|
|
| (6 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven) |
| Regel 9: |
Regel 9: |
| | Het '''puntstuk van het wissel polariseren''' is zorgen dat er altijd spanning met de juiste polariteit op het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] staat. | | Het '''puntstuk van het wissel polariseren''' is zorgen dat er altijd spanning met de juiste polariteit op het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] staat. |
| | | | |
| − | Fabrikanten brengen steeds slankere wissels op de markt, deze zijn dan meestal voorzien van metalen puntstukken. Normaal gesproken is dit puntstuk niet aangesloten en is dus spanningsloos. Als daar niets aan gedaan wordt, dan kan het gebeuren dat de loc (vooral korte) of het treinstel op het puntstuk stopt vanwege spanningsonderbreking. Dat stoppen kan voorkomen worden door het puntstuk van het wissel van spanning te voorzien. Dit moet dan wel spanning met de juiste polariteit zijn. De polariteit is afhankelijk van de stand van het wissel. | + | Fabrikanten brengen steeds slankere [[Woorden - W#Wissel|wissels]] op de markt, deze zijn dan meestal voorzien van metalen puntstukken. Normaal gesproken is dit puntstuk niet aangesloten en is dus [[Woorden - S#Spanning|spannings]]loos. Als daar niets aan gedaan wordt, dan kan het gebeuren dat een loc (vooral een korte) of een treinstel op het puntstuk stopt vanwege spanningsonderbreking. Dat stoppen kan voorkomen worden door het puntstuk van het wissel van spanning te voorzien. Dit moet dan wel spanning met de juiste polariteit zijn. De polariteit is afhankelijk van de stand van het wissel. |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= E10.04.02-01.jpg | | |Bestand= E10.04.02-01.jpg |
| Regel 17: |
Regel 17: |
| | |Maker= Ronald Koerts | | |Maker= Ronald Koerts |
| | }} | | }} |
| − |
| |
| | === Het puntstuk === | | === Het puntstuk === |
| − | De officiële benaming van het punt waar de spoorstaven (de wisseltongen) bij elkaar komen is 'puntstuk'. In de encyclopedie wordt ook de benaming 'puntstuk' gebruikt. | + | De officiële benaming van het punt waar de spoorstaven (de wissel[[Woorden - T#Tong|tongen]]) bij elkaar komen is [[Woorden - P#Puntstuk|"puntstuk"]]. In deze encyclopedie wordt daarom deze benaming gebruikt. |
| − | | |
| | === Polariseren === | | === Polariseren === |
| − | Het aansluiten van het puntstuk op één willekeurige spoorstaaf is niet de juiste methode. Bij het omzetten van het wissel moet het puntstuk de juiste polariteit krijgen. Dit kan eenvoudig met [[Conrad wisselaandrijving aansluiten|wisselaandrijvingen]] met de mogelijkheid om het puntstuk te polariseren. Deze wisselaandrijvingen schakelen tegelijk met het omzetten van het wissel de polariteit van het puntstuk om. | + | Het aansluiten van het puntstuk op één willekeurige spoorstaaf is niet de juiste methode. Bij het omzetten van het [[Woorden - W#Wissel|wissel]] moet het puntstuk de juiste polariteit krijgen. Dit kan eenvoudig met [[Conrad wisselaandrijving aansluiten|wisselaandrijvingen]] met de mogelijkheid om het puntstuk te polariseren. Deze wisselaandrijvingen schakelen tegelijk met het omzetten van het wissel de polariteit van het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] om. |
| − | | |
| | === Schema's === | | === Schema's === |
| | Hieronder een aantal schema's van de meest voorkomende wissels. | | Hieronder een aantal schema's van de meest voorkomende wissels. |
