange adressen" mogelijk gemaakt. In dit voorbeeld wordt de Esu Lokpilot 3.0 gebruikt, een zeer goede en zeer betaalbare locdecoder die in zowel NEM651, NEM652 en NEM654 als 21MTC verkrijgbaar is.

De Lokpilot V3 kent zes configuratie-bits, te weten:

Bit Omschrijving Standaard Keuze
0 Rijrichting. 0 0/1
1 Rijstappen 14 of 28/128. 0 0/2
2 Analoog bedrijf. 4 0/4
3 Railcom communicatie. 0 0/8
4 Motorinstellingen volgens CV2, 5 en 6. 0 0/16
5 Korte/lange adressen. 0 0/32
Tabel: 03
Tabel gemaakt door: Redactie

De waarde van CV29 wordt door de locdecoder niet gezien als één getal maar als individuele bits. Standaard reageert de locdecoder op analoge spanning. Dat komt doordat "default" (af fabriek) bit 2 van CV29 "hoog" is door de waarde 22=4. Om "analoog" uit te schakelen moet bit 2 van CV29 de waarde 0 ("laag") krijgen. Om bit 2 van CV29 van een reeds eerder ingestelde locdecoder opnieuw in te stellen moet de oude waarde van CV29 vermindert worden met 4. Deze nieuwe waarde moet dan weer in CV29 worden geschreven. Hierna zal de locdecoder niet meer reageren op analoge rijspanning. Ook standaard is dat de locdecoder op 14 rijstappen ingesteld staat. Bit 1 van CV29 staat dan op 0.

Meerdere opties kunnen tegelijk aan/uitgezet worden door meerdere bits in de byte van CV29 te wijzigen. Stel nu dat er adressen groter dan 255 (= 28-1) gebruikt moeten worden (de zogenaamde "lange adressen", omdat ze uit meer dan 1 byte bestaan) en 28 rijstappen. In tabel 3 is te zien dat "aantal rijstappen 28/128" de waarde 2 (bit 2) is en "lange adressen" de waarde 32 (bit 5). Tel deze waarden op, 2 + 32 = 34 en deze waarde wordt dan naar CV29 geschreven. Nu zal het aantal rijstappen ingesteld staan op 28/128 en er is beschikking over adressen hoger dan 255.

Lange adressen

Omdat korte adressen nog wel eens lastig te onthouden zijn, is het handig dat er lange adressen zijn. Hiermee zijn adressen tot 9999 mogelijk (het max. aantal is afhankelijk van merk en type van de locdecoder). We kunnen dus de locomotiefnummers gebruiken voor het lange adres. Lange adressen, zoals 1601, kunnen probleemloos worden ingevoerd. Hiervoor dienen twee CV's, namelijk CV17 en CV18. Moderne centrales kunnen zonder problemen een lang adres in CV17 en CV18 plaatsen. Zie het artikel FAQ - Digitaal indien een lang adres handmatig ingevoerd moet worden.

Zie het artikel Stappenplan locdecoderinbouw voor informatie over het inbouwen van een locdecoder.

Korte stroomonderbreking bij o.a. vuile rails

Hiervoor is een oplossing. Een aantal locdecoders zijn voorzien van een aansluitmogelijkheid voor een power pack of een "stay alive" of een "USP", om bij een korte stroomonderbreking te zorgen dat de loc nog een stukje stroomloos doorrijdt.

Connectors

De connectors voor de Next18-aansluiting zijn verkrijgbaar bij de Firma Coratec:

Stekkergedeelte Serie CT0519P
Busgedeelte Serie CT0519S

CORATEC GmbH & Co. KG
Am Naugarten 8
DE - 35116 Hatzfeld
Germany
Phone: +49 (0) 6452 932730
Fax: +49 (0) 6452 932729
coratec

Update

Er zijn al locdecoders met 28 (E24 Next28) en 35 (FX35) pennen. Zie onder:


Meer informatie

Encyclopedie:
Oplossingen voor diverse problemen.
Decoderinbouw.
Externe websites:
Handige CV instellingen.
Informatie over CV's.
Fabrikantencode's.
NMRA-dcc-standaarden.
Fabrikantnummers/resetten van locdecoders.
Handige CV instellingen.
E24 Next28.
FX35-norm.



Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
Contact met de redactie: Contact met de redactie 

Laatste wijziging: 10 feb 2025 10:26 (CET)