Amerikaanse maten en normen
Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt
In het artikel Modelbaannormen NEM/MOROP en NMRA hebben we reeds stilgestaan bij de meest voorkomende maten en normen in de modelspoorwereld. Tussen de Europese en Amerikaanse modelspoorwegen bestaan een aantal essentiële verschillen. In dit artikel gaan we daar verder op in.
Amerikaanse modelspoorbanen worden aangelegd conform de standaarden van de The National Model Railroad Association (NMRA), zie: "Meer informatie") voor de NMRA-standaarden.
Hiervoor levert de NMRA een handig metalen instrumentje:
|
Afbeelding: 01
|
NMRA maatvoeringsmal
|
Bron: NMRA
|
Ter vergelijking staan hieronder de in Europa gebruikelijke normen volgens NEM (Europese NEM Normbladen, zie: "Meer informatie"). Naast de gebruikelijke schalen 1:87 (H0) en 1:160 (N), zoals we die beschreven in het artikel Schalen, kennen de Amerikanen een groot aantal afwijkende schalen. Deze schalen vallen iets anders uit, omdat de verhoudingen te maken hebben met het in de USA gebruikelijke (niet-metrische) stelsel. Het gaat dan om de verhouding inch tot foot, waarbij de zogenaamde factor 12 om de hoek komt kijken. 0n30 of 0 zijn ¼ inch schalen, ofwel ¼ inch komt overeen met één foot in werkelijkheid. Hierdoor ontstaat de verhouding 1:48.
Een aantal veel voorkomende schalen zijn:
Schaal.
|
Verhouding.
|
Breedte in mm
|
Opmerkingen
|
Z |
1:220 |
6 |
|
N |
1:160 |
9 |
|
00 |
1:76,2 |
19,05 |
In de regel door standaard fabrikanten op H0 breedte gehouden.
|
H0 |
1:87 |
16,5 |
|
S |
1:64 |
22,4 |
|
0 |
1:48 |
32 |
Europees: 1:43,5 of 1:45.
|
I |
1:32 |
45 |
|
G |
1:29 |
63,5 |
Ook wel schaal II. Europees 1:22,5. Fabrikant LGB en veel US-fabrikanten: 45mm
|
F |
1:20,3 |
71,5 |
|
|
Tabel: 02
|
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
De "tussenschalen", veelvuldig geboren uit Amerikaans oogpunt, zijn:
Schaal.
|
Verhouding.
|
Breedte in mm
|
Opmerkingen
|
Nn2 |
1:160 |
4,5 |
|
Nn3 |
1:160 |
6,5 |
|
H0n2 |
1:87 |
7 |
|
H0n2,5 |
1:87 |
9 |
Ook wel H0n30. In Europa: H0e.
|
H0n3 |
1:87 |
10,5 |
|
Sn2 |
1:64 |
10,5 |
|
Sn3 |
1:64 |
14,3 |
|
Sn3,5 |
1:64 |
16,5 |
|
0n2 |
1:48 |
12,7 |
|
0n30 |
1:48 |
16,5 |
In Europa: 0e met de schaal 1:43,5.
|
0n3 |
1:48 |
19,4 |
In Europa: schaal 1:43,5 ook wel 1:45.
|
Fn3 |
1:20,3 |
16,5 |
|
Gn15 |
1:22,5 |
16,5 |
Ook wel Gnatterbox genoemd, naar het gebruikersforum op internet.
|
|
Tabel: 03
|
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
De schaalverhoudingen laten goed zien dat er in de loop der jaren veel schalen "geboren" zijn uit de creativiteit van de verschillende takken van modelbouw. Uitgangspunt daarbij is het railmateriaal wat veelvuldig voorhanden is in de standaard schalen.
Zie verder:
- General Hi-rail Scales.
- General Proto Scales.
- General Standard Scales.
(zie ook: "Meer informatie")
Nog wat meer overzichten van NMRA (National Model Railroad Association) schaaltabellen:
NMRA Deep Flange Scales
Schaal.
|
Verhouding.
|
Breedte in inch
|
Breedte in mm
|
Opmerkingen.
|
SHR of 3/16" |
1:64 |
0,865 / 0,866 |
21,97 /22,00 |
|
O27 |
- |
1,25 |
31,75 |
Gelijk aan OHR, maar de modellen zijn 10% kleiner, op gelijke spoorbreedte.
|
OHR of 1/4" |
1:48 |
1,25 |
31,75 |
|
G or 3/8" |
1:32 |
1,772 |
45,00 |
|
G |
1:29 |
1,772 |
45,00 |
|
G |
1:24 |
1,772 |
45,00 |
|
G |
1:22,5 |
1,772 |
45,00 |
|
G |
1:20,3 |
1,772 |
45,00 |
|
|
Tabel: 04
|
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
NMRA Proto Scales
Schaal.
|
Verhouding.
|
Breedte in inch
|
Breedte in mm
|
Opmerkingen.
|
Proto:20.32 |
1:20,32 |
2,781 |
70,64 |
|
Proto:20.32n3 |
1:20,32 |
1,772 |
45,00 |
|
Proto:32 |
1:32 |
1,766 |
44,85 |
|
Proto:32n3 |
1:32 |
1,125 |
28,60 |
|
Proto:48w5 |
1:48 |
1,25 |
31,75 |
Russische prototypes.
|
Proto:48 |
1:48 |
1,177 |
29,90 |
|
Proto:48n3 |
1:48 |
0,750 |
19,05 |
|
Proto:64 |
1:64 |
0,883 |
22,42 |
|
Proto:64n3 |
1:64 |
0,563 |
14,30 |
|
Proto:87 |
1:87,1 |
0,649 |
16,48 |
|
Proto:87n3 |
1:87,1 |
0,413 |
10,5 |
|
|
Tabel: 05
|
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
NMRA Finescale
Schaal.
|
Verhouding.
|
Breedte in inch
|
Breedte in mm
|
Fine:HO |
1:87,1 |
0,649 |
16,48
|
Fine:HOn3 |
1:87,1 |
0,413 |
10,50
|
Fine:TT |
1:120 |
0,470 / 0,472 |
11,94 / 12,00
|
Fine:TTn3 |
1:120 |
0,353 |
8,97
|
Fine:N |
1:160 |
0,353 |
8,97
|
Fine:Nn3 |
1:160 |
0,250 |
6,35
|
|
Tabel: 06
|
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt
|
LET OP |
De Normen Europäischer Modelbahnen (NEM) zijn ook in het Nederlands in PDF-formaat beschikbaar).
Maar,....de Nederlandstalige normen worden sinds 1999 niet meer vertaald!. We dienen dus wel goed te kijken naar de meest recente Engelstalige versie van de Morop, om te controleren of alles, wat in de Nederlandstalige versie staat, nog wel van toepassing is of dat er inmiddels iets veranderd is.
|
Meer informatie
Externe websites:
|
|
Europese Normen (NL, pdf).
|
|
Informatie over normen.
|
|
(The National Model Railroad Association) Standaarden.
|
Documentatie:
|
|
General Hi-rail Scales (pdf).
|
|
General Proto Scales (pdf).
|
|
General Standard Scales (pdf).
|
|
Laatste wijziging: 12 sep 2023 11:35 (CET)
|
|