| − | | + | :[[#Standaard wissel|Standaard wissel]]<br /> |
| | + | :[[#Driewegwissel|Driewegwissel]]<br /> |
| | + | :[[#Engels wissel|Engels wissel]] |
| | ==== Standaard wissel ==== | | ==== Standaard wissel ==== |
| | Het onderstaande schema is voor het gebruik bij standaard wissels. Dit schema kan natuurlijk ook gebruikt worden bij boogwissels en Y-wissels. | | Het onderstaande schema is voor het gebruik bij standaard wissels. Dit schema kan natuurlijk ook gebruikt worden bij boogwissels en Y-wissels. |
| Regel 36: |
Regel 35: |
| | |Volgnummer= 02 | | |Volgnummer= 02 |
| | |Volgnummer2= 03 | | |Volgnummer2= 03 |
| − | |Omschrijving= Normale wissel; stand 'rechtdoor' c.q. 'doorgaand' | + | |Omschrijving= Normale wissel; stand "rechtdoor" c.q. "doorgaand" |
| − | |Omschrijving2= Normale wissel; stand 'afbuigend' | + | |Omschrijving2= Normale wissel; stand "afbuigend" |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| | |Type2= Tekening | | |Type2= Tekening |
| Regel 44: |
Regel 43: |
| | |Tussenruimte= 11px | | |Tussenruimte= 11px |
| | }} | | }} |
| − | | + | [[#Schema's|Naar boven]] |
| | + | ---- |
| | ==== Driewegwissel ==== | | ==== Driewegwissel ==== |
| − | Het onderstaande schema is voor het gebruik bij driewegwissels. Hierbij moet er op gelet worden dat de aandrijving '''1''' ook het eerste puntstuk ompoolt en aandrijving '''2''' het tweede puntstuk. Een driewegwissel is niets meer dan twee in elkaar geschoven wissels. | + | Het onderstaande schema is voor het gebruik bij driewegwissels. Hierbij moet er op gelet worden dat aandrijving '''1''' het eerste puntstuk ompoolt en aandrijving '''2''' het tweede puntstuk. Een driewegwissel is niets meer dan twee in elkaar geschoven [[Woorden - W#Wissel|wissels]]. |
| | {{Afbeelding 3 naast elkaar | | {{Afbeelding 3 naast elkaar |
| | |Bestand= E10.04.02-04.jpg | | |Bestand= E10.04.02-04.jpg |
| Regel 57: |
Regel 57: |
| | |Volgnummer2= 05 | | |Volgnummer2= 05 |
| | |Volgnummer3= 06 | | |Volgnummer3= 06 |
| − | |Omschrijving= Driewegwissel; stand rechtdoor | + | |Omschrijving= Driewegwissel; stand "rechtdoor" |
| − | |Omschrijving2= Driewegwissel; stand 'afbuigend naar links' | + | |Omschrijving2= Driewegwissel; stand "afbuigend naar links" |
| − | |Omschrijving3= Driewegwissel; stand 'afbuigend naar rechts' | + | |Omschrijving3= Driewegwissel; stand "afbuigend naar rechts" |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| | |Type2= Tekening | | |Type2= Tekening |
| Regel 68: |
Regel 68: |
| | |Tussenruimte2= 12px | | |Tussenruimte2= 12px |
| | }} | | }} |
| − | | + | In de tekeningen staan de wisselaandrijvingen 1 en 2 dubbel getekend. Dit is dus gedaan om aan te geven welke aandrijving de polarisatieschakelaar bedient. |
| | + | [[#Schema's|Naar boven]] |
| | + | ---- |
| | ==== Engels wissel ==== | | ==== Engels wissel ==== |
| − | Dit is een bijzonder geval. Er zijn twee uitvoeringen van een Engels wissel: met binnenliggende tongen en met buitenliggende tongen. In principe zit er geen verschil in de rijmogelijkheden. De uitvoering met buitenliggende tongen wordt in het grootbedrijf niet veel toegepast, omdat deze wissels vrij duur in aanleg en onderhoud zijn. | + | Dit is een bijzonder geval. Er zijn twee uitvoeringen van een Engels wissel: met binnenliggende [[Woorden - T#Tong|tongen]] en met buitenliggende tongen. In principe zit er geen verschil in de rijmogelijkheden. De uitvoering met buitenliggende tongen wordt in het grootbedrijf niet veel toegepast, omdat deze wissels vrij duur in aanleg en onderhoud zijn. |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| | |Bestand= E10.04.02-07.jpg | | |Bestand= E10.04.02-07.jpg |
