Persoonlijke instellingen

Proto-normen

Uit BeneluxSpoor.net - Encyclopedie
Versie door Fred (overleg | bijdragen) op 11 mrt 2023 om 12:20 (dubbele aanroep)
Ga naar: navigatie, zoeken
Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Hans van de Burgt

Inleiding

Modelspoorwegen als drie dimensionale foto's. Dat ideaal moeten de pioniers van Proto voor ogen hebben gehad. Niet van echt te onderscheiden!
Dave Doe formuleert het als volgt:

″Het wordt wel eens een ziekte genoemd! Wanneer u eenmaal hebt gezien wat het inhoudt om écht natuurgetrouw te bouwen, gaat uw hele modelbaan op de schop. U begint met het terugbrengen van de wielprofielen naar natuurlijke verhoudingen. Dan moet u meteen de locs, rijtuigen, rails en wissels aanpassen. En als u eenmaal het verschil daarvan met 'fabrieksrails' ervaren hebt, wilt u niet meer anders bouwen. Dan gaat u ook de andere delen van de baan, de gebouwen, de natuur anders bekijken. Eigenlijk gaat u de hele hobby anders bekijken, ofwel 'met andere ogen'.″

PN-001.jpg
Afbeelding: 01
Proto87 naar Frans voorbeeld
Bron: Reinout van Rees
 


Mensen als Dave hebben zich verenigd in Proto87, een internationale community die zich hebben ingezet voor het ontwikkelen van de Proto-normen Deze werden in 1963 ontwikkeld door een kleine groep Engelse modelspoorhobbyisten, waaronder Dave, bekend als The Model Railway Study Group of MRSG. Hun werk werd in 1967 in tijdschriften gepubliceerd, en leidde uiteindelijk tot een complete set Proto-normen voor verschillende schalen.

De normen werden in 1970 gepubliceerd, en voorzien van een copyright om verwatering van de standaard tegen te gaan. De eerste baan gebouwd volgens de Proto87 idealen was 'ZOB' van Brian Harrap (1985), en de tweede 'Poortershaven' van Dave Doe (1990) die getoond werd op Rail, toen nog in 's-Hertogenbosch. Het succes van Proto87 trok medio jaren 90 de belangstelling van mensen in Noord Amerika. (Rene Gourley, Mike Davison). Maar het duurde tot 2000 voor de standaard door de NMRA werd geaccepteerd (en wel met enige kleine afwijkingen).

PN-002.png
Afbeelding: 02
Detail wissel Proto87
Bron: H. Cibert




In Europa is Willy Kosak begonnen met een soortgelijke aanpak, die hij H0pur noemde. Zijn kleine ontwikkelgroep viel echter uit elkaar, en een aantal pioniers ging verder onder de naam 'Fremo:87'. Hoewel Proto87, H0pur en Fremo:87 ongeveer uitgaan van dezelfde filosofie, bestaan er kleine detailverschillen tussen de verschillende normen.


Proto-normen

De belangrijkste Proto-normen hebben betrekking op de maten van rails en wielen. We geven hieronder een overzicht.
Zie overigens ter vergelijking de normenstelsels van NEM en NMRA. U vindt deze in het artikel Modelbaannormen NEM/MOROP en NMRA. Aanvullende normen voor Amerikaanse modelspoorbanen vindt u in het artikel Amerikaanse maten en normen (zie: 'Meer informatie').

Algemeen

PN-003.jpg
Afbeelding: 03
Algemeen Proto87
Bron: Proto87.org

In tekening 03 staan de belangrijkste maten genoemd. Belangrijk is de afstemming van de wielen op de eigenschappen van de rails. Vooral bij de wissels, het puntstuk en ter hoogte van de strijkregel is e.e.a. erg kritisch.


