Rookgenerator aansluiten op een locdecoder

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

---

Onder redactie van: BeneluxSpoor.net / Auteur: Fred Eikelboom

---

Oppassen bij analoge locs die voorzien zijn van een rookgenerator

Diverse analoge locs zijn af-fabriek reeds voorzien van een rookgenerator. Wanneer u in een dergelijke loc een decoder in gaat bouwen, moet u er voor zorgen dat u de juiste rookgenerator inbouwt. De bij een analoge loc standaard ingebouwde rookgenerator is namelijk ontworpen voor een spanning van 10 tot 16 volt (zoals bijvoorbeeld de Seuthe nr.10). Wanneer u digitaal gaat rijden met de loc en een decoder inbouwt, moet u de ingebouwde rookgenerator vervangen door het juiste type. Doet u dat niet, dan krijgt de reeds ingebouwde rookgenerator opeens een hogere (te hoge) spanning aangeboden, waardoor de levensduur van de rookgenerator wordt bekort.
Tevens is de kans zeer groot dat de decoder de hogere stroom door de bestaande rookgenerator niet kan verwerken, en defect raakt.

Afbeelding: 01

Aansluiting rookgenerator

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Doordat er bij het digitaal rijden een hogere voedingsspanning aanwezig is (ongeveer 18 volt), gaat er een hogere stroomsterkte door het verwarmingselement lopen!
Dat heeft een aantal gevolgen:

• grote kans dat de functie-aansluiting van de decoder defect raakt, omdat deze de te hoge stroomsterkte niet aan kan;
• de rookgenerator heeft een kortere levensduur omdat het verwarmingselement veel te heet wordt;
• de rookgenerator rookt veel meer dan bij analoog gebruik;
• de kans is zeer groot dat de rookvloeistof oververhit raakt, waardoor vloeistof uit de rookgenerator spettert.

Om de oorzaak van dit probeem te verduidelijken gebruiken we de Wet van ohm.
We gaan nu berekenen hoeveel de weerstand van het verwarmingselement is. De Seuthe nr.10 heeft een maximale spanning van 16 volt. Normaliter wordt deze bij analoog gebruik met 14 Volt rijspanning gevoed. Het stroomverbruik volgens de fabrieksopgave is 130 milliampère.
We gebruiken de formule R = U / I (weerstand = spanning gedeeld door stroom).
R is hier de gevraagde weerstandwaarde.
R = 14 / 0,013
R is dus 1077 ohm.

Let wel, dit is de berekende waarde. Best kans dat die in werkelijkheid nog iets lager is, omdat de fabrikant bijvoorbeeld een gemiddelde stroomsterkte opgeeft.

Nu gaan we berekenen hoeveel stroom er gaat lopen wanneer de Seuthe nr.10 op de digitale spanning aangesloten wordt.
De digitale spanning is ongeveer 18 Volt.
We gebruiken de formule I = U / R (stroom = spanning gedeeld door weerstand)
I is hier de gevraagde stroomsterkte.
I = 18 / 1077
I is dus 0,0167 ampère ofwel 167 milliampère!

We weten nu dat deze rookgenerator minstens 167 milliampère verbruikt, wanneer de Seuthe nr.10 op een decoder aangesloten wordt! Grote kans dat de decoder die hoge stroomsterkte niet aan kan en binnen korte tijd veel te heet wordt, en daardoor defect raakt.

Digitaal voorbereide locs

Bij een 'digitaal voorbereide loc', dus een exemplaar waar een NEM-connector ingebouwd is, moet u met bovenstaande ook rekening houden. Wanneer daar de standaard rookgenerator in zit, moet u deze dus ook vervangen door een exemplaar dat geschikt is voor de hogere digitale spanning.

Warmteontwikkeling in de decoder

Voor een digitale loc dient u een rookgenerator te gebruiken die gemaakt is voor een spanning van 16 - 22 volt (zoals bijvoorbeeld de Seuthe nr. 11). Deze gebruikt volgens de fabrieksopgave 70 milliampère. Dat lijkt niet zoveel, maar de decoder moet ook nog de motorstroom verwerken + de stroom door de functieaansluitingen, en kan door het totale stroomverbruik aardig warm worden. Het is dus zaak een decoder te kiezen die ruim de motorstroom aankan en waarbij de functie-aansluiting ook ruim genoeg bemeten is. Dit is vooral belangrijk bij decoders die af-fabriek in een stuk krimpkous geleverd worden, want die kunnen de warmte een stuk minder goed kwijt.

Afbeelding: 02

Aansluiting rookgenerator via transistor

Tekening gemaakt door: Fred Eikelboom

Om de decoder te beschermen tegen overbelasting is het veel beter om de rookgenerator via een transistor aan te sturen (zie: afbeelding 02). De stroom, die door de rookgenerator loopt, gaat dan niet meer via de schakel-Fet van de decoder, maar loopt via de transistor. Hierbij is het nog steeds noodzakelijk te kijken naar het totale stroomverbruik wat de decoder kan verwerken (dus motor-aansluiting + functieaansluitingen) want de stroom door de rookgenerator loopt nog wel via de min-aansluiting van de decoder door de gelijkrichter van de decoder.

Het mooiste is, wanneer de decoder de functie-aansluiting na een bepaalde tijd uitschakelt, zoals bij een ESU LoPi V4. Deze heeft een speciale functie voor rookgenerator-effecten zoals:

• aanzetten met een functietoets en automatisch uitschakelen na x seconden;
• vertraagt uitschakelen;
• bij stilstaande lok de spanning op de rookgenerator verminderen, zodat er maar weinig rook uitkomt.

Dit komt de levensduur van het verwarmingselement en de decoder ten goede.

LET OP

Gebruik het aanbevolen type rookgenerator, anders is de kans groot dat de decoder overbelast wordt! Sluit geen andere rookgenerator dan de Seuthe 11 op de BC 177 aan! Deze kan daar absoluut niet tegen, en raakt defect.

---

Meer informatie

Encyclopedie:

Artikel Decoders

Artikel Elektronica basis

Externe website:
Seuthe-dampf.de	Fabrikant.
Seuthe-dampf.de	Overzicht rookgeneratoren

---

Hoofdpagina  Categorie-index  Index  Menu

Vorige | Volgende

Contact met de redactie:

---

	Laatste wijziging: 15 feb 2023 11:07 (UTC)