| Regel 78: |
Regel 80: |
| | |Volgnummer= 07 | | |Volgnummer= 07 |
| | |Volgnummer2= 08 | | |Volgnummer2= 08 |
| − | |Omschrijving= Engels wissel; stand 'rechtdoor' | + | |Omschrijving= Engels wissel; stand "rechtdoor" |
| − | |Omschrijving2= Engels wissel; stand 'rechtdoor' (vanuit de andere rijrichting) | + | |Omschrijving2= Engels wissel; stand "rechtdoor" (vanuit de andere rijrichting) |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| | |Type2= Tekening | | |Type2= Tekening |
| Regel 93: |
Regel 95: |
| | |Volgnummer= 09 | | |Volgnummer= 09 |
| | |Volgnummer2= 10 | | |Volgnummer2= 10 |
| − | |Omschrijving= Engels wissel; stand 'afbuigend links' | + | |Omschrijving= Engels wissel; stand "afbuigend links" |
| − | |Omschrijving2= Engels wissel; stand 'afbuigend rechts' | + | |Omschrijving2= Engels wissel; stand "afbuigend rechts" |
| | |Type= Tekening | | |Type= Tekening |
| | |Type2= Tekening | | |Type2= Tekening |
| Regel 101: |
Regel 103: |
| | |Tussenruimte= 21px | | |Tussenruimte= 21px |
| | }} | | }} |
| − | | + | In de tekeningen staan de wisselaandrijvingen 1 en 2 dubbel getekend. Dit is dus gedaan om aan te geven welke aandrijving de polarisatieschakelaar bedient.<br /> |
| | + | In de schema's (afbeelding 07 t/m 10) is te zien dat bij een Engels wissel puntstuk1 geschakeld wordt door wisselaandrijving2 van de wisseltongen aan de rechter kant en dat puntstuk2 geschakeld wordt door de wisselaandrijving1 van de wisseltongen aan de linker kant.<br /> |
| | + | [[#Schema's|Naar boven]] |
| | + | ---- |
| | === Aansluitingen === | | === Aansluitingen === |
| − | Veel fabrikanten bieden wissels aan die voorzien zijn van aansluitingen op het puntstuk en tevens rails om het polariseren van het puntstuk gemakkelijk te maken. Bij de Rocoline-wissels zonder bedding bijvoorbeeld, zijn eenvoudig aan de zijkant draadjes in te steken die het puntstuk polariseren. Deze draadjes worden aangesloten op de wisselaandrijving die voorzien is van geschikte (ingebouwde) omschakelcontacten. Niet alle fabrikanten hebben wissels met deze aansluitingen dus dan moeten die aansluitingen alsnog zelf gemaakt worden. Dit kan bijvoorbeeld door draadjes aan het puntstuk en de rails te solderen. | + | Veel fabrikanten bieden wissels aan die voorzien zijn van aansluitingen op het puntstuk en tevens rails om het polariseren van het puntstuk gemakkelijk te maken. Bij de Rocoline-wissels zonder bedding bijvoorbeeld, zijn eenvoudig aan de zijkant draadjes in te steken die het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] polariseren. Deze draadjes worden aangesloten op de wisselaandrijving die voorzien is van geschikte (ingebouwde) omschakelcontacten. Niet alle fabrikanten hebben wissels met deze aansluitingen dus dan moeten die aansluitingen alsnog zelf gemaakt worden. Dit kan bijvoorbeeld door draadjes aan het puntstuk en de rails te solderen. |
| − | | |
| − | Voor polarisatie van het puntstuk moeten enkele elektrische verbindingen worden gemaakt, ofwel enkele draadjes moeten aan de rails worden gesoldeerd. Deze klus moet uiterlijk na het bevestigen van het wissel gebeurd zijn, voordat de volgende bewerking (het ballasten) wordt uitgevoerd. Na het ballasten is solderen aan de rails zeer moeilijk geworden.