Railmateriaal

PN-004.jpg PN-005.jpg
Afbeelding: 04 Afbeelding: 05
NEM Track Proto87 Track
Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert


PN-006.png
Afbeelding: 06
Breedtematen proto87
Bron: Proto87.org


Spoorwijdte (G) Afstandmaat (C) Flenssleuf breedte (F) Tussenmaat
Min Max Min Max Min Max Max
Prototype inch 0,649 0,655 0,628 0,628 0,022 0,022
millimeter 16,5 16,64 15,95 15,95 0,55 0,55
Proto:87,1 inch 0,649 0,656 0,625 0,022 0,023 0,604
millimeter 16,48 16,67 15,88 0,57 0,60 15,33
Standaard H0 inch 0,649 0,672 0,605 0,05
millimeter 16,5 17,1 15,4 1,27
Tabel: 01
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt


Wielen

PN-007.jpg PN-008.jpg PN-009.jpg
Afbeelding: 07 Afbeelding: 08 Afbeelding: 09
USA Wagen met NEM wielen USA wagen origineel USA proto87 wielstel
Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert Bron: Andy Reichert


PN-010.png
Afbeelding: 10
Maatvoering Proto87
Bron: Proto87.org


Speermaat (B) Wielbreedte (N) Flenssleuf breedte (F) Flenshoogte (D) Flensafstand (K)
Min Max Min Max Min Max Min Max Max
Prototype inch 0,611 0,611 0,063 0,063 0,013 0,016 0,016 0,016
millimeter 15,52 15,52 1,61 1,61 0,34 0,4 0,4 0,4
Proto:87,1 inch 0,610 0,613 0,064 0,069 0,012 0,014 0,012 0,014 0,623
millimeter 15,48 15,55 1,62 1,75 0,31 0,35 0,31 0,35 15,84
Standaard H0 inch 0,566 0,108 0,03 0,028 0,028
millimeter 14,4 2,74 0,71 0,7 0,7
Tabel: 02
Tabel gemaakt door: Hans van de Burgt


Uit deze tabel blijkt overigens een kenmerkend verschil tussen de NMRA- en de NEM-normen. Volgens de NMRA moet maat B voor standaard H0 minimaal 14,4 mm zijn, volgens de NEM echter 14,3 mm. Het lijkt een klein verschil, maar het kan net het verschil maken tussen problematisch of probleemloos rijden.


Wielprofiel

PN-011.png
Afbeelding: 11
Wielprofiel Proto87
Bron: Proto87.org


Een plaatje zegt meer dan 100 woorden. Zie foto 12 voor het verschil tussen de verschillende wielprofielen. U ziet dat de Proto87 wielen het fijnst zijn uitgevoerd en de Märklin wielen het grofst.

Uiteraard worden er ook complete bouwkits van rijdend materieel aangeboden conform de Proto87 normen. Een mooi voorbeeld is onderstaande goederenwagen, die het ook goed zou doen op een Nederlandse modelspoorbaan.

PN-013.jpg PN-014.jpg
Afbeelding: 12 Afbeelding: 13
Wielen Proto87, RP25, NEM en Märklin Proto87 bouwkit goederenwagen
Bron: Gerard Huet Bron: Gerard Huet

Om de woorden van Dave Doe duidelijk te maken, gaat het niet alleen om het realistische karakter van rail en wissels. Proto87 gaat om het realistische karakter van het totale plaatje. Onderstaande voorbeelden geven dat goed weer.

Het voorbeeld van John H. Wright geeft een mooi beeld van het fotorealistische gehalte van Amerikaanse modelspoorbanen. Zie voor meer informatie, het artikel The American way (zie: 'Meer informatie'). Wilt u zelf gaan experimenteren, kijk dan eens bij onderstaande links.


PN-015.jpg PN-012.png
Afbeelding: 14 Afbeelding: 15
Amerikaans voorbeeld Proto87 Iain Rice's bodesmeer
Bron: John H. Wright Bron: Reinout van Rees

Meer informatie

Encyclopedie:
Sjabloon:Link Normen-MeerkeuzeSjabloon:Link Normen-MeerkeuzeSjabloon:Link Normen-Meerkeuze
Externe websites over Proto87:
Dave Doe.
Proto87 webstore.
Proto:87 Stores, Andy Reichert.
Team Proto87 (Frankrijk)
Diversen
Amerikaans Modelspoor Magazine

Gerelateerde termen: Marklin, Maerklin, Mærklin


Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu
Vorige | Volgende
 Contact met de redactie: Contact met de redactie 
Laatste wijziging: 11 mrt 2023 11:20 (UTC)
Overgenomen van "https://encyclopedie.beneluxspoor.eu/index.php?title=Proto-normen&oldid=46425"