Proto-normen: verschil tussen versies
Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
|
|
| (Een tussenliggende versie door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | | Regel 10: |
Regel 10: |
| | Dave Doe formuleert het als volgt: | | Dave Doe formuleert het als volgt: |
| | | | |
| − | "''Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer we eenmaal hebben gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat onze hele modelbaan op de schop. We beginnen met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moeten we meteen de locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als we eenmaal het verschil daarvan met "fabrieksrails" ervaren hebt, willen we niet meer anders bouwen. Dan gaan we ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaan we de hele hobby anders bekijken, ofwel "met andere ogen".''" | + | "''Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer we eenmaal hebben gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat onze hele modelbaan op de schop. We beginnen met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moeten we meteen de locs, rijtuigen, [[Woorden - R#Rail|rails]] en wissels aanpassen. En als we eenmaal het verschil daarvan met "fabrieksrails" ervaren hebt, willen we niet meer anders bouwen. Dan gaan we ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaan we de hele hobby anders bekijken, ofwel "met andere ogen".''" |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= PN-001.jpg | | |Bestand= PN-001.jpg |
| Regel 19: |
Regel 19: |
| | |Positie= Rechts | | |Positie= Rechts |
| | }} | | }} |
| − | Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de '''Proto normen''' Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen. | + | Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de '''Proto normen'''. Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen. |
| | | | |
| | De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was "ZOB" van Brian Harrap (1985), en de tweede "Poortershaven" van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen). | | De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was "ZOB" van Brian Harrap (1985), en de tweede "Poortershaven" van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen). |
| Regel 30: |
Regel 30: |
| | |Positie= Links | | |Positie= Links |
| | }} | | }} |
| − | | + | <div style="height: 90px;"></div> |
| − | | + | In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam "Fremo:87". Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen. |
| − | | + | <div style="height: 85px;"></div> |
| − | | |
| − | | |
| − | In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam "Fremo:87". Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen.<br clear="all" /> | |
| | === Proto-normen === | | === Proto-normen === |
| − | De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht.<br /> | + | De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van [[Woorden - R#Rail|rails]] en wielen. We geven hieronder een overzicht.<br /> |
| | Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. We vinden deze in het artikel ''[[Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN]]''. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vinden we in het artikel ''[[Amerikaanse maten en normen]]''. | | Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. We vinden deze in het artikel ''[[Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN]]''. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vinden we in het artikel ''[[Amerikaanse maten en normen]]''. |
| | ==== Algemeen ==== | | ==== Algemeen ==== |
| Regel 48: |
Regel 45: |
| | |Positie= Links | | |Positie= Links |
| | }} | | }} |
| − | In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkregel is e.e.a. erg kritisch.<br clear="all" /> | + | In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de [[Woorden - R#Rail|rails]]. Vooral bij de [[Woorden - W#Wissel|wissels]], het [[Woorden - P#Puntstuk|puntstuk]] en ter hoogte van de [[Woorden - S#Strijkregel|strijkregel]] is e.e.a. erg kritisch. |
| | + | <div style="height: 395px;"></div> |
| | ==== Railmateriaal ==== | | ==== Railmateriaal ==== |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| Regel 63: |
Regel 61: |
| | |Tussenruimte=6px | | |Tussenruimte=6px |
| | }} | | }} |
| | + | ==== Breedtematen ==== |
| | {{Afbeelding | | {{Afbeelding |
| | |Bestand= PN-006.png | | |Bestand= PN-006.png |
| Regel 174: |
Regel 173: |
| | |Tussenruimte2=6px | | |Tussenruimte2=6px |
| | }} | | }} |
| − | Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rail en wissels. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer. | + | Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van [[Woorden - R#Rail|rails]] en [[Woorden - W#Wissel|wissels]]. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.<br> |
| − | | |
| | Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel ''[[The American Way]]''. Willen we zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links. | | Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel ''[[The American Way]]''. Willen we zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links. |
| | {{Afbeelding 2 naast elkaar | | {{Afbeelding 2 naast elkaar |
| Regel 221: |
Regel 219: |
| | |Koptekst= Externe websites over Proto87: | | |Koptekst= Externe websites over Proto87: |
| | }} | | }} |
| − | {{Link Normen-Meerkeuze | + | {{Link Algemeen-overige |
| − | |Volgnr= 18 <!-- fremo --> | + | |Volgnr= 98 <!-- fremo --> |
| | |ExtraInfo= Fremo:87 | | |ExtraInfo= Fremo:87 |
| | }} | | }} |
| − | {{Link Normen-Meerkeuze | + | {{Link Algemeen-overige |
| − | |Volgnr= 19 <!-- nmra --> | + | |Volgnr= 99 <!-- nmra --> |
| | |ExtraInfo= NMRA Proto informatie | | |ExtraInfo= NMRA Proto informatie |
| | }} | | }} |
| Regel 237: |
Regel 235: |
| | |ExtraInfo= Proto:87 Stores, Andy Reichert. (naar beneden scrollen) | | |ExtraInfo= Proto:87 Stores, Andy Reichert. (naar beneden scrollen) |
| | }} | | }} |
| − | {{Link Normen-Meerkeuze | + | {{Link Algemeen-overige |
| − | |Volgnr= 9 <!-- Proto --> | + | |Volgnr= 89 <!-- Proto --> |
| | |ExtraInfo= Proto normen. | | |ExtraInfo= Proto normen. |
| | }} | | }} |
| Regel 263: |
Regel 261: |
| | |- valign= "top" | | |- valign= "top" |
| | ! scope= "row" width="70%" | | | ! scope= "row" width="70%" | |
| − | | <small>Laatste wijziging: 21 apr 2024 11:02 (UTC)</small> | + | | <small>Laatste wijziging: 25 aug 2024 11:29 (UTC)</small> |
| | |} | | |} |
| | [[Categorie: Alles|P]] | | [[Categorie: Alles|P]] |
Huidige versie van 25 aug 2024 om 11:29
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt
Inleiding
Modelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden!