| |
| | | | |
| | + | Voor polarisatie van het puntstuk moeten enkele elektrische verbindingen worden gemaakt, ofwel een aantal draadjes moeten aan de rails worden gesoldeerd. Deze klus moet uiterlijk na het bevestigen van het wissel gebeurd zijn, voordat de volgende bewerking (het ballasten) wordt uitgevoerd. Na het ballasten is solderen aan de rails zeer moeilijk geworden. |
| | ==== Herkennen van een ongepolariseerd puntstuk ==== | | ==== Herkennen van een ongepolariseerd puntstuk ==== |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| Regel 116: |
Regel 120: |
| | |Maker= Fred Eikelboom | | |Maker= Fred Eikelboom |
| | }} | | }} |
| − | Bij een ongepolariseerd metalen puntstuk is het puntstuk elektrisch volledig geïsoleerd van de overige spoorstaven en wisseltongen. | + | Bij een ongepolariseerd metalen [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] is het puntstuk elektrisch volledig geïsoleerd van de overige spoorstaven en wissel[[Woorden - T#Tong|tongen]]. Op vier plaatsen bevinden zich onderbrekingen (zie afbeelding 11). Met een multimeter kan gemeten worden of er inderdaad geen elektrische verbinding aanwezig is met de overige spoorstaven, voordat de bedrading wordt gesoldeerd. Dat voorkomt naderhand zoeken naar de oorzaak van een onverklaarbare kortsluiting. |
| − | | |
| − | Op vier plaatsen bevinden zich onderbrekingen (zie tekening 11). Met een multimeter kan gemeten worden of er inderdaad geen elektrische verbinding aanwezig is met de overige spoorstaven, voordat de bedrading wordt gesoldeerd. Dat voorkomt naderhand zoeken naar de oorzaak van een onverklaarbare kortsluiting. | |
| − | | |
| | === Opletten bij gebruik van boosters === | | === Opletten bij gebruik van boosters === |
| − | Wanneer op een digitale baan gebruik gemaakt wordt van boosters, moet er voor gezorgd te worden dat het puntstuk gevoed wordt uit dezelfde booster die de rest van het wissel van spanning voorziet. | + | Wanneer op een digitale baan gebruik gemaakt wordt van boosters, moet er voor gezorgd te worden dat het puntstuk gevoed wordt uit dezelfde booster die ook de rest van het wissel van [[Woorden - S#Spanning|spanning]] voorziet. |
| − | | |
| | === Wisseltongen === | | === Wisseltongen === |
| | Sommige fabrikanten, zoals Tillig, leveren naast de standaardwissels ook wissels waarbij behalve het puntstuk ook de wisseltongen gepolariseerd moeten worden. Deze moeten dan echt exact op tijd de juiste polariteit krijgen, anders ontstaat er kortsluiting. | | Sommige fabrikanten, zoals Tillig, leveren naast de standaardwissels ook wissels waarbij behalve het puntstuk ook de wisseltongen gepolariseerd moeten worden. Deze moeten dan echt exact op tijd de juiste polariteit krijgen, anders ontstaat er kortsluiting. |
| − |
| |
| | === NIET openrijden === | | === NIET openrijden === |
| | + | "Openrijden" is het door de loc opzij drukken van de wissel[[Woorden - T#Tong|tongen]] als het wissel vanaf de "dode" kant wordt binnengereden, dus als het wissel eigenlijk in de verkeerde stand staat. Het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] heeft dan een andere polariteit dan de aanliggende spoorstaaf. Rijdt de loc of de trein daar overheen, dan treedt via de wielen kortsluiting op tussen het puntstuk en de aanliggende spoorstaaf. |
| | {| class="wikitable" | | {| class="wikitable" |
| − | | valign='center'| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign='top'| Wissels waarvan het puntstuk gepolariseerd is, mogen niet opengereden worden. | + | | valign="center"| [[Bestand:Let-op.jpg|50px|center]]<small> '''LET OP'''</small>||valign="top"| Wissels waarvan het puntstuk gepolariseerd is, mogen '''niet''' opengereden worden. |
| | |- | | |- |
| | |} | | |} |
| − | "Openrijden" is het door de loc opzij drukken van de wisseltongen als het wissel vanaf de 'dode' kant wordt binnengereden, dus als het wissel eigenlijk in de verkeerde stand staat. Het puntstuk heeft dan een andere polariteit dan de aanliggende spoorstaaf. Rijdt de loc of de trein daar overheen, dan treedt via de wielen kortsluiting op tussen het puntstuk en de aanliggende spoorstaaf.
| |
| − |
| |
| | === Peco Electrofrog wissels === | | === Peco Electrofrog wissels === |
| − | Bij de Peco ''electrofrog'' wissels zijn de wisseltongen met het puntstuk verbonden. De polarisatie wordt bij deze wissels automatisch geregeld door de stand van de wisseltongen. Er valt dus niets te polariseren daar dit af fabriek al geregeld is. De tong die tegen de aanslagspoorstaaf ligt, werkt als een schakelcontact, waarmee zowel de tong als het puntstuk van spanning worden voorzien. Afhankelijk van de wisselstand krijgt het puntstuk dus spanning van links of van rechts. | + | Bij de Peco "electrofrog" wissels zijn de wisseltongen met het puntstuk verbonden. De polarisatie wordt bij deze wissels automatisch geregeld door de stand van de wisseltongen. Er valt dus niets te polariseren daar dit af fabriek al geregeld is. De tong die tegen de aanslagspoorstaaf ligt, werkt als een schakelcontact, waarmee zowel de tong als het puntstuk van spanning worden voorzien. Afhankelijk van de wisselstand krijgt het puntstuk dus spanning van links of van rechts. |
| | | | |
| | Let op! De twee spoorstaven achter het puntstuk moeten geïsoleerd worden van het puntstuk én van de andere spoorstaven, anders ontstaat kortsluiting. Dit staat ook in de handleiding die met het electrofrog wissel wordt meegeleverd. | | Let op! De twee spoorstaven achter het puntstuk moeten geïsoleerd worden van het puntstuk én van de andere spoorstaven, anders ontstaat kortsluiting. Dit staat ook in de handleiding die met het electrofrog wissel wordt meegeleverd. |
| | | | |
| − | Het puntstuk kan ook van de tongen worden gescheiden. Het puntstuk wordt dan geschakeld met een extern contact van de wisselaandrijving en de tongen worden verbonden met de naastliggende doorgaande spoorstaaf. Daarmee wordt kortsluiting door een wielflens die de tong schampt vermeden. | + | Het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] kan ook van de [[Woorden - T#Tong|tongen]] worden gescheiden. Het puntstuk wordt dan geschakeld met een extern contact van de wisselaandrijving en de tongen worden verbonden met de naastliggende doorgaande spoorstaaf. Daarmee wordt kortsluiting door een wielflens die de tong schampt vermeden. |
| − | | |
| − | Lees ook de tips van Alan Gartner (zie: 'Meer informatie').