Dave Doe formuleert het als volgt:
"Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer we eenmaal hebben gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat onze hele modelbaan op de schop. We beginnen met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moeten we meteen de locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als we eenmaal het verschil daarvan met "fabrieksrails" ervaren hebt, willen we niet meer anders bouwen. Dan gaan we ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaan we de hele hobby anders bekijken, ofwel "met andere ogen"."
Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de Proto normen. Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen.
De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was "ZOB" van Brian Harrap (1985), en de tweede "Poortershaven" van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).
|
| Afbeelding: 02
|
| Detail wissel Proto87
|
| Bron: H. Cibert
|
In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam "Fremo:87". Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen.
Proto-normen
De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht.
Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. We vinden deze in het artikel Modelbaannormen NEM/MOROP, NMRA en RCN. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vinden we in het artikel Amerikaanse maten en normen.
Algemeen
In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkregel is e.e.a. erg kritisch.
Railmateriaal
Breedtematen
|
|
Spoorwijdte (G)
|
Afstandmaat (C)
|
Flenssleuf breedte (F)
|
Tussenmaat
|
| |
Min |
Max |
Min |
Max |
Min |
Max |
Max
|
| Prototype |
inch |
0,649 |
0,655 |
0,628 |
0,628 |
0,022 |
0,022 |
|
| millimeter |
16,5 |
16,64 |
15,95 |
15,95 |
0,55 |
0,55 |
|
| Proto:87,1 |
inch |
0,649 |
0,656 |
0,625 |
|
0,022 |
0,023 |
0,604
|
| millimeter |
16,48 |
16,67 |
15,88 |
|
0,57 |
0,60 |
15,33
|
| Standaard H0 |
inch |
0,649 |
0,672 |
0,605 |
|
|
0,05 |
|
| millimeter |
16,5 |
17,1 |
15,4 |
|
|
1,27 |
|
|
|
| Tabel: 01
|
| Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
Wielen
|
|
Speermaat (B)
|
Wielbreedte (N)
|
Flensbreedte (T)
|
Flenshoogte (D)
|
Flensafstand (K)
|
| |
Min |
Max |
Min |
Max |
Min |
Max |
Min |
Max |
Max
|
| Prototype |
inch |
0,611 |
0,611 |
0,063 |
0,063 |
0,013 |
0,016 |
0,016 |
0,016 |
|
| millimeter |
15,52 |
15,52 |
1,61 |
1,61 |
0,34 |
0,4 |
0,4 |
0,4 |
|
| Proto:87,1 |
inch |
0,610 |
0,613 |
0,064 |
0,069 |
0,012 |
0,014 |
0,012 |
0,014 |
0,623
|
| millimeter |
15,48 |
15,55 |
1,62 |
1,75 |
0,31 |
0,35 |
0,31 |
0,35 |
15,84
|
| Standaard H0 |
inch |
0,566 |
|
0,108 |
|
|
0,03 |
0,028 |
0,028 |
|
| millimeter |
14,4 |
|
2,74 |
|
|
0,71 |
0,7 |
0,7 |
|
|
|
| Tabel: 02
|
| Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen. Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden.
Wielprofiel
Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie foto 12 voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen. We zien dat de Proto87 wielen het fijnst zijn uitgevoerd en de Märklin wielen het grofst.
Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rollend materieel aangeboden conform de Proto87 normen. Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.
|
|
|
| Afbeelding: 12
|
|
Afbeelding: 13
|
| Wielen Proto87, RP25, NEM en Märklin
|
|
Proto87 bouwkit goederenwagen
|
| Bron: Gerard Huet
|
|
Bron: Gerard Huet
|
Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rails en wissels. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.
Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel The American Way. Willen we zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.
|
|
|
| Afbeelding: 14
|
|
Afbeelding: 15
|
| Amerikaans voorbeeld Proto87
|
|
Iain Rice's bodesmeer
|
| Bron: John H. Wright
|
|
Bron: Reinout van Rees
|
Meer informatie
Externe websites over Proto87:
|
|
|
Fremo:87
|
|
|
NMRA Proto informatie
|
|
|
Proto87 webstore.
|
|
|
Proto:87 Stores, Andy Reichert. (naar beneden scrollen)
|
|
|
Proto normen.
|
|
|
Club-proto-87 Proto87 (Frankrijk)
|
Diversen
|
|
|
Amerikaans Modelspoor Magazine
|
Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin
|
|
Laatste wijziging: 25 aug 2024 11:29 (UTC)
|
|