| |
| | | | |
| − | ==== ''Weatheren'' van electrofrog wissels ==== | + | Lees ook de tips van Alan Gartner (zie: "Meer informatie"). |
| − | Let op bij ''wheateren'' van het wissel. De verf kan zorgen voor isolatie tussen de wisseltong en de aanslagspoorstaaf. Het is dan raadzaam om een paar draadjes aan de rails te solderen voor goede spanningsvoorziening. Het is tevens raadzaam om meteen bij het plaatsten van het wissel voor wissel-aandrijvingen met polarisatieschakelaar te kiezen, anders wordt het later lastig om de wissels alsnog te polariseren. | + | ==== Weathering van electrofrog wissels ==== |
| | + | Let op bij [[Weathering|"Weathering"]] (verouderen) van het wissel. De verf kan zorgen voor isolatie tussen de wisseltong en de aanslagspoorstaaf. Het is dan raadzaam om een paar draadjes aan de rails te solderen voor goede [[Woorden - S#Spanning|spanningsvoorziening]]. Het is tevens raadzaam om meteen bij het plaatsten van het wissel voor wisselaandrijvingen met polarisatieschakelaar te kiezen, anders wordt het later lastig om de wissels alsnog te polariseren. |
| | {{Linkssectie begin | | {{Linkssectie begin |
| | |Box= AlleenInfo | | |Box= AlleenInfo |
| Regel 188: |
Regel 185: |
| | {{Link Algemeen-Meerkeuze | | {{Link Algemeen-Meerkeuze |
| | |Volgnr = 448 | | |Volgnr = 448 |
| − | |ExtraInfo= Allan Gartner's 'Wiring for DCC'. Website met veel info over DCC. | + | |ExtraInfo= Allan Gartner's "Wiring for DCC". Website met veel info over DCC. |
| | }} | | }} |
| | {{Linkssectie einde}} | | {{Linkssectie einde}} |
| Regel 197: |
Regel 194: |
| | }}{| width= "100%" | | }}{| width= "100%" |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| − | ! scope= "row" width="80%" | | + | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small><small>Laatste wijziging: 9 mrt 2023 10:16 (CEST)</small></small> | + | | <small>Laatste wijziging: 5 jan 2025 11:48 (CET)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Alles|P]] | | [[Categorie: Alles|P]] |
| Regel 206: |
Regel 203: |
| | [[Categorie: Digitaal treingestuurd|P]] | | [[Categorie: Digitaal treingestuurd|P]] |
| | [[Categorie: Digitale baanbesturing|P]] | | [[Categorie: Digitale baanbesturing|P]] |
| | + | [[Categorie: Elektronica|P]] |
| | + | [[Categorie: Weathering|P]] |
| | [[Categorie: Wissels|P]] | | [[Categorie: Wissels|P]] |
| | [[Categorie: Ronald Koerts|P]] | | [[Categorie: Ronald Koerts|P]] |
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Ronald Koerts
Inleiding
Het puntstuk van het wissel polariseren is zorgen dat er altijd spanning met de juiste polariteit op het puntstuk staat.
Fabrikanten brengen steeds slankere wissels op de markt, deze zijn dan meestal voorzien van metalen puntstukken. Normaal gesproken is dit puntstuk niet aangesloten en is dus spanningsloos. Als daar niets aan gedaan wordt, dan kan het gebeuren dat een loc (vooral een korte) of een treinstel op het puntstuk stopt vanwege spanningsonderbreking. Dat stoppen kan voorkomen worden door het puntstuk van het wissel van spanning te voorzien. Dit moet dan wel spanning met de juiste polariteit zijn. De polariteit is afhankelijk van de stand van het wissel.
|
| Afbeelding: 01
|
| Voorbeeld van een normale wissel; bovenzijde en onderzijde
|
| Foto gemaakt door: Ronald Koerts
|
Het puntstuk
De officiële benaming van het punt waar de spoorstaven (de wisseltongen) bij elkaar komen is "puntstuk". In deze encyclopedie wordt daarom deze benaming gebruikt.
Polariseren
Het aansluiten van het puntstuk op één willekeurige spoorstaaf is niet de juiste methode. Bij het omzetten van het wissel moet het puntstuk de juiste polariteit krijgen. Dit kan eenvoudig met wisselaandrijvingen met de mogelijkheid om het puntstuk te polariseren. Deze wisselaandrijvingen schakelen tegelijk met het omzetten van het wissel de polariteit van het puntstuk om.
Schema's
Hieronder een aantal schema's van de meest voorkomende wissels.
- Standaard wissel
- Driewegwissel
- Engels wissel
Standaard wissel
Het onderstaande schema is voor het gebruik bij standaard wissels. Dit schema kan natuurlijk ook gebruikt worden bij boogwissels en Y-wissels.
|
|
|
| Afbeelding: 02
|
|
Afbeelding: 03
|
| Normale wissel; stand "rechtdoor" c.q. "doorgaand"
|
|
Normale wissel; stand "afbuigend"
|
| Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
Naar boven
Driewegwissel
Het onderstaande schema is voor het gebruik bij driewegwissels. Hierbij moet er op gelet worden dat aandrijving 1 het eerste puntstuk ompoolt en aandrijving 2 het tweede puntstuk. Een driewegwissel is niets meer dan twee in elkaar geschoven wissels.
|
|
|
|
|
| Afbeelding: 04
|
|
Afbeelding: 05
|
|
Afbeelding: 06
|
| Driewegwissel; stand "rechtdoor"
|
|
Driewegwissel; stand "afbuigend naar links"
|
|
Driewegwissel; stand "afbuigend naar rechts"
|
| Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
In de tekeningen staan de wisselaandrijvingen 1 en 2 dubbel getekend. Dit is dus gedaan om aan te geven welke aandrijving de polarisatieschakelaar bedient.
Naar boven
Engels wissel
Dit is een bijzonder geval. Er zijn twee uitvoeringen van een Engels wissel: met binnenliggende tongen en met buitenliggende tongen. In principe zit er geen verschil in de rijmogelijkheden. De uitvoering met buitenliggende tongen wordt in het grootbedrijf niet veel toegepast, omdat deze wissels vrij duur in aanleg en onderhoud zijn.
|
|
|
| Afbeelding: 07
|
|
Afbeelding: 08
|
| Engels wissel; stand "rechtdoor"
|
|
Engels wissel; stand "rechtdoor" (vanuit de andere rijrichting)
|
| Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
|
|
| Afbeelding: 09
|
|
Afbeelding: 10
|
| Engels wissel; stand "afbuigend links"
|
|
Engels wissel; stand "afbuigend rechts"
|
| Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
|
Tekening gemaakt door: Ronald Koerts
|
In de tekeningen staan de wisselaandrijvingen 1 en 2 dubbel getekend. Dit is dus gedaan om aan te geven welke aandrijving de polarisatieschakelaar bedient.
In de schema's (afbeelding 07 t/m 10) is te zien dat bij een Engels wissel puntstuk1 geschakeld wordt door wisselaandrijving2 van de wisseltongen aan de rechter kant en dat puntstuk2 geschakeld wordt door de wisselaandrijving1 van de wisseltongen aan de linker kant.
Naar boven
Aansluitingen
Veel fabrikanten bieden wissels aan die voorzien zijn van aansluitingen op het puntstuk en tevens rails om het polariseren van het puntstuk gemakkelijk te maken. Bij de Rocoline-wissels zonder bedding bijvoorbeeld, zijn eenvoudig aan de zijkant draadjes in te steken die het puntstuk polariseren. Deze draadjes worden aangesloten op de wisselaandrijving die voorzien is van geschikte (ingebouwde) omschakelcontacten. Niet alle fabrikanten hebben wissels met deze aansluitingen dus dan moeten die aansluitingen alsnog zelf gemaakt worden. Dit kan bijvoorbeeld door draadjes aan het puntstuk en de rails te solderen.
Voor polarisatie van het puntstuk moeten enkele elektrische verbindingen worden gemaakt, ofwel een aantal draadjes moeten aan de rails worden gesoldeerd. Deze klus moet uiterlijk na het bevestigen van het wissel gebeurd zijn, voordat de volgende bewerking (het ballasten) wordt uitgevoerd. Na het ballasten is solderen aan de rails zeer moeilijk geworden.
Herkennen van een ongepolariseerd puntstuk
|
| Afbeelding: 11
|
| Geïsoleerd metalen puntstuk van RocoLine-wissel.
|
| Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom
|
Bij een ongepolariseerd metalen puntstuk is het puntstuk elektrisch volledig geïsoleerd van de overige spoorstaven en wisseltongen. Op vier plaatsen bevinden zich onderbrekingen (zie afbeelding 11). Met een multimeter kan gemeten worden of er inderdaad geen elektrische verbinding aanwezig is met de overige spoorstaven, voordat de bedrading wordt gesoldeerd. Dat voorkomt naderhand zoeken naar de oorzaak van een onverklaarbare kortsluiting.
Opletten bij gebruik van boosters
Wanneer op een digitale baan gebruik gemaakt wordt van boosters, moet er voor gezorgd te worden dat het puntstuk gevoed wordt uit dezelfde booster die ook de rest van het wissel van spanning voorziet.
Wisseltongen
Sommige fabrikanten, zoals Tillig, leveren naast de standaardwissels ook wissels waarbij behalve het puntstuk ook de wisseltongen gepolariseerd moeten worden. Deze moeten dan echt exact op tijd de juiste polariteit krijgen, anders ontstaat er kortsluiting.
NIET openrijden
"Openrijden" is het door de loc opzij drukken van de wisseltongen als het wissel vanaf de "dode" kant wordt binnengereden, dus als het wissel eigenlijk in de verkeerde stand staat. Het puntstuk heeft dan een andere polariteit dan de aanliggende spoorstaaf. Rijdt de loc of de trein daar overheen, dan treedt via de wielen kortsluiting op tussen het puntstuk en de aanliggende spoorstaaf.
| LET OP |
Wissels waarvan het puntstuk gepolariseerd is, mogen niet opengereden worden.
|
Peco Electrofrog wissels
Bij de Peco "electrofrog" wissels zijn de wisseltongen met het puntstuk verbonden. De polarisatie wordt bij deze wissels automatisch geregeld door de stand van de wisseltongen. Er valt dus niets te polariseren daar dit af fabriek al geregeld is. De tong die tegen de aanslagspoorstaaf ligt, werkt als een schakelcontact, waarmee zowel de tong als het puntstuk van spanning worden voorzien. Afhankelijk van de wisselstand krijgt het puntstuk dus spanning van links of van rechts.
Let op! De twee spoorstaven achter het puntstuk moeten geïsoleerd worden van het puntstuk én van de andere spoorstaven, anders ontstaat kortsluiting. Dit staat ook in de handleiding die met het electrofrog wissel wordt meegeleverd.
Het puntstuk kan ook van de tongen worden gescheiden. Het puntstuk wordt dan geschakeld met een extern contact van de wisselaandrijving en de tongen worden verbonden met de naastliggende doorgaande spoorstaaf. Daarmee wordt kortsluiting door een wielflens die de tong schampt vermeden.
Lees ook de tips van Alan Gartner (zie: "Meer informatie").
Weathering van electrofrog wissels
Let op bij "Weathering" (verouderen) van het wissel. De verf kan zorgen voor isolatie tussen de wisseltong en de aanslagspoorstaaf. Het is dan raadzaam om een paar draadjes aan de rails te solderen voor goede spanningsvoorziening. Het is tevens raadzaam om meteen bij het plaatsten van het wissel voor wisselaandrijvingen met polarisatieschakelaar te kiezen, anders wordt het later lastig om de wissels alsnog te polariseren.
Meer informatie
Beneluxspoor.net:
|
|
|
Meer over de electrofrog-wissel
|
|
|
Tips van Alan Gartner over wissels.
|
|
|
Tips van Alan Gartner over insulfrog en electrofrog wissels.
|
|
|
Allan Gartner's "Wiring for DCC". Website met veel info over DCC.
|
|
|
Laatste wijziging: 5 jan 2025 11:48 (CET)
